آیا وقت آن نرسیده که به دامپزشکان و مسئولان فنی بهداشتی، احترام گذاشته شود؟

فاخته-وقتی که این درخواست را رد کردم، انتظار داشتم که بحثی منطقی شکل بگیرد، اما در عوض با توهین و بی‌احترامی مواجه شدم. گویی پایبندی به قانون و حفظ سلامت عمومی، جرمی نابخشودنی بود! چرا باید یک دامپزشک، یک مسئول فنی بهداشتی، یا یک کارمند دولتی که تنها در چارچوب قانون عمل می‌کند، مورد چنین برخوردهایی قرار گیرد؟ چرا برخی تصور می‌کنند که می‌توانند با فشار و بی‌احترامی، مسیر اجرای قانون را تغییر دهند؟

نظارت بهداشتی، مانع نیست؛ ضامن سلامت است

البته حقیقت این است که بسیاری از مدیران و صاحبان صنایع، جایگاه دامپزشکان و مسئولان فنی بهداشتی را به خوبی درک کرده‌اند. واحدهای تولیدی زیادی هستند که با مسئولان فنی خود، همکاری صمیمانه و محترمانه‌ای دارند و به درستی می‌دانند که نظارت‌های بهداشتی، نه یک مانع، بلکه تضمینی برای کیفیت، سلامت و اعتبار کارشان است. آن‌ها می‌دانند که رعایت استانداردهای بهداشتی، نه‌تنها به نفع مصرف‌کنندگان، بلکه به نفع خودشان هم هست.

اما در این میان، آنچه تلخ و نگران‌کننده است، مواردی است که در آن‌ها برخی افراد، به جای پذیرش مسئولیت‌های قانونی، تلاش می‌کنند با اعمال فشار و بی‌احترامی، مسیر نظارت را تغییر دهند. این اولین بار نیست که چنین اتفاقی رخ می‌دهد. نه برای من، و نه برای بسیاری از همکارانم در دامپزشکی، چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی. بارها و بارها شاهد آن بوده‌ایم که وقتی قوانین در برابر منافع شخصی برخی افراد قرار می‌گیرند، اولین واکنش آن‌ها، بی‌احترامی و تلاش برای تضعیف جایگاه نظارتی دامپزشکی است.

آیا تحمل توهین، بخشی از وظایف ماست؟

تلخ‌تر از خود بی‌احترامی‌ها، این است که در بسیاری از موارد، از ما خواسته شده که سکوت کنیم، چشم‌پوشی کنیم، نادیده بگیریم. انگار که پذیرش بی‌احترامی و تحمل رفتارهای ناشایست، بخشی نانوشته از شرح وظایف ماست! گویی در کنار تخصص علمی و مهارت‌های فنی، باید هنر "تحمل توهین" را نیز در خود پرورش دهیم.

چند بار شنیده‌ایم که به همکارانمان گفته‌اند: "بی‌خیال شو، ارزش درگیر شدن ندارد"، "به دل نگیر، همیشه همین بوده"، "خودت را وارد حاشیه نکن"؟ اما تا کی باید این چرخه‌ی سکوت ادامه پیدا کند؟ آیا همین توصیه به سکوت و چشم‌پوشی، باعث نشده که این رفتارهای توهین‌آمیز به مرور زمان عادی شوند و حتی به یک رویه‌ی رایج تبدیل گردند؟

چرا این چرخه‌ی تلخ متوقف نمی‌شود؟

اما چرا این اتفاقات در دامپزشکی همچنان رخ می‌دهد؟ چرا در حالی که در سایر ارگان‌های نظارتی، چنین برخوردهایی به سرعت مدیریت شده و با جدیت پیگیری می‌شود، در دامپزشکی همچنان شاهد تکرار این رفتارها هستیم؟ چرا بسیاری از دامپزشکان و مسئولان فنی بهداشتی، علی‌رغم تحمل بی‌احترامی‌ها، سکوت می‌کنند و ناامید از پیگیری حقوق خود، فقط تلاش می‌کنند که از تنش‌ها دور بمانند؟ آیا این سکوت، به‌تدریج باعث نشده که این رفتارها عادی تلقی شوند؟

مشکل کجاست؟ آیا قوانین کافی نیستند یا به‌درستی اجرا نمی‌شوند؟ آیا حمایت لازم از دامپزشکان و مسئولان فنی بهداشتی صورت نمی‌گیرد؟ آیا هنوز فرهنگ عمومی به حدی نرسیده که همه بپذیرند، احترام به دامپزشکی، بخشی از احترام به سلامت جامعه است؟

وقت آن است که تغییر کنیم

این چرخه‌ی تلخ باید متوقف شود. دامپزشکی، یک نهاد نظارتی مستقل است و باید بتواند بدون هیچ‌گونه فشار، وظایف خود را انجام دهد. دامپزشکان و مسئولان فنی بهداشتی باید این اطمینان را داشته باشند که در برابر هرگونه بی‌احترامی، قانون از آن‌ها حمایت خواهد کرد. دامپزشکی باید با قاطعیت اعلام کند که هیچ فردی، تحت هیچ شرایطی، حق ندارد با توهین یا فشار، مسیر قانونی را تغییر دهد.

باید به همه، به‌ویژه واحدهای تولیدی و صنعتی آموزش داده شود که جایگاه نظارتی دامپزشکی، به همان اندازه مهم است که دیگر نهادهای نظارتی. باید این حقیقت را درک کرد که احترام به دامپزشکان و مسئولان فنی بهداشتی، به معنای احترام به سلامت عمومی، امنیت غذایی و در نهایت، بهبود کیفیت زندگی همه‌ی ماست.

دیگر زمان آن نیست که دامپزشکان و مسئولان فنی بهداشتی، در برابر بی‌احترامی‌ها سکوت کنند. باید این احترام، نه فقط در حرف، بلکه در عمل هم دیده شود.

دکتر رضا افشاریان

دامپزشک