مسئولین فنی بهداشتی دامپزشکی سال‌هاست در میان وعده‌ها و مصوبات نیمه‌کاره گرفتار شده‌اند...

فاخته- مسئولین فنی بهداشتی دامپزشکی سال‌هاست در میان وعده‌ها و مصوبات نیمه‌کاره گرفتار شده‌اند. هر بار که صحبت از ساماندهی جایگاه آن‌ها به میان می‌آید موجی از امید در دلشان زنده می‌شود اما پس از مدتی همه‌چیز در حد حرف باقی می‌ماند. در حالی که مسئولین فنی بهداشتی بخش جدایی‌ناپذیر از زنجیره سلامت جامعه هستند، 
این افراد همان کسانی هستند که باید در کشتارگاه‌ها مراقب باشند دام بیمار ذبح نشود، در مراکز جمع‌آوری شیر از آلودگی و تقلب جلوگیری کنند، در کارخانه‌های فرآوری گوشت و مرغ بر کیفیت و بهداشت محصول نظارت داشته باشند و حتی در مراکز بسته‌بندی و نگهداری فرآورده‌ها نقش بازرس بهداشتی را ایفا کنند. به زبان ساده، اگر مسئول فنی بهداشتی درست کار نکند یا نتواند درست کار کند، اولین قربانی آن سفره مردم خواهد بود.
با این همه جایگاه این افراد هیچ‌گاه به اندازه اهمیت کارشان جدی گرفته نشده است. قراردادهایشان معمولاً جالش برانگیز پر از ابهام و وابسته به کارفرماست. همین وابستگی مالی باعث می‌شود بسیاری از مسئولین فنی بهداشتی  ناخواسته مجبور به چشم‌پوشی از تخلفات شوند. در چنین شرایطی نمی‌توان انتظار داشت که یک دامپزشک جوان که همه زندگی‌اش وابسته به همان حقوق ناچیز است بتواند با شجاعت در برابر کارفرمای متخلف  بایستد. نتیجه این چرخه معیوب چیزی جز کاهش کیفیت مواد غذایی تهدید سلامت عمومی و از بین رفتن انگیزه شغلی در بین نیروهای متخصص نیست.

چرا مسئولین فنی دامپزشکی هنوز باید در بلاتکلیفی بمانند؟

در طرف دیگر ماجرا،وقتی به حوزه‌های دیگر نگاه می‌کنیم می‌بینیم که وزارت بهداشت و سازمان ملی استاندارد به فکر نیروهای فنی خود افتاده‌اند. آن‌ها جلسات برگزار می‌کنند، ابلاغیه صادر می‌کنند و برای نیروهایشان مسیر مشخصی ترسیم می‌کنند. این موضوع نشان می‌دهد که اهمیت نیروی فنی برای آن‌ها روشن شده است. اما سوالی که بارها تکرار می‌شود این است که چرا مسئولین فنی دامپزشکی هنوز باید در بلاتکلیفی بمانند؟ مگر بیماری‌های مشترک بین انسان و دام کمتر از سایر بیماری‌ها تهدیدکننده است؟ مگر آلودگی گوشت و شیر و فرآورده‌های خام دامی کمتر از مشکلات دیگر بهداشت عمومی، جان مردم را به خطر می‌اندازد؟

این تفاوت نگاه برای جامعه دامپزشکی بسیار دردناک است. احساس می‌شود که مسئولین فنی دامپزشکی همیشه در حاشیه قرار گرفته‌اند. در حالی که حقیقت این است که اگر نظارت بهداشتی بر تولیدات دامی درست انجام نشود هیچ اقدام دیگری در حوزه بهداشت عمومی نمی‌تواند سلامت مردم را تضمین کند.

مشکل اصلی  نبود یک قانون جامع و به‌روز است

مشکل اصلی  نبود یک قانون جامع و به‌روز است. قانونی که بتواند استقلال مالی و شغلی مسئولین فنی را تضمین کند و جایگاه آن‌ها را به‌روشنی تعریف نماید. تا وقتی مسئول فنی بهداشتی  مجبور باشد حقوقش را از همان کارفرمایی بگیرد که باید بر او نظارت کند، نمی‌توان انتظار استقلال و قدرت تصمیم‌گیری از او داشت. این موضوع بارها توسط انجمن‌ها و کارشناسان مطرح شده  اما متأسفانه تا امروز اقدام جدی در مجلس و نظام دامپزشکی برای رفع این تناقض صورت نگرفته است.

اکنون زمان آن رسیده که نمایندگان مجلس شورای اسلامی و نظام دامپزشکی کشور با واقع‌بینی و شجاعت  این مطالبه دیرینه را محقق کنند. مسئولین فنی بهداشتی تنها یک شغل ندارند  بلکه رسالت اجتماعی بزرگی بر دوش آن‌هاست. آن‌ها سربازان خط مقدم سلامت جامعه‌اند. هر روز تأخیر در ساماندهی وضعیت آن‌ها، به معنای به خطر افتادن امنیت غذایی و سلامت مردم است.
موضوعی که مهم است .بر اساس ماده ۳۴ قانون برنامه پنج‌ساله هفتم توسعه، تکلیف روشنی بر عهده وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی گذاشته شده است. در این ماده قانونی تأکید شده که این دو دستگاه باید با همکاری یکدیگر زمینه تشکیل کانون‌ها و انجمن‌های صنفی مسئولین فنی بهداشتی را فراهم کنند تا این قشر مهم بتوانند از یک تشکل قانونی و قدرتمند برای دفاع از حقوق و مطالبات خود برخوردار شوند.

اما پرسش جدی اینجاست که آیا وزارت بهداشت در عمل خود را از این تکلیف قانونی جدا کرده و صرفاً به فکر نیروهای فنی تحت مجموعه خود است؟ اگر چنین باشد این اقدام نه‌تنها خلاف روح قانون است، بلکه موجب بی‌عدالتی آشکار در میان نیروهای فنی کشور خواهد شد. چرا باید مسئولین فنی دامپزشکی همچنان بدون تشکل صنفی قدرتمند و پشتیبان باقی بمانند در حالی که قانون به صراحت خواسته است همه مسئولین فنی، چه در حوزه بهداشت و چه در حوزه دامپزشکی، زیر چتر انجمن‌های صنفی قرار گیرند؟

قانون برنامه هفتم فرصتی بزرگ برای ساماندهی و توانمندسازی مسئولین فنی بهداشتی است

قانون برنامه هفتم فرصتی بزرگ برای ساماندهی و توانمندسازی مسئولین فنی بهداشتی است. اما اگر دستگاه‌های اجرایی بخواهند راه خود را جدا کنند و تنها بخشی از تکلیف را اجرا نمایند، این فرصت نیز مانند بسیاری از قوانین پیشین بی‌ثمر خواهد ماند.

انتظار جامعه دامپزشکی آن است که وزارت بهداشت به جای فاصله گرفتن، دست همکاری به سوی سازمان دامپزشکی دراز کند تا این کانون‌ها واقعاً شکل بگیرند و به پشتوانه‌ای محکم برای مسئولین فنی تبدیل شوند.

خوشبختانه امروز شرایط نسبت به گذشته متفاوت است. مسئولیت نظام دامپزشکی کشور اکنون بر عهده فردی قرار گرفته که از دل مشکلات بدنه دامپزشکی برخاسته و با مسائل مسئولین فنی بعداشتی آشنایی کامل دارد. این یک فرصت تاریخی برای جامعه دامپزشکی است.

اگر اعضای نظام مسئولین فنی بهداشتی و همه دست‌اندرکاران این حوزه با حمایت همه‌جانبه از ایشان همراه شوند می‌توان امیدوار بود که مسیر ساماندهی قراردادهای مسئولین فنی بهداشتی بالاخره هموار شود و پس از سال‌ها انتظار، این قشر مهم جایگاه واقعی و شایسته خود را پیدا کند.
از سوی دیگر حضور رئیس سازمان دامپزشکی کشور که سال‌ها تجربه کار از شهرستان‌های مرزی تا استان‌های مختلف کشور را در کارنامه دارد و با چالش‌ها و مشکلات این قشر به خوبی آشناست نقطه قوتی بزرگ برای جامعه دامپزشکی محسوب می‌شود.او مدیری دغدغه‌مند است و درد این قشر را از نزدیک لمس کرده‌. اگر امروز نظام دامپزشکی و سازمان دامپزشکی با همراهی و هم‌افزایی در این مسیر حرکت کنند، می‌توان امیدوار بود که پس از سال‌ها انتظار جایگاه واقعی و شایسته مسئولین فنی بهداشتی تثبیت شود و آینده‌ای روشن‌تر برای سلامت جامعه رقم بخورد.

دکتر رضا افشاریان