ضرورت بازنگری با قید فوریت در نقش دو نهاد کلیدی دامپزشکی برای عبور از بحران اشتغال و ساختار فرسوده

فاخته- سال‌هاست در نشست‌ها، مقالات، گروه‌های صنفی و جمع‌های دوستانه‌مان، یک جمله تکراری می‌شنویم:

دامپزشکی حال خوبی ندارد...! این جمله نه یک شعار است، نه اغراق!

 صدای خسته‌ی یک قشر بزرگ از جامعه‌ است که نه دیده می‌شود، نه شنیده. اما شاید وقت آن رسیده که به‌جای تکرار درد، از درمان بگوییم؛ از تغییر و تحولی که اگر رخ ندهد، باید نگران خاموشی این حرفه‌ی ارزشمند باشیم.

در قلب این تحول، دو نهاد مهم و سرنوشت‌ساز قرار دارند: سازمان دامپزشکی کشور و سازمان نظام دامپزشکی جمهوری اسلامی ایران.

این دو نهاد، اگرچه از لحاظ قانونی و ساختاری مستقل هستند، اما در عمل نمی‌توان آن‌ها را از سرنوشت و عملکرد یکدیگر جدا کرد. یکی متولی حکمرانی سلامت دام و فرآورده‌های دامی است، و دیگری صدای صنف و بدنه‌ی کارشناسی دامپزشکی. امروز اما، هر دو نیازمند بازنگری جدی در مأموریت‌ها، ساختار و نوع مواجهه‌شان با چالش‌های روز هستند. امروز، هر دو به ایستگاهی رسیده‌اند که نیاز به بازنگری عمیق در مأموریت‌ها، نگاه‌ها و حتی روش کارشان دارند.ما با انبوهی از دانش‌آموختگان دامپزشکی روبه‌رو هستیم که نه فرصت شغلی متناسب با تخصص‌شان دارند، و نه چشم‌انداز روشنی برای آینده‌شان. چرا؟ چون سیاست‌گذاری‌ها بعضاً بر پایه داده‌های واقعی نیست، یا آن‌قدر کند و بروکراتیک عمل می‌شود که تا بیاید به نتیجه برسد، مشکل شکل دیگری به خودش گرفته است.

از سوی دیگر، نظام دامپزشکی به عنوان خانه‌ی صنفی اعضای خود ، باید بیش از گذشته به عمق مشکلات اعضایش وارد شود. نباید صرفاً یک نهاد صدور مجوز و تمدید پروانه باشد. باید دیده‌بانی دقیق باشد برای بازخورد عملکرد سازمان، و محرکی باشد برای ایجاد فرصت‌های شغلی، تقویت برند دامپزشکی در جامعه، و جذب سرمایه‌گذاری در این حوزه.

دامپزشکی فقط واکسن و درمان نیست. دامپزشکی می‌تواند محور توسعه پایدار روستاها، امنیت غذایی، صادرات غیرنفتی، و حتی سلامت عمومی جامعه باشد. اما این همه فقط زمانی ممکن است که این دو نهاد با بازتعریف مأموریت و تقویت شجاعت در تصمیم‌سازی وارد میدان شوند.

وقت آن رسیده است که ساختارهای کهنه را به چالش بکشیم، و سازمان‌های خودمان را به روز کنیم؛ نه فقط در فرم، که در محتوا، عملکرد، و مسئولیت‌پذیری.

واقعیت این است که بدون بازنگری جدی در ساختار، مأموریت، و کارکرد این دو نهاد، نمی‌توان به تحول در دامپزشکی کشور امید بست. دیگر نمی‌توان با شیوه‌های دیروزی، آینده را مدیریت کرد. بازتعریف نقش‌ها، تقویت نهادهای تخصص‌محور، افزایش شفافیت، سپردن مسئولیت به بدنه‌ی جوان و نخبه‌ی حرفه، و مهم‌تر از همه، گفت‌وگوی واقعی با بدنه‌ی دامپزشکی کشور، باید در دستور کار قرار گیرد.

و در پایان، این را نه با عصبانیت که با دلسوزی می‌نویسم:

اگر امروزتصمیم به  بازنگری نکنیم، فردا دیگر دست‌مان به هیچ تغییری نخواهد رسید، چون نسل فعالی که می‌تواند سکاندار تحول باشد، در خاموشی مهاجرت، دل‌زدگی یا بی‌انگیزگی خواهد سوخت و آن‌چه می‌سوزد، فقط شغل نیست؛ انگیزه است، امید است، آینده‌ی یک نسل است.

بیاییم امروز را دریابیم؛ نه برای نجات یک نهاد، که برای نجات آینده‌ی حرفه‌ای دامپزشک و دامپزشکی  که با جان و دل برایش زحمت کشیده‌ایم.

حالا نوبت شماست:

اگر یک تغییر، فقط یک تغییر، قرار بود فردا صبح در این دو نهاد کلیدی دامپزشکی کشور اتفاق بیفتد، شما ترجیح می‌دهید آن تغییر چه باشد؟

و اگر فردا رئیس سازمان نظام دامپزشکی شوید، اولین فرمان شما چیست؟

 کدام وظیفه را فوراً با هماهنگی و هم افزایی  از سازمان دامپزشکی بگیرید و به سازمان نظام بسپارید؟

پاسخ شما به این پرسش، گام اولِ "دریافتنِ امروز" است پس بیاییم امروز را دریابیم...

دکتر جواد شایان خواه