وقتی مردم راه درست را انتخاب کردند... با مردم صادق باشیم!

فاخته- روزی که در آن، مردم نشان دادند می‌توانند بین راحتی ظاهری و مسئولیت اجتماعی، دومی را انتخاب کنند.

در گذشته، گاهی شاهد صحنه‌هایی بودیم که ذبح دام در کوچه و خیابان، آن هم بدون رعایت اصول بهداشتی و شرعی، نه تنها سلامت جامعه را تهدید می‌کرد، بلکه چهره‌ای ناخوشایند از یک مناسک الهی به‌جا می‌گذاشت. اما امسال، ورق برگشت.

باز هم مردم با انتخاب درست، موفق شدند
مردمی که به‌خوبی آموخته‌اند معنای واقعی قربانی، فقط ریختن خون نیست؛ بلکه احترام به جان، قانون، سلامت و جامعه است.

در بسیاری از نقاط کشور، خیّرانی که نیت قربانی داشتند، برخلاف وسوسه برخی افراد سودجو، راه مجاز و مطمئن را انتخاب کردند. خودم در یکی از میادین دام شاهد صحنه‌ای بودم که هرگز فراموش نمی‌کنم:
در آن میدان، عده‌ای سودجو با ظاهری خیرخواهانه، سعی داشتند با وعده راحتی و صرفه‌جویی، مردم را به ذبح غیرمجاز ترغیب کنند. اما مردم، همان خیّرینی که با نیت پاک آمده بودند، قاطعانه ایستادند.
آن‌ها نه تنها حاضر نشدند سلامت و شرع را قربانی راحت‌طلبی کنند، بلکه متخلفان را به ناظران بهداشتی و ضابطین دامپزشکی معرفی کردند. صحنه‌ای از بلوغ اجتماعی، دین‌داری آگاهانه و مسئولیت‌پذیری واقعی بود.

اما این تحول فقط از مردم نبود. این نتیجه یک کار جمعی، یک هم‌افزایی واقعی بین مردم، دستگاه‌ها، بخش خصوصی و رسانه‌ها بود.

رسانه‌ها؛ صدای آگاهی، تصویر اعتماد

نقش رسانه‌ها در این جریان، برجسته و بی‌بدیل بود.
از صداوسیما گرفته تا صفحات خبری در فضای مجازی، همه به میدان آمدند. برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی، گزارش‌های میدانی، گفت‌وگو با کارشناسان، هشدارهای بهداشتی، محتوای بصری تأثیرگذار، حضور چهره‌های مذهبی و علمی در برنامه‌ها، همه دست به دست هم دادند تا «آگاهی» را به خانه‌های مردم ببرند.

بسیاری از شهروندان، نه از طریق اطلاعیه‌های خشک، بلکه از طریق یک برنامه تلویزیونی، یک کلیپ کوتاه، یا یک پست ساده در شبکه‌های اجتماعی متوجه شدند که چرا باید دام را فقط در مراکز مجاز قربانی کرد، چه خطراتی در کمین سلامت جامعه است، و چگونه می‌توان کار خیر را با روش درست انجام داد.

قدرت رسانه، وقتی با صداقت همراه شود، معجزه می‌کند. و امسال، این معجزه را دیدیم.

بخش خصوصی؛ شریک خدمت، نه صرفاً بهره‌بردار

در کنار نهادهای دولتی، بخش خصوصی نیز در این مسیر نقش‌آفرینی کرد.
کشتارگاه‌های مجاز با هماهنگی دامپزشکی، شرایط را برای مردم آسان کردند. حتی در اقدامی تحسین‌برانگیز، بسیاری از این مراکز اعلام کردند که برای خیّرانی که دام خود را در مسیر درست ذبح می‌کنند، هزینه‌ای بابت کشتار دریافت نخواهند کرد.
این یعنی مشارکت واقعی؛ یعنی همراهی با مردم نه برای سود، بلکه برای سلامت.

دامپزشکی؛ محور همدلی ملی

سازمان دامپزشکی کشور، با نیروهای متعهد خود، از مدیران ستادی تا کارشناسان میدانی، مثل همیشه با حضور شبانه‌روزی در کنار مردم بود. این حضور، فقط نظارت نبود؛ یک پیام روشن داشت: ما کنار شماییم، برای سلامتی‌تان، برای آرامش‌تان.

نهادهای پشتیبان؛ بازوان اجرای سلامت

از نیروی انتظامی گرفته تا دادگاه انقلاب، از شهرداری‌ها تا فرمانداری‌ها، همه دستگاه‌ها در هماهنگی کامل، در خدمت این طرح ملی بودند. این هماهنگی کم‌نظیر، نشان داد که وقتی هدف روشن و درست باشد، می‌توان تمام توان کشور را برای یک حرکت مثبت بسیج کرد.

و مردم؛ قهرمانان این صحنه

اما در نهایت، این مردم بودند که تصمیم گرفتند.
مردمی که یاد گرفتند قربانی فقط ریختن خون نیست، بلکه پاسداری از جان است. آن‌ها نشان دادند که می‌شود هم خدا را راضی کرد، هم جامعه را امن نگه داشت.
مردم، قهرمان واقعی این ماجرا بودند؛ و بار دیگر با انتخاب درست، پیروز شدند.

اما کاش...

کاش این الگوی موفق، فقط مخصوص عید قربان نباشد.
کاش در دیگر عرصه‌های زندگی‌مان هم، چنین همدلی، صداقت، اطلاع‌رسانی درست، و راه‌های تشویقی مؤثر به‌کار می‌رفت.
گاهی در مسائل دیگر، نتوانستیم مردم را با خود همراه کنیم، چون از رسانه درست استفاده نکردیم، چون زبان مردم را بلد نبودیم، چون برای تشویق مردم الگو نساختیم، چون با مردم صادق نبودیم... و شاید چون مردم احساس نکردند که حضورشان مهم است.

اما تجربه امسال نشان داد که اگر راه درست را هموار کنیم، مردم با جان‌ودل از آن عبور خواهند کرد.

عید قربان ۱۴۰۴، فقط روز قربانی نبود؛ روز انتخاب بود.
انتخاب آگاهانه، صادقانه و سالم و این یعنی امیدی تازه، برای آینده‌ای بهتر.

دکتر رضا افشاریان

دامپزشک