از پیربازار "رشت" تا سارواش "مجارستان" به عشق تکثیر و پرورش "ماهیان خاویاری" در "ایران"/بخش چهارم

بخش چهارم

فاخته- به بهانه برگزاری هشتمین همایش و نمایشگاه جانبی ماهیان خاویاری در روز سه شنبه ۲۷ تیر سال ۱۴۰۲ پیش رو در تهران در سه بخش قبلی این نوشتار به مقوله فرهنگ سازی، مستند کاری و خواص خاویار به مناسبت روز خاویار ایرانی پرداخته شد و از بنیانگذاران تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری ایران در دوران معاصر زنده یادان و دانشمندان  ماندگار این صنعت " استاد فرهاد فرید پاک"، دکتر "امین کیوان" و دکتر "حسین یوسف پور پیربازاری" به طور خلاصه یاد شد.  
در بخش چهارم امید است در حد وسع قلم به خاطراتی پرداخته شود که حداقل ادای احترام و دین بر دوش نهاده در مورد استاد مرحوم دکتر حسین یوسف پور باشد.
در پاییز سال ۱۳۶۷  از طرف جهاد سازندگی پیشین به منظور و با هدف گذراندن دوره آموزشی  " ضمن خدمت "   تئوری  و عملی تکثیر و پرورش آبزیان دو ماهه  شبانه روزی سازمان "FAO" با برنامه ریزی  موسسه تحقیقات آن زمان شیلات  در یک گروه ۳۰ نفره عازم مرکز دولتی تکثیر و پرورش ماهیان استخوانی و خاویاری  واقع در سدّ سنگر در نزدیکی روستای شاقاجی  وابسته به شرکت سهامی پیشین شیلات ایران یعنی  کارگاه تکثیر و پرورش ماهی شهید بهشتی رشت شدیم و این نخستین دیدار و آشنایی نگارنده با مرحوم دکتر یوسف پور بود که هنوز هم خاطره مانای آن زنده و موجب خیر و برکت علمی از تجارب و اندیشه های آن مرحوم و سایر اساتید برای کارشناسان عضو جهاد سازندگی می باشد  که هرگز فراموش نخواهد شد.
اخلاق مداری، حُسن رفتار، هوشمندی فوق العاده، تلاش و کارکرد مافوق تصور، تدریس عالمانه برخی دروس، توجه خاص به تامین امکانات و الزامات دوره آموزشی، عملیات صحرایی، آزمایشگاه، وسایل رفت و آمد برای بازدید های میدانی، تامین خوابگاه در نزدیکی کارگاه با کمترین فاصله، نظارت دقیق بر امور رفاهی و تغذیه کارشناسان حاضر در دوره شامل صبحانه، نهار و شام در مکانی موسوم به " کانتین " مرکز، همکاری در تهیه مطالب، تکثیر جزوه های تئوری و عملی(آزمایشگاه آبزیان) و تامین امکانات مخابراتی و تماس تلفنی کارشناسان با خانواده های خود در ساعات مشخص و دارای نظم و ترتیب خاص و...نشان از مدیریت و نظارت و هدایت این چهره مردمی، با اخلاق و دانا و مدرس حقیقی بود که این موارد تنها گوشه ای از زحمات و الطاف ایشان بود که علیرغم مسولیت ریاست این کارگاه منحصر به فرد با صدها پرسنل، کارشناس و کارگر و خدمات هرگز برای کارشناسان حاضر در دوره آموزشی و سایر اساتید مدعو، به مانند یک مدیر و به ویژه یک معلم راستین کم نگذاشت و نگارنده هرگز فراموش نخواهم کرد پس از برگزاری آزمون دوره فوق و به هنگام خداحافظی با چشمان گریان و بغض در گلو که در روز آخر از همه جهات سنگ تمام گذاشت از وجود با محبت و رفتارهای اخلاقی و دلنشین آن شادروان در مدت ۶۰ روز شبانه روزی و مقیم بودن که با تار و پود وجود همه ما در هم تنیده شده بود با ایشان  به سختی وداع نمودیم که البته تازه آغاز مرحله جدید کاری همه ما  و استمرار جلسات و تلمذ علمی و تخصصی در تهران و رشت و بندر انزلی با آن مرحوم شد که موجب ارادت و دلبستگی افزونتر شاگردان که در واقع همکار هم محسوب می شدند به نسبت دوران آموزش ضمن خدمت فوق هم شد.
تسلط به زبان و متون تخصصی به زبان های انگلیسی، ژاپنی، مجارستانی، روسی و آذری و اشراف کامل بر فیزیولوژی، بافت شناسی، تکامل، هیدرولوژی، هیدروبیولوژی، تغذیه، بهداشت  و تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری و  استخوانی از مرحوم دکتر یوسف پور نابغه ای ساخته بود که هرگز بخاطر فشردگی دوره آموزشی و دوری از خانواده در محضر علمی ایشان  احساس خستگی و روزمرگی نداشتیم و خارج از کلاس دروس ؛ آزمایشگاه ؛ عملیات میدانی و صحرایی با گشاده رویی و اخلاص مثال زدنی پاسخگوی سوالات و رفع ابهامات  احتمالی و با سعه صدر بسیار والا به همه شاگردان خویش بود و چنان با کلام و علم نافذ خود در این محبت سرای خود نرد عشق می باخت که همه ما را عاشق و واله تکثیر و پرورش ماهی، آبزیان ، به ویژه ماهیان خاویاری و فعالیت های شیلاتی برای خدمت به مردم و کشور در جایگاه حاکمیتی و دولتی آماده نمود اما افسوس که تندباد حادثه ای در ۲۰ مهر سال ۱۳۷۷ و اوج بازدهی  و باردهی منبع ارزشمند و تکرار نشدنی سرشار علمی ایشان در گستره ایران و جهان رقم به تقدیر جدایی این دنیایی این نازنین مرد و معلم راستین از شاگردان و دوستدارانش گرفت که هنوز هم در وادی فراموشی کسانی که از نزدیک افتخار کارکردن، آموختن و همکار بودن را با ایشان  داشتند  نگنجیده  و مناسبت هایی از این دست مانند گرامیداشت روز خاویار ایرانی داغ سنگین هجرت ناباورانه استاد دکتر حسین یوسف پور را در اذهان دوباره زنده می کند.
دکتر یوسف پور از شهرستان پیربازار(متولد سال ۱۳۲۷) از توابع "رشت" دراستان سرسبز و با شکوه گیلان  تا دانشگاه سارواش مجارستان  به عشق تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری با عبور از کشورهای ژاپن، مالزی، چین، اتیوپی، اسکاتلند، شوروی سابق و روسیه فعلی، انگلستان  و....تمامی همت و تلاش خود را در این مسیر معطوف و به اجراء در آورد که بدون شک چهره ماندگار و همیشه مطرح کشور در این عرصه بوده، هست و خواهد بود و ۵۰ سال عمر اندک اما پربرکت با کار گروهی و همکارانی تلاشگر با میراثی مانا در زمینه  تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری و استخوانی  مانند ماهی سفید، سوف، سیم، کپور ماهیان و ... در تاریخ شیلات ایران به جایگاه خاصی دست پیدا کرد.
ادامه دارد...

علیرضا کیهان پور