فاخته- این "میراث ناملموس یا همان هنر و پیشه دستی" به ویژه در سالیان اخیر روبه قهقرا رفته و با به رحمت خدا رفتنِ بسیاری از پیشکسوتان مناطق ، شاید نفس های آخر را می کشد.
در حجره های قدیمی و کهنه بازارهای عصر صفوی و قاجار در بسیاری از شهرهای ایران مانند زنجان، کردستان، لرستان، همدان، فارس، اردبیل، خراسان جنوبی، کرمانشاه، قم، اراک، چهار محال و بختیاری، یاسوج، ملایر، بیجار گروس، قیدار، بروجرد، بروجن، بیرجند، جیرفت، بجنورد، هرسین، لالجین، بافق، ساوه، ورامین ، شهرکرد، دهکرد، سمنان، فیروز آباد، ممسنی، تویسرکان،کاشان، آزاد شهرِ گلستان، مازندران، گیلان، شهرری، دستجرد،تفرش، قاهان، دستگرد و... تعداد معدود و محدودی اما با سنین بالا هنوز این تولید قدیمی و میراث پدران و نیاکان خود را برای بهبود شرایط استفاده ترابری چارپایان روستایان، ایلات و عشایر زنده نگاه داشته و در عصر "خرید و فروش دیجیتالی و سفارش آنلاین محصولات و تحویل در محل" تولیدات مدرن امروزی نَفَسی می کشند که جای شُکر دارد.
صنعت بالون دوزی و زین سازی سُنتی علاوه بر کاریزمای تاریخی و حس نوستالژیک یک هنر قدیمی و دست ساز است که حتی اندازه های کوچک آن "هنر دستی و تزیینی برای موزه ها و دکور برخی منازل در برخی مناطق و کانون های گردشگری" محسوب شده که می تواند به عنوان یکی از جاذبه های "بوم گردی و گردشگری روستایی و عشایری" نیز موجب اشتغال زایی، درآمد و خدمت به جامعه هدف باشد.
«این صنعت بومی و هنر "۱۰۰ درصد دست سازِ" کاربردی برای حمل و نقل، بار کِشی، مسابقات ورزشی با اسب ، سوار کاری، دلیجان و گاری های قدیمی، چاپار و پیک، اسب های مراسم تعزیه خوانی و نمایش در فیلم های مستند ، سینمایی و تئاتر ، نقالی بیرون چایخانه های قدیمی سُنتی، لشگر کشی ها و جنگ های قدیم، شکار، صحرانوردان و بادیه نشینان کویر و تاحدودی هنر تزئینی* برای مخاطبان و مشتریان خاص کلکسیون دار، به شماره ۹۰ در سال ۱۳۹۹ به عنوان "میراث ناملموس ثبت ملی" شده است و در بانه کردستان، بالون دوز ۷۸ ساله با هشت فرزند و ۶۵ سال اشتغال و کار؛ " پیر پالان" دوز قدیمی این سرزمین است که هنوز سرپنجه های هنر و استقامت اش،سرپناه چهاریان بوده و در حال انتقال تجارب و میراث مانای این " یادگار و میراث کهن غیر ملموس ملی" به فرزندان، نوه ها و نسل آینده علاقمند به این حرفه ای می باشد که به "سهم عاشقانه خویش" نگذارد غبارِ فراموشی بر این لازم و ملزوم "سوار و سوارکار" پاشیده شود هرچند روستاییان و عشایر و دامداران متحرک کوچروی شریف سرزمینِ ما ، اگر پالانی به هر دلیلی در دسترس نداشته باشند، با قالیچه یا تشک و زیر انداز نَمَدی ، رو انداز پَشمی و بالش نرم موجب آسایش و آرامش چهارپایان به جای پالان شده و این یعنی یک عمل تیمارگرانه، حیوان دوستی و توجه انسانی خالصانه و البته بسیار "خدا پسندانه" که هرگز فراموش نخواهد شد.»/۳۵۲
علیرضا کیهان پور
* واژه "تزئینی" برای اشیاء و تولیدات هنری و دستی یا صنعتی "بی جان" و در مقابل آن کلمه "زینتی" برای موجودات "زنده" و "جاندارِ" کوچک و به ویژه آبزیان آکواریومی مانند "ماهی قرمز" استفاده می شود.
این پایگاه خبری بر اساس مجوز معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشغول فعالیت است. این پایگاه خبری تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران بوده و هر گونه برداشت از مطالب آن تنها با ذکر منبع مجاز می باشد.