یادداشت؛ علیرضا کیهان پور:

همت پیر "پالان دوز" مانع سقوط است و هموارکننده صعود !

زندگی روستاییان، عشایر و دامداران متحرک و مساله کوچ و انتقال و حمل نقل بار و بَنه اشان به ویژه در راه ها و ایل روهای صعب العبور کوهستانی وابستگی بسیاری به زین و پالان (بالون یا حتی بالان)  چهارپایان مانند اسب، قاطر ، الاغ و حتی شتر دارد و از آنجا که بهره‌برداران تلاش می‌کنند که این حیوانات نجیب و کم توقع زخمی نشده و طاقت به دوش کشیدن افراد مانند کودکان، کهنسالان، ناتوانان بیمار و همچنین حمل وسایل را داشته باشند با خرید و تهیه "پالان" یا همان "بالون و زین" مناسب به سلامت و راحتی  چهارپایان صبور کمک می کنند.
کد خبر  10993
note

فاخته- این "میراث ناملموس  یا همان هنر و پیشه دستی" به ویژه در سالیان اخیر روبه قهقرا رفته و با به رحمت خدا رفتنِ بسیاری از پیشکسوتان مناطق ، شاید نفس های آخر را می کشد.
در حجره های قدیمی و کهنه بازارهای عصر  صفوی و قاجار در بسیاری از شهرهای ایران مانند زنجان، کردستان، لرستان، همدان، فارس، اردبیل، خراسان جنوبی، کرمانشاه، قم، اراک، چهار محال و بختیاری، یاسوج، ملایر، بیجار گروس، قیدار، بروجرد، بروجن، بیرجند، جیرفت، بجنورد، هرسین،  لالجین، بافق،  ساوه، ورامین ، شهرکرد، دهکرد، سمنان، فیروز آباد، ممسنی، تویسرکان،کاشان، آزاد شهرِ گلستان، مازندران، گیلان، شهرری، دستجرد،تفرش، قاهان، دستگرد و... تعداد معدود و محدودی اما با سنین بالا هنوز این تولید قدیمی و میراث پدران و نیاکان خود را برای بهبود شرایط استفاده ترابری چارپایان روستایان، ایلات و عشایر زنده نگاه داشته و در عصر "خرید و فروش دیجیتالی و سفارش آنلاین محصولات و تحویل در محل" تولیدات مدرن امروزی نَفَسی می کشند که جای شُکر دارد‌.


صنعت بالون دوزی و زین سازی سُنتی علاوه بر کاریزمای تاریخی و حس نوستالژیک یک هنر قدیمی و دست ساز است که حتی اندازه های کوچک آن "هنر دستی و تزیینی برای موزه ها و دکور برخی منازل در برخی مناطق و کانون های گردشگری" محسوب شده که می تواند به عنوان یکی از جاذبه های "بوم گردی و گردشگری روستایی و عشایری" نیز موجب اشتغال زایی، درآمد و خدمت به جامعه  هدف باشد.
«این صنعت بومی و هنر "۱۰۰ درصد دست سازِ" کاربردی برای حمل و نقل، بار کِشی، مسابقات ورزشی با اسب ، سوار کاری، دلیجان و گاری های قدیمی، چاپار و پیک، اسب های مراسم تعزیه خوانی و نمایش در فیلم های مستند ، سینمایی و تئاتر ، نقالی بیرون چایخانه های قدیمی سُنتی، لشگر کشی ها و جنگ های قدیم، شکار، صحرانوردان  و بادیه نشینان کویر و تاحدودی هنر تزئینی*  برای مخاطبان و مشتریان خاص کلکسیون دار، به شماره ۹۰ در سال ۱۳۹۹ به عنوان "میراث ناملموس ثبت ملی" شده است و در بانه کردستان،  بالون دوز ۷۸ ساله با هشت فرزند و ۶۵ سال اشتغال و کار؛ " پیر پالان" دوز قدیمی این سرزمین است که هنوز سرپنجه های هنر و استقامت اش،سرپناه چهاریان بوده و در حال انتقال تجارب و میراث مانای این " یادگار و میراث کهن   غیر ملموس ملی" به فرزندان، نوه ها و نسل آینده علاقمند به این حرفه ای می باشد که به "سهم عاشقانه خویش" نگذارد  غبارِ فراموشی بر این لازم و ملزوم "سوار و سوارکار" پاشیده شود هرچند روستاییان و عشایر و دامداران متحرک کوچروی شریف سرزمینِ ما  ، اگر پالانی به هر دلیلی در دسترس نداشته باشند، با قالیچه یا تشک و زیر انداز نَمَدی ، رو انداز پَشمی و بالش نرم موجب آسایش و آرامش چهارپایان به جای پالان شده و این یعنی یک عمل تیمارگرانه، حیوان دوستی و توجه انسانی خالصانه و البته بسیار "خدا پسندانه" که هرگز فراموش نخواهد شد.»/۳۵۲
                                                   ‌   

علیرضا کیهان پور 

* واژه "تزئینی" برای اشیاء و تولیدات هنری و دستی یا صنعتی "بی جان" و در مقابل آن کلمه "زینتی" برای موجودات "زنده" و "جاندارِ" کوچک و به ویژه آبزیان آکواریومی مانند "ماهی‌ قرمز" استفاده می شود.

خبرهای مرتبط
برچسب ها
نظرات
ورودی نامعتبر
ورودی نامعتبر
ورودی نامعتبر
ورودی نامعتبر

این پایگاه خبری بر اساس مجوز معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشغول فعالیت است. این پایگاه خبری تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران بوده و هر گونه برداشت از مطالب آن تنها با ذکر منبع مجاز می باشد.

تمامی حقوق برای پایگاه خبری تحلیلی فاخته محفوظ است.