فاخته- چکیده: در عصر کنونی، توسعه دامپزشکی و امنیت غذایی بدون بهرهگیری از دانش تخصصی و مشارکت مردمی ممکن نیست. دانشآموختگان دامپزشکی، با دانش علمی و اخلاق حرفهای، میتوانند نقش مؤثری در ارتقای سلامت دام، بهبود معیشت دامداران و مرغداران و افزایش بهرهوری کشاورزی داشته باشند. سازمانهای مردمنهاد (NGO) با تکیه بر دیپلماسی فرهنگی، اعتمادسازی و مردمداری، ظرفیت پیشگیری از بیماری ها با واکسیناسیون و آموزش را به صورت مشارکتی سازماندهی میکنند. رسانهها نیز به عنوان بازوی مشاورهای و امین، ارتباط بین جامعه، کارشناسان و نهادهای دولتی و غیردولتی را تسهیل میکنند و زمینه اشتغال دانشآموختگان و مشارکت مردمی را فراهم میآورند.
مقدمه: اشتغال و بهکارگیری دانشآموختگان دامپزشکی در قالب فعالیتهای غیر دولتی، نه تنها زمینه رشد حرفهای آنان را فراهم میکند، بلکه توسعه اجتماعی و اقتصادی جوامع محلی را نیز هموار میسازد. در کشورهایی با بافت گسترده دامپروری، ظرفیتهای فراوانی در بخش خصوصی برای نقشآفرینی دانشآموختگان وجود دارد:
ارائه مشاوره علمی و عملی به دامداران و مرغداران
اجرای واکسیناسیون و کنترل بیماریها با رویکرد پیشگیری و مشارکتی
سازماندهی و بسیج نیروهای داوطلب برای کمک به معیشت جامعه
رسانهها به عنوان بازوی مشاورهای، میتوانند اطلاعرسانی صحیح، شفافسازی عملکرد NGOها و ترویج فرهنگ مشارکت مردمی را تضمین کنند. این سه رکن—دانشآموختگان، NGOها و رسانهها—بستر لازم برای توسعه دامپزشکی پایدار را فراهم میکنند.
اهمیت اشتغال دانشآموختگان در بخش غیر دولتی
توانمندسازی نیروی انسانی
دانشآموختگان دامپزشکی، علاوه بر تخصص علمی، با درک فرهنگ محلی و نیازهای جامعه، میتوانند خدمات تخصصی و انسانی ارائه دهند. اشتغال آنان در قالب NGO فرصتهای زیر را فراهم میکند:
ایجاد شبکههای حرفهای و اجتماعی بین متخصصان و کشاورزان
ارتقای مهارتهای مدیریتی و اجتماعی از طریق فعالیتهای عملی
انتقال تجربه و دانش به نسل بعدی دامداران و مرغداران
بازده اقتصادی و اجتماعی
با سازماندهی دانشآموختگان در فعالیتهای غیر دولتی، علاوه بر اشتغال مستقیم، اثرات مثبت اقتصادی و اجتماعی نیز حاصل میشود:
کاهش هزینههای درمان بیماریها و افزایش بهرهوری دام و طیور
کاهش تلفات و افزایش امنیت غذایی
ایجاد حس مسئولیت اجتماعی و اعتماد بین مردم و کارشناسان
دیپلماسی فرهنگی و اعتمادسازی در NGOها
دیپلماسی فرهنگی
دیپلماسی فرهنگی به معنای استفاده از ارزشها، دانش و مهارتهای فرهنگی برای ایجاد همکاری و تعامل مؤثر است. NGOهای دامپزشکی با بهرهگیری از دیپلماسی فرهنگی میتوانند:
فرهنگ رعایت بهداشت دام، واکسیناسیون و شیوههای نوین پرورش را ترویج دهند
برنامههای آموزشی با رویکرد مشارکتی و متناسب با جامعه محلی برگزار کنند
تجربه سنتی دامداران را با دانش نوین تلفیق نمایند
اعتمادسازی
اعتماد جامعه کلید موفقیت NGOها است. اعتماد با شفافیت عملکرد، رعایت اخلاق حرفهای و احترام به دانش محلی ایجاد میشود. نقش رسانهها در این زمینه حیاتی است:
اطلاعرسانی دقیق درباره فعالیتها و دستاوردها
شفافسازی فرآیندها و نتایج پروژهها
تبلیغ ارزشهای مردمداری و مشارکت اجتماعی
ظرفیت واکسیناسیون و آموزش به عنوان محور فعالیت NGO
واکسیناسیون به عنوان ظرفیت استراتژیک
واکسیناسیون دام و طیور، یکی از اصلیترین ابزارها برای پیشگیری از بیماریها و کاهش تلفات است. NGOها میتوانند:
کمپینهای واکسیناسیون را با مشارکت محلی اجرا کنند
تیمهای داوطلب و دانشآموختگان را برای پوشش گسترده مناطق محروم بسیج نمایند
دادهها و نتایج واکسیناسیون را به صورت شفاف در اختیار رسانهها و جامعه قرار دهند
آموزش و توانمندسازی جامعه
علاوه بر واکسیناسیون، آموزش دامداران و مرغداران اهمیت دارد:
آموزش اصول بهداشت، تغذیه و مدیریت بیماریها
توانمندسازی کشاورزان برای خودمراقبتی و کاهش وابستگی به خدمات پرهزینه
ایجاد حس مالکیت و مشارکت اجتماعی در پروژهها
رسانهها به عنوان بازوی مشاورهای و امین
رسانهها نقش چندوجهی در موفقیت NGOها و اشتغال دانشآموختگان دارند:
اطلاعرسانی و فرهنگسازی: انتشار اخبار، دستاوردها و راهنماییهای عملی برای جامعه
تسهیل ارتباط بین کارشناسان و مردم: ایجاد پل ارتباطی برای دریافت بازخورد و نیازسنجی
افزایش اعتماد اجتماعی: شفافسازی عملکرد و جلوگیری از سوءتفاهمها
نمونههای موفق جهانی نشان میدهد که همکاری نزدیک NGOها و رسانهها باعث افزایش اثربخشی برنامههای واکسیناسیون، کاهش شیوع بیماریها و ارتقای سطح معیشت دامداران میشود.
سازماندهی و بسیج نیروها در قالب NGOهای قانونی
مدل سازماندهی
برای بهرهگیری کامل از ظرفیت دانشآموختگان و افراد داوطلب، باید ساختار سازمانی انعطافپذیر و مشارکتی ایجاد شود:
تیمهای تخصصی برای واکسیناسیون و آموزش
واحدهای مشاوره و پایش برای جمعآوری دادهها و گزارشدهی
شبکههای محلی برای هماهنگی با دامداران و مرغداران
بسیج اجتماعی و مشارکت داوطلبانه
مشارکت مردمی و داوطلبانه، ستون هر NGO موفق است. اقدامات عملی شامل:
برگزاری کمپینهای عمومی برای اطلاعرسانی و جذب داوطلب
ایجاد انگیزههای غیرمالی مانند گواهینامه، تقدیرنامه و آموزشهای تخصصی
برگزاری کارگاههای عملی برای ایجاد حس مسئولیت اجتماعی و تعلق سازمانی
چالشها و راهکارها
چالشها
مقاومت فرهنگی و سنتی برخی جوامع نسبت به دانش نوین
محدودیت منابع مالی و انسانی برای فعالیتهای گسترده
ضعف هماهنگی بین NGOها و نهادهای دولتی
راهکارها
توسعه همکاری رسانهها و NGOها برای افزایش آگاهی عمومی
برنامهریزی آموزشی مستمر برای دانشآموختگان و داوطلبان
تلفیق دانش بومی و نوین برای ایجاد پذیرش و اعتماد
ایجاد شبکههای پایش و ارزیابی عملکرد برای بهبود مستمر فعالیتها
نتایج و دستاوردهای پیشبینیشده
با پیادهسازی این مدل، انتظار میرود:
افزایش اشتغال دانشآموختگان دامپزشکی و توانمندسازی حرفهای آنان
کاهش بیماریها و تلفات در دام و طیور و ارتقای امنیت غذایی
افزایش اعتماد و مشارکت جامعه در پروژههای سلامت دام
ایجاد بستری پایدار برای توسعه دامپزشکی غیر دولتی و مردمی
سخن پایانی
اشتغال دانشآموختگان دامپزشکی در قالب NGOها، در کنار نقش مشاورهای رسانهها و بهرهگیری از ظرفیت واکسیناسیون، راهکاری عملی و پایدار برای توسعه دامپروری و مرغداری است. دیپلماسی فرهنگی، اعتمادسازی و مردمداری، سه رکن اساسی موفقیت این مدل هستند. در تاریخ معاصر، توجه به نیروی انسانی متخصص و مشارکت فعال جامعه، نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت برای پیشرفتهای پایدار و عدالت اجتماعی است.
تحقق این فرآیندها ضمن برداشتن بار مالی از دوش دولت و اهتمام بیشتر به مباحث حاکمیتی، می تواند ضمن شکوفایی اقتصاد بر مبنای سازمان های مردم نهاد(سمن ها) افزایش نرخ مشارکت، اعتماد سازی و اشتغال هوشمند در عرصه دامپزشکی، پیرا دامپزشکی، علوم آزمایشگاهی مرتبط و سایررده ها تبلور عینی سپردن امور تخصصی به دانش آموختگان امانت دار و تشنه خدمات به مردم، جامعه، علم، پیشرفت ، توسعه و شکوفایی اقتصاد در ویترین جهاد و تلاش جوانان مشتاق به کار تخصصی این مرز و بوم بوده و ارائه خدمات ارزنده به خارج از مرزها ، ارزآوری مناسبی هم نصیب کشور در این راستا نماید. فراموش نکنیم جوان ایرانی و متخصصان دامپزشکی سرمایه بی بدیل این سرزمین هستند که باید به آن ها اعتماد نمود و بستر و عرصه را بیش از گذشته برای آنان گشود که یکی از بهترین فرهیختگان و خدمتگزاران طلایی اثر بخش در این راستا هستند.
«به یاد داشته باشیم همه ما در این عرصه بزرگ راهبردی ؛ "مبصر" نیستیم بلکه "دانشپذیری" هستیم که هر لحظه در حال "آموختن" هستیم و پیشکسوتان و پیشینیان؛ شایسته است همواره پرچمدار زیبا اندیشی، سعه صدر، گذشت و صبوری الگو مابانه باشند.»/ 844
علیرضا کیهانپور
پژوهشگر ارشد امنیت غذایی
این پایگاه خبری بر اساس مجوز معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشغول فعالیت است. این پایگاه خبری تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران بوده و هر گونه برداشت از مطالب آن تنها با ذکر منبع مجاز می باشد.