مسئولين فنی بهداشتی! مسئولیت سنگین، فشار کاری بالا؛ حمایت در حد «صفر»!

فاخته- در  پنج‌شنبه هفته اخیر در حالی که هنوز مطالبات مسئول فنی بهداشتی به طور کامل پرداخت نشده بود، کارفرما با وقاحتی غیرقابل تصور درخواست جابه‌جایی این مسئول را به اداره مربوطه ارائه کرد. این اقدام در شرایطی صورت گرفت که مسئول فنی بهداشتی وظایف خود را با دقت و تعهد انجام می‌داد، اما کارفرما با ارائه مدارکی که ظاهرابامستندات ارایه شده توسط مسول فنی بهداشتی درتضادبود . مدعی شد که مسئول فنی به طور منظم در محل کار حضور نداشته است.

این رفتار ناپسند کارفرما نشان‌دهنده مشکلات عمیق‌تری است که مسئولین فنی بهداشتی با آن‌ها مواجه هستند؛ فشارهای مالی و نداشتن امنیت شغلی، در کنار برخوردهای نامناسب برخی کارفرمایان، باعث شده است که این افراد با چالش‌های جدی در محیط کار روبه‌رو شوند
در ماههای اخیر، اغلب جلسات و مباحث مربوط به نظام دامپزشکی استانها پیرامون مشکلات مسئولین فنی بهداشتی شکل گرفته است. این موضوع بیانگر عمق چالش‌ها و دغدغه‌های این گروه از متخصصین است که نقش بسیار کلیدی در حفظ سلامت عمومی و ایمنی غذایی دارند. اما نکته‌ای که در این میان به چشم می‌خورد، کمبود ایده‌ها و راهکارهای خلاقانه برای برون‌رفت از این مشکلات است.

یکی از عمده‌ترین مشکلاتی که مطرح می‌شود، نبود حمایت کافی از مسئولین فنی بهداشتی در محیط‌های کاری است. این افراد با چالش‌های متعددی همچون فشارهای کاری بالا، مسئولیت‌های سنگین و در عین حال محدودیت‌های قانونی و مالی مواجه هستند. به عنوان مثال، مسئولین فنی بهداشتی اغلب بین الزامات حرفه‌ای و انتظارات کارفرما در تضاد قرار می‌گیرند. در بسیاری از موارد، مدیران مجموعه‌ها به دنبال کاهش هزینه‌ها یا ساده‌سازی فرآیندها هستند، در حالی که مسئولین فنی موظف به رعایت دقیق استانداردهای بهداشتی هستند.

علاوه بر این، عدم برخورداری از امنیت شغلی یکی دیگر از مسائلی است که بارها به آن اشاره شده است. بسیاری از مسئولین فنی بهداشتی با قراردادهای کوتاه مدت دوساله  و بدون تضمین‌های کافی مشغول به فعالیت می‌شوند که همین امر باعث افزایش استرس و کاهش کیفیت عملکرد آن‌ها می‌شود.

اما چرا با وجود این همه صحبت از مشکلات، هنوز راهکار مشخصی ارائه نشده است؟ شاید دلیل اصلی این موضوع، پیچیدگی ماهیت این مشکلات باشد. بسیاری از این چالش‌ها نیازمند رویکردی چندجانبه هستند که هم بعد قانونی، هم بعد اقتصادی و هم بعد فرهنگی را شامل شود. به عنوان مثال، تصویب قوانین حمایتی جدید بدون ایجاد زیرساخت‌های لازم، به تنهایی نمی‌تواند مشکل را حل کند. 

در این میان، نقش نظام دامپزشکی کشور در ارائه راه‌حل‌های عملی و مؤثر بسیار حیاتی است. شاید یکی از راه‌های پیش رو، برگزاری جلسات تخصصی با حضور نمایندگان مسئولین فنی بهداشتی، کارفرمایان، نمایندگان مجلس و حتی متخصصین حوزه اقتصاد و جامعه‌شناسی باشد. این جلسات می‌توانند به شناسایی دقیق‌تر ریشه‌های مشکلات و ارائه راهکارهای جامع و عملی منجر شوند.

همچنین، استفاده از تجربیات کشورهای دیگر در این زمینه می‌تواند بسیار مفید باشد. بسیاری از کشورها توانسته‌اند با اصلاح ساختارهای نظارتی و حمایتی، بهبود چشمگیری در وضعیت مسئولین فنی بهداشتی خود ایجاد کنند. این تجربیات می‌تواند به عنوان الگویی برای اصلاحات در ایران نیز مورد استفاده قرار گیرد.

در نهایت، می‌توان گفت که حل مشکلات مسئولین فنی بهداشتی تنها با همفکری و هم‌افزایی همه ذینفعان ممکن است. نیاز است تا ایده‌های خلاقانه و نوآورانه در این حوزه مطرح شوند تا بتوانیم شاهد بهبود وضعیت بهداشتی و ارتقاء کیفیت زندگی عمومی باشیم.

براستی که اگر قوانین مربوط به مسئولین فنی بهداشتی به درستی اصلاح نشود، تبعات جدی برای نظام بهداشت و سلامت عمومی به همراه خواهد داشت. در چنین شرایطی، چند پیامد منفی قابل پیش‌بینی است:

الف. وقتی امنیت شغلی و حقوق مسئولین به درستی تضمین نشود و از طرفی با برخوردهای نامناسب و فشارهای کاری مداوم مواجه شوند، انگیزه آنها برای انجام دقیق وظایف کاهش می‌یابد. این موضوع مستقیماً بر کیفیت نظارت‌های بهداشتی و سلامت محصولات تأثیر منفی خواهد گذاشت.

ب. با کاهش نظارت دقیق مسئولین فنی، احتمال تخلفات اتدک کارفرمایان در تولید محصولات  بیشتر می‌شود. نتیجه آن، ورود محصولات غیراستاندارد  به بازار است که می‌تواند سلامت عمومی را به خطر بیندازد.

ج.ادامه این روند باعث می‌شود که اعتماد عمومی به دامپزشکی کشور کاهش یابد. وقتی مردم متوجه شوند که نظارت‌های بهداشتی دچار ضعف شده‌اند، احتمال دارد که اعتمادشان به محصولات داخلی و سیستم نظارتی کاهش یابد.

د.در صورتی که شرایط کاری مسئولین فنی بهداشتی بهبود نیابد، بسیاری از نیروی‌های متخصص ترجیح خواهند داد که به دنبال شغل‌های دیگر یا حتی مهاجرت به کشورهایی باشند که از حقوق و امنیت شغلی بهتری برخوردار هستند. این امر باعث کاهش تعداد متخصصان در کشور و افت سطح کیفی خدمات بهداشتی خواهد شد.

هـ. ضعف نظارت‌ها و استانداردهای بهداشتی در نهایت منجر به افزایش شیوع بیماری‌ها و مشکلات بهداشتی در جامعه می‌شود که هزینه‌های درمان و بهداشت عمومی را به شدت افزایش می‌دهد.

در نهایت، اگر قوانین اصلاح نشوند، یک چرخه منفی از کاهش کیفیت، افزایش تخلفات و بی‌اعتمادی به وجود خواهد آمد که نه تنها به مسئولین فنی بهداشتی آسیب می‌رساند، بلکه سلامت جامعه را نیز به خطر می‌اندازد. بنابراین، اصلاح قوانین و تقویت حمایت‌های حقوقی از مسئولین فنی بهداشتی امری ضروری است.

دکتر رضا افشاریان

دامپزشک