به بهانه هفته دولت؛ تقویت سازمان دامپزشکی؛ نه یک خواسته صنفی، بلکه ضرورتی ملی است!

فاخته- امروز وقتی یاد آن دو بزرگوار را زنده می‌کنیم باید خودمان را با آنان مقایسه کنیم. آیا مدیران امروز هم مانند آنان صادق‌ساده‌زیست و مردمی هستند؟ آیا اولویت مدیران ما همچنان خدمت به مردم است؟

یکی از جاهایی که این مقایسه بیشتر به چشم می‌آید سازمان دامپزشکی کشور است. سازمانی که وظیفه‌اش مستقیماً با سلامت مردم؛ با غذای سالم و امنیت جامعه در ارتباط است.

وقتی از دامپزشکی صحبت می‌کنیم‌ در حقیقت از سفره هر خانواده ایرانی سخن می‌گوییم.

این سازمان علاوه بر کنترل بیماری‌های دامی‌ مسئولیت بسیار مهمی در نظارت بر فرآورده‌های خام دامی دارد‌ یعنی نظارت بر گوشت، شیر، تخم‌مرغ، عسل و سایر محصولاتی که مستقیم از دام به سفره مردم می‌رسد.
اگر این نظارت نباشد‌ خطر ورود انواع بیماری‌ها و آلودگی‌ها به چرخه مصرف بسیار زیاد است. برای نمونه  بیماری‌هایی مانند تب مالت، سالمونلا یا حتی انگل‌ها می‌توانند از طریق فرآورده‌های خام دامی به انسان منتقل شوند. اینجاست که نقش دامپزشک، همچون یک نگهبان خاموش بر سلامت جامعه، جلوه‌گر می‌شود.

کافی است تصور کنیم در کشتارگاهی گوشت بدون نظارت دامپزشک وارد بازار شود چه فاجعه‌ای در انتظار مردم خواهد بود؟ یا اگر شیر خام بدون پایش و کنترل به دست مصرف‌کننده برسد چه آسیب‌هایی متوجه خانواده‌ها می‌شود؟ دامپزشکی درست همان‌جایی ایستاده است که (سلامت دام) به (سلامت انسان) گره می‌خورد.

فراموش نکنیم، همین دامپزشکان بودند که در سال‌های اخیر با بیماری‌های خطرناکی مثل تب برفکی، آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان و تب کریمه–کنگو مقابله کردند. اگر این بیماری‌ها کنترل نمی‌شد، هم دام‌های مردم از بین می‌رفت هم غذای سالم کمیاب می‌شد و هم جان انسان‌ها تهدید می‌گردید. این یعنی دامپزشکی مستقیماً در زندگی روزمره تک‌تک ما نقش دارد.

امروز در بسیاری از روستاها و مناطق دورافتاده دامپزشکان تنها امید دامداران هستند. دام‌هایی که سرمایه اصلی خانواده‌هاست با واکسیناسیون و درمان‌های ساده دامپزشکی حفظ می‌شود. اگر این خدمات نباشد خانواده‌ای ممکن است همه دارایی خود را در عرض چند روز از دست بدهد. این مثال‌ها نشان می‌دهد که تقویت دامپزشکی نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت است.

با این حال، سال‌هاست که این مسئولیت خطیر با کمترین امکانات انجام می‌شود. بودجه اندک نیروی ناکافی و نبود تجهیزات مدرن فشار زیادی بر بدنه سازمان وارد کرده است. با وجود این مشکلات دامپزشکان و پیرادامپزشکان با تعهد و سخت‌کوشی از کشتارگاه‌ها تا مراکز لبنی و مرغداری‌ها حضور فعال دارند تا مطمئن شوند غذایی که بر سر سفره مردم می‌آید سالم و بهداشتی است.

اخیراً نیز صحبت از تغییرات ساختاری در سازمان شنیده می‌شود. تغییراتی که اگر درست مدیریت نشود می‌تواند این نهاد ارزشمند را تضعیف کند. تضعیف دامپزشکی یعنی کاهش توان در کنترل بیماری‌ها و فرآورده‌های خام دامی  یعنی تهدید مستقیم سلامت مردم و امنیت غذایی کشور.

هفته دولت بهترین فرصت برای یادآوری این حقیقت است که سلامت مردم شوخی‌بردار نیست. شهیدان رجایی و باهنر به ما آموختند که دولت امانت است و پاسداری از این امانت یعنی حفاظت از جان و آرامش مردم. امروز نیز همین نگاه باید بر تصمیمات ما حاکم باشد.

سازمان دامپزشکی نیازمند نگاه راهبردی و حمایت ویژه است

سازمان دامپزشکی نیازمند نگاه راهبردی و حمایت ویژه است. تقویت این سازمان نه یک خواسته صنفی، بلکه ضرورتی ملی است. چون دامپزشکی یعنی سلامت جامعه امنیت غذایی و آرامش خانواده‌ها.
اما باید فراتر هم بیندیشیم. امروز جهان به سرعت در حال تغییر است و تهدیدهای جدیدی در حوزه بهداشت و مواد غذایی پدیدار می‌شود. بیماری‌های نوپدید و بازپدید تغییرات اقلیمی و گسترش تجارت بین‌المللی دام و فرآورده‌های خام دامی چالش‌های تازه‌ای پیش روی ما گذاشته است. برای پاسخ به این شرایط سازمان دامپزشکی باید نه‌تنها حفظ شود، بلکه تقویت و به‌روز گردد.

این تقویت تنها با افزایش بودجه و نیروی انسانی محقق نمی‌شود بلکه نیازمند نگاهی کلان و آینده‌نگر از سوی مدیران عالی کشور است. همان‌گونه که امنیت مرزهای جغرافیایی کشور برای ما حیاتی است  امنیت غذایی نیز باید در سطحی ملی و راهبردی دیده شود. و پاسدار این امنیت، بی‌تردید دامپزشکی است.

پشت هر لیوان شیر هر تکه گوشت و هر دانه تخم‌مرغی که مصرف می‌شود، ایستادگی شبانه‌روزی دامپزشکی قرار دارد

در این مسیر، حمایت جامعه و افکار عمومی نیز اهمیت فراوان دارد. مردم باید بدانند که پشت هر لیوان شیر هر تکه گوشت و هر دانه تخم‌مرغی که با خیال راحت مصرف می‌کنند، ایستادگی شبانه‌روزی دامپزشکان و پیرادامپزشکان قرار دارد. آگاهی مردم، بزرگ‌ترین پشتیبان برای تثبیت جایگاه دامپزشکی خواهد بود.

دکتر رضا افشاریان

دامپزشک