دفتر بی قرار؛ روایت تلخ از بی‌ثباتی مدیریتی در «دفتر فناوری اطلاعات» سازمان دامپزشکی

فاخته- در جهان امروز، فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) دیگر یک ابزار پشتیبان نیست؛ بلکه پیشران اصلی حکمرانی، شفافیت، چابکی و تحول در سازمان‌های حاکمیتی است. این مسئله به‌ویژه در نهادهایی مانند سازمان دامپزشکی کشور که مسئول امنیت زیستی، بهداشت دام، سلامت عمومی و تجارت غذایی است، اهمیتی مضاعف دارد.

با نگاهی دقیق به سیر تغییرات مدیریتی دفتر فناوری اطلاعات این سازمان در حدود ۲۱ ماه اخیر، زنگ خطر جدی به صدا درمی‌آید.

بی‌ثباتی، فرسایش سرمایه انسانی و رهاشدگی استراتژیک از جمله این هشدارهای دلسوزانه این یادداشت است.

جدول تغییرات مدیریتی دفتر فاوای سازمان دامپزشکی

در مجموع، در "کمتر از ۲۱ ماه، پنج بار مدیریت این دفتر" تغییر کرده و هیچ مدیری "حتی یک سال کامل" بر سر کار نبوده است!

این تغییرات که بعضاً در قالب «سرپرستی موقت» انجام شده، آشکارا "بیانگر نوعی سردرگمی مدیریتی و بی‌ثباتی ساختاری" است.

5 پیامد مهم این بی‌ثباتی مدیریتی

نابودی حافظه دیجیتال سازمان

تغییر پیاپی مدیران موجب از بین رفتن «پیوست اطلاعاتی» و «حافظه تصمیم‌گیری» در ساختار فاوا می‌شود.

هر مدیری که می‌آید، پروژه‌ها را از نو بازتعریف می‌کند و آنچه توسط مدیر قبلی پی‌ریزی شده یا متوقف می‌شود یا بنابر تجربه، با بی‌اعتمادی مواجه خواهد شد.

تعلیق پروژه‌های زیرساختی ملی

فاوا در سازمان دامپزشکی، مسئول سامانه‌هایی نظیر "قرنطینه هوشمند، ردیابی واکسن، کد یکتای دام، پایش بیماری‌ها، تجارت الکترونیک دام و دارو، ثبت‌محور کردن مجوزها" و... است.

 با تغییر مکرر مدیریت، روند اجرای این پروژه‌ها بارها به تأخیر افتاده یا از ریل اولیه خارج شده‌اند.

 فرسایش انگیزشی در بدنه تخصصی

نیروهای "متخصص فناوری اطلاعات" (فاوا) در سازمان ، با هر تغییر مدیریتی دچار سردرگمی می‌شوند. معیارها دچار تغییر  می‌شود، حمایت‌ها تغییر می‌کند و پروژه‌هایی که برای آن‌ها بیش از صدها ساعت تجارب ارزشمند و انرژی گذاشته شده،  متاسفانه کنار گذاشته می‌شوند.

 این چرخه باعث «ناامیدی ساختاری» و "مهاجرت خاموش نخبگان" درون سازمان می‌شود.

افزایش نفوذ سلیقه‌ها از داخل و بیرون

بی‌ثباتی مدیریت، معمولاً فضای مناسبی برای نفوذ عوامل غیرتخصصی، پیمانکاران فرصت‌طلب و توصیه‌ نامه‌های سفارشی فراهم می‌کند.

 "فاوا" که باید نقطه اتکا بر تخصص و قانون باشد، ناگهان به میدان رقابتِ نفوذهای غیرفنی تبدیل می‌شود.

تضییع منابع عمومی و اعتماد اجتماعی

هر پروژه ناتمام، هر سامانه نیمه‌کاره و هر بازطراحی سلیقه‌ای، هزینه‌ای بر بیت‌المال مسلمین است.

 از سوی دیگر، خانواده بزرگ و معزّز دامپزشکی و بخش خصوصی نیز با سامانه‌هایی مواجه‌اند که ثبات ندارند، در هر دوره بازتعریف می‌شوند و قابلیت اتکا ندارند و این یعنی زوال اعتماد در درون و بیرون سازمان!.

 چه باید کرد؟

 راهبرد انتخاب "مدیرکل دفتر فاوا" می تواند بر مبنای شایستگی فناورانه، ثبات سازمانی و شناخت عمیق از حکمرانی دیجیتال نه توصیه و فشار غیر تخصصی، نه چرخش‌ کادرهای غیرمرتبط؛ بلکه یک "متخصص دیجیتال" با تعهد بلندمدت ، چشم انداز مطلوبی را در راستای همگرایی ترسیم نماید به شرط این که اراده ای مصمم برای تحقق این هدف مسؤولانه اتخاذ شود.

تدوین سند تحول دیجیتال مستقل فارغ از افراد خاص استراتژی ملی باید ملاک باشد نه دیدگاه هر مدیر که تازه از راه خواهد رسید.

استفاده از نخبگان داخلی سازمان

نیروهای باسابقه و خلاق در بدنه سازمان بهترین گزینه برای حفظ ثبات و اعتمادسازی هستند.

بازسازی نظام ارزیابی عملکرد دفتر فاوا بر اساس خروجی‌های قابل سنجش

ملاک‌ها باید شفاف، عمومی و عملکردمحور باشند تا امکان پاسخ‌گویی و پاداش‌دهی واقعی فراهم شود.

 سخن پایانی اما ادامه دار...

اگر سازمان دامپزشکی می خواهد در مسیر تحول دیجیتال گام بردارد که به نظر می رسد چنین راهبردی در دست اقدام است، باید "ابتدا تکلیف خود را با ثبات مدیریتی" مشخص کند.

هیچ سامانه‌ای، هیچ "تحول داده‌محوری و هیچ پروژه فناورانه‌ای" در "سرزمینی بی‌قرار" پا نمی‌گیرد.

"فاوا"، اگر بخواهد "قلب تپنده" سازمان باشد، نیازمند ستون فقراتی به‌نام ثبات، تخصص و چشم‌انداز همگرایی مشترکِ مسئولانه است./ 718

         علیرضا کیهان‌پور