"انقلاب دامپزشکی"؛ پیشرفت های حیرت انگیز جهان در حفظ "سلامت انسان ، دام و محیط زیست"...

فاخته-  "دامپزشکی ، پیرادامپزشکی و سایر رده های" وابسته ،  علاوه بر مراقبت از سلامت دام‌ها، تأثیرات چشمگیری بر بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها، کنترل بیماری‌ها، حفظ امنیت غذایی و حفاظت از محیط‌زیست دارد. در اینجا، دستاوردهای جامع‌تر و مفصل‌تر دامپزشکی جهانی را از گذشته  و تاکنون به طور خلاصه  با هم مرور می‌کنیم و فراموش نکنیم که "بدانیم تا زنده بمانیم" .

پیشرفت در کنترل و ریشه‌کنی بیماری‌های دام
   یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای دامپزشکی، توانایی در کنترل و ریشه‌کنی بیماری‌های واگیر دار مانند طاعون گاوی، تب برفکی، تب مالت و طاعون دامی است. دامپزشکی با اجرای برنامه‌های ریشه‌کنی و واکسیناسیون در سطح جهانی، توانسته است در کاهش شیوع بیماری‌های خطرناک در دام‌ها و جلوگیری از انتشار آن‌ها به انسان‌ها مؤثر باشد.

    تب برفکی: در برخی مناطق، تب برفکی به طور کامل ریشه‌کنی شده است و این موفقیت باعث جلوگیری از خسارت‌های اقتصادی عظیم و تهدیدهای بهداشتی برای انسان‌ها شده است.

    طاعون گاوی: این بیماری که قبلاً موجب تلفات وسیعی در گاوها و سایر حیوانات اهلی می‌شد، با تلاش‌های دامپزشکی و واکسیناسیون موفقیت‌آمیز در بسیاری از کشورها از بین رفته است.

پیشرفت در واکسن‌ها و درمان‌های بیماری‌های دام

   دامپزشکی با توسعه واکسن‌های نوین برای بیماری‌های مختلف دام‌ها، نقش اساسی در کاهش شیوع بیماری‌های واگیر دارد. این واکسن‌ها باعث جلوگیری از مرگ و میر در دام‌ها و همچنین حفاظت از سلامت انسان‌ها می‌شوند.
   
   واکسن‌های نوین 

 استفاده از فناوری‌های نوین در تولید واکسن‌ها، از جمله واکسن‌های مبتنی بر DNA و mRNA، به سرعت در حال گسترش هستند. این واکسن‌ها به دام‌ها کمک می‌کنند تا مقابل بیماری‌هایی مانند تب برفکی، آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان و سل ایمن شوند.

   درمان‌های جدید

 با استفاده از داروهای جدید، درمان‌های مبتنی بر ژن‌درمانی و حتی استفاده از پلاسما درمانی برای درمان بیماری‌های ویروسی و باکتریایی در دام‌ها صورت می‌گیرد.

مبارزه با بیماری‌های مشترک انسان و دام (زئونوزها)

   دامپزشکی در شناسایی و کنترل بیماری‌هایی که می‌توانند از دام به انسان منتقل شوند، مانند آنفلوآنزای پرندگان، تب دنگی، هاری و تب زرد، نقش بسیار مهمی دارد. 
زئونوزها بیماری‌هایی هستند که از حیوانات به انسان منتقل می‌شوند و می‌توانند به اپیدمی‌ها و پاندمی‌های جهانی منجر شوند. دامپزشکان با استفاده از روش‌های پیشگیری، واکسیناسیون و کنترل به‌موقع از گسترش این بیماری‌ها جلوگیری می‌کنند.

   آنفلوآنزای پرندگان: بیماری‌هایی مانند آنفلوآنزای پرندگان به سرعت در حال کنترل شدن هستند و دامپزشکان با نظارت دقیق و ایجاد ایمنی جمعی در پرندگان، از شیوع این بیماری‌ها در جمعیت‌های پرندگان وحشی و اهلی جلوگیری می‌کنند.

   سل و بروسلوز: دامپزشکان با نظارت بر کنترل بهداشت دام‌ها و تولید محصولات دامی، از انتقال بیماری‌هایی مانند تب مالت و سل به انسان‌ها جلوگیری می‌کنند.

پیشرفت در تکنیک‌های تشخیص و تصویربرداری

   دامپزشکی در عرصه جهانی با استفاده از پیشرفت‌های علمی در فناوری‌های تصویربرداری و تشخیص، موفقیت‌های زیادی در شناسایی سریع بیماری‌ها و درمان مؤثرتر آن‌ها به دست آورده است.

   تصویربرداری پیشرفته 
استفاده از روش‌های پیشرفته تصویربرداری مانند، سی.تی اسکن، ام آی آر، سونوگرافی و شعه ایکس در دامپزشکی به شناسایی دقیق بیماری‌ها کمک کرده است. این تکنولوژی‌ها امکان تشخیص بیماری‌های داخلی، مشکلات عضلانی - اسکلتی و بیماری‌های قلبی - عروقی را فراهم کرده‌اند.

   تشخیص مولکولی 
با استفاده از تکنیک‌های PCR و آزمایش‌های ژنتیکی، دامپزشکان می‌توانند بیماری‌ها را با دقت بالا و در مراحل نخست شناسایی کنند.

حفظ و بهبود بهداشت عمومی و سلامت دام‌ها
   دامپزشکی در زمینه بهداشت عمومی و جلوگیری از شیوع بیماری‌ها در جامعه انسانی تأثیر مستقیم دارد. دامپزشکان با اعمال اقدامات پیشگیرانه مانند واکسیناسیون عمومی دام‌ها، کنترل بهداشت آب و خوراک دام‌ها و نظارت بر شرایط محیطی پرورش دام‌ها از سلامت دام‌ها و انسان ها محافظت می‌کنند.

واکسیناسیون عمومی
 دامپزشکان و "به ویژه واکسیناتورهای تلاشگر  که متاسفانه خود آنان در معرض ریسک و خطر بالای ابتلاء به بیماری های مشترک با دام هستند!"، با اجرای برنامه‌های واکسیناسیون منظم، از شیوع بیماری‌های عفونی در دام‌ها و همچنین انتقال آن‌ها به انسان‌ها جلوگیری می‌کنند.

   کنترل کیفیت غذاهای دامی

دامپزشکان مسئول کنترل کیفیت محصولات دامی مانند گوشت، شیر و تخم‌مرغ هستند. این اقدامات به جلوگیری از آلودگی‌های میکروبی، شیمیایی و دارویی در این محصولات کمک می‌کنند.

پیشرفت در اصلاح نژاد و ژنتیک دام‌ها

   اصلاح نژاد دام‌ها یکی دیگر از دستاوردهای مهم دامپزشکی و علوم دامی به طور مشترک است که به بهبود کیفیت تولیدات دامی و افزایش بهره‌وری کمک کرده است. 
به کارگیری فناوری‌های ژنتیکی در تولید دام‌های مقاوم به بیماری‌ها، با کیفیت‌تر و پر بازده‌تر، یکی از دستاوردهای بزرگ و انقلابی حیرت انگیز دامپزشکی در جهان است.

   دام‌های مقاوم به بیماری‌ها

اصلاح نژاد برای تولید دام‌هایی که به بیماری‌ها مقاوم‌تر هستند، به کاهش هزینه‌های درمانی و جلوگیری از تلفات ناشی از بیماری‌ها کمک می‌کند.

   افزایش بازده تولید
 
بهبود نژاد دام‌ها برای تولید بیشتر شیر، گوشت و دیگر محصولات دامی، هم‌زمان با حفظ سلامت و رفاه دام‌ها، یکی از پیشرفت‌های مهم در این حوزه است.

پیشرفت در تغذیه دام‌ها

   تغذیه بهینه و مدیریت صحیح این مقوله مهم برای حفظ سلامت دام‌ها و بهبود تولیدات دامی از اهمیت بالایی برخوردار است.
 دامپزشکان و متخصصان تغذیه با استفاده از مکمل‌های غذایی، آنتی‌اکسیدان‌ها و بررسی کیفیت آب‌ موجود در محیط زیست آنان به بهبود وضعیت تغذیه دام‌ها و کاهش مشکلات متابولیک و تغذیه‌ای کمک کرده است.

   مکمل‌های غذایی

 استفاده از مکمل‌های معدنی و ویتامینی در تغذیه دام‌ها به پیشگیری از بیماری‌های ناشی از کمبود مواد مغذی کمک می‌کند.

   خوراک مناسب 
تولید و عرضه خوراک‌های تخصصی و تغذیه‌ای برای دام‌ها به افزایش بهره‌وری و سلامت دام‌ها و در نهایت به بهبود تولیدات دامی کمک می‌کند.

حفاظت از تنوع زیستی و گونه‌های در خطر انقراض

   دامپزشکی در حفاظت از گونه‌های در معرض تهدید و در خطر انقراض مانند گورخرها، فیل‌ها، یوزها، حیوانات متنوع ساکن در باغ وحش ها و سایر گونه‌های وحشی که ممکن است به دلیل بیماری‌ها یا نابودی زیستگاه‌های طبیعی در معرض خطر باشند، نقشی حیاتی ایفا می‌کند  و باید به یاد داشته باشیم که دامپزشکان با اقدامات پیشگیرانه و درمان‌های تخصصی در حفاظت از این گونه‌ها نقش راهبردی دارند.

   پروژه‌های حفاظت
دامپزشکان در پروژه‌های مختلف جهانی برای مراقبت از گونه‌های در معرض خطر و جلوگیری از انقراض آن‌ها از طریق درمان بیماری‌ها و حفظ زیستگاه‌ها مشارکت دارند.

مدیریت بهداشت و رفاه دام‌ها

   مراقبت از رفاه دام‌ و جلوگیری از رفتارهای غیرانسانی در پرورش دام‌ها یکی از "مهم‌ترین دغدغه‌های دامپزشکی" است. تلاش برای بهبود شرایط زندگی دام‌ها، مانند فراهم کردن فضاهای مناسب، تغذیه بهینه و جلوگیری از استرس‌های فیزیکی و روانی از دستاوردهای مهم در این زمینه است.

تعهد مسوولانه  برای  رفاه حیوانات
 
دامپزشکان در پی ایجاد استانداردهای بهداشتی و رفاهی برای دام‌ها هستند که شامل طراحی محیط‌های پرورشی مناسب، مبارزه با بیماری‌های عفونی و آزار و اذیت حیوانات می‌شود که یک "منشور والای اخلاقی" است.

تحقیق و آموزش جهانی

   دامپزشکی با توسعه و آموزش علمی در سطح جهانی، به تولید اطلاعات و ابزارهای جدید برای مقابله با مشکلات مختلف کمک کرده است. 
موسسات تحقیقاتی و دانشگاه‌ها در سراسر جهان، با ارائه برنامه‌های آموزشی و پژوهشی به دامپزشکان کمک می‌کنند تا مهارت‌های خود را تقویت کرده و به روز باشند.

   مراکز تحقیقاتی R & D
دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی جهانی مانند " WHO,FAO و OIE" در پیشرفت‌های دامپزشکی و تدوین استانداردهای بهداشتی جهانی در صنعت دامپزشکی نقش کلیدی دارند.

«این دستاوردها، "دامپزشکی و پیرادامپزشکی را به یکی از علوم حیاتی و اساسی در سطح جهانی" تبدیل کرده‌ است که نه تنها به حفظ سلامت دام‌ها کمک می‌کند، بلکه در بهبود و ارتقای سطح بهداشت عمومی ، حفاظت از محیط‌زیست و تأمین امنیت غذایی و تغذیه ای انسان‌ها نیز بسیار تأثیرگذار است.»/ ۶۲۷

          علیرضا کیهان پور