نسخه الکترونیک در دامپزشکی؛ از مزایا تا معایب

فاخته- این سیستم مزایای زیادی دارد که هم برای دامپزشکان و هم برای صاحبان حیوانات مفید است. بخصوص برای کلینیسن های دام کوچک که در تهیه  ساده ترین اقلام  دارویی برای درمان حیوانات خانگی به مشکل میخورند چون صاحبان دام های خانگی اجبارا بسیاری از دارو‌های خود را از داروخانه انسانی تهیه می نمایند  اگر این روال اتصال و راه اندازی این سامانه به بخش نسخه نویسی  وزارت بهداشت بدلیل اشتراک بعضی از داروها صورت گیرد شاید اولین قدم در اهمیت و پر رنگ نمایان شدن این رشته در وزارت بهداشت باشد .چند سالی است  که زمزمه راه اندازی این سامانه  از طریق بخش نامه ها و دستورالعمل های سازمان دامپزشکی به گوش می‌رسد اما هنوز شاهد اقدامی جدی و عملی آن در کل کشور  تا این لحظه نبوده ایم. لازم به ذکر است سازمان دامپزشکی و نظام دامپزشکی جمهوری اسلامی ایران در چند شهر به صورت  پایلوت در حال بررسی و انجام نسخه الکترونیکی می‌باشند جای تامل است   پروسه  ای که در بسیاری از کشورها در حال انجام هست و‌تطابق آن و اجرای کردن آن در ایران با وجود برنامه نویسان قوی کار چندان دشواری نیست  چرا اینقدر مغفول شده است.

مزایای نسخه الکترونیکی در دامپزشکی

*   دقت و خوانایی: خطاهای ناشی از دست‌نوشته‌های ناخوانا از بین می‌رود و احتمال اشتباه در تجویز دارو کاهش می‌یابد.
*   سرعت و سهولت: ثبت و ارسال نسخه سریع‌تر انجام می‌شود و نیازی به حمل نسخه کاغذی نیست.
*   دسترسی آسان: سوابق دارویی حیوانات به صورت الکترونیکی در دسترس است و می‌توان به راحتی به آن‌ها مراجعه کرد.
*   مدیریت بهتر دارو: سیستم‌های نسخه الکترونیکی معمولاً امکاناتی برای پیگیری موجودی دارو، هشدارهای تداخل دارویی و گزارش‌گیری دارند.
*   صرفه‌جویی در هزینه و زمان: نیاز به کاغذ و چاپ کاهش می‌یابد و زمان کمتری صرف نوشتن و ارسال نسخ می‌شود.
*   سازگاری با محیط زیست: با کاهش مصرف کاغذ، به حفظ محیط زیست کمک می‌شود.
*   یکپارچه‌سازی با سایر سیستم‌ها: امکان اتصال به سیستم‌های آزمایشگاهی، مالی و سایر سیستم‌های مرتبط وجود دارد.
*   امنیت بیشتر: دسترسی به اطلاعات پزشکی و دارویی کنترل شده است و احتمال سوء استفاده کاهش می‌یابد.
ارتباط بهتر مسئول فنی داروخانه و کلینیسن:یکی از چالش های موجود در بخش خصوصی کشور ایران عدم ارتباط صحیح داروخانه و کلینیسن می‌باشد اگر این روال به طور صحیح از طریق نسخه الکترونیکی برقرار شود از خود درمانی های نا به جا دام و در نتیجه  افزایش خود سرانه آنتی بیوتیک جلوگیری میشود و موجب درک صحیح دامدار از نسخ نویسی و اهمیت به وجود کلینیسن بخش خصوصی میشود .

اجزای اصلی یک سیستم نسخه الکترونیکی در دامپزشکی

1.  نرم‌افزار مدیریت مطب دامپزشکی: این نرم‌افزارها معمولاً شامل ماژول‌های مختلفی برای مدیریت پرونده‌های حیوانات، نوبت‌دهی، نسخه‌نویسی، حسابداری و ... هستند.
2.  پایگاه داده داروها: یک پایگاه داده جامع از داروها و اطلاعات مربوط به آن‌ها (مانند دوز، موارد مصرف، عوارض جانبی و ...) که به دامپزشک در انتخاب و تجویز دارو کمک می‌کند.
3.  سیستم امنیتی: برای حفظ امنیت و محرمانگی اطلاعات پزشکی و دارویی.
4.  ابزارهای ارتباطی: برای ارسال نسخه به داروخانه یا صاحب حیوان به صورت الکترونیکی

چالش‌های موجود در پیاده‌سازی نسخه الکترونیکی

*   هزینه اولیه: خرید و نصب نرم‌افزار و آموزش کارکنان ممکن است پرهزینه باشد.
*   نیاز به آموزش: دامپزشکان و سایر کارکنان باید برای کار با سیستم آموزش ببینند.
*   مقاومت در برابر تغییر: برخی از دامپزشکان ممکن است به استفاده از روش‌های سنتی عادت کرده باشند و در برابر تغییر مقاومت کنند.
*   نیاز به زیرساخت: دسترسی به اینترنت پرسرعت و تجهیزات مناسب برای استفاده از سیستم ضروری است.
*   هماهنگی با سایر سیستم‌ها: برای استفاده بهینه از نسخه الکترونیکی، نیاز به هماهنگی با سایر سیستم‌های مرتبط  از جمله وزارت بهداشت و درمان... وجود دارد.

با وجود این چالش‌ها، مزایای نسخه الکترونیکی در دامپزشکی بسیار بیشتر است و این سیستم به تدریج در حال جایگزینی با روش‌های سنتی است. در بسیاری از کشورها، استفاده از نسخه الکترونیکی در دامپزشکی اجباری شده است.لذا سازمان دامپزشکی به‌عنوان سازمان حاکمیتی و در ذیل آن نظام دامپزشکی شایسته و بایسته است با توجه به شرایط اقلیمی کشور و روبرو بودن با انواع  تحریم ها جهت همسو شدن با استاندارد بهداشت جهانی  دام در کاهش مصرف  آنتی بیوتیک و هم چنین افزایش توان  بخش خصوصی از جمله دامداران کشور جهت صادرات مواد خام  دامی مثل گوشت قرمز ٫گوشت سفید و تخم‌مرغ ....به کشور های دیگر  اقدام عاجل رو انجام دهد.

دکتر مجتبی سالی

دامپزشک؛ آذربایجان غربی