«شیر و شکر ایرانی» که جهانی شد ؛ راز خنکی پارچه "سییر سوکر" (Seersucker) 

فاخته- اشاره: وقتی اسم «شیر و شکر» به گوش می‌رسد، ذهن بیشتر ما به سمت کارگاه‌های شیرینی‌پزی و طعم شیرین زندگی می‌رود. اما ترکیب «شیر و شکر» فقط یک خوراکی دوست داشتنی شیرین نیست ؛ این‌ بار نام یک "پارچه اصیل ایرانی" است که جهان را تسخیر کرده است. پارچه‌ای به نام "سییر سوکر* / Seersucker" که از دل "کشاورزی و نساجی روستایی ایران" برخاست و امروز در ایالات متحده و اروپا به عنوان نماد خنکی تابستانی و مد کلاسیک شناخته می‌شود.

ریشه‌های ایرانی ؛ از پنبه تا بافت سنتی

"سییر سوکر" نمونه‌ای است از این که چگونه یک محصول روستایی می‌تواند به پدیده‌ای جهانی بدل شود:

مواد اولیه طبیع : 
پنبه کشت‌شده در مزارع ایران پایه اصلی این پارچه بود.

صنایع دستی روستای : 
بافت سنتی با خطوط موج‌دار، ساختار منحصربه‌فردی خلق کرد.

نام ایرانی: 
واژه «شیر و شکر» (Sheer-o-Shakar) در زبان انگلیسی به Seersucker تبدیل شد و در بازار جهانی ماندگار شد.

ظاهر و حس پارچه

سفیدی همچون شیر
رنگ روشن و خنک.

موج‌دار چون شِکر 
بافت برجسته و ریز شبیه دانه های سفید و ریز شکر که جریان هوا را تسهیل می‌کند.

لطافت و خنکی: 
بهترین انتخاب برای تابستان‌های داغ.

شیک و ساده: 
مناسب لباس خانگی، نوزادی و حتی کت‌های تابستانی .

کاربرد جهانی امروز

"سییر سوکر" امروز در جای‌ جای جهان حضور دارد:

لباس تابستانی مردانه و زنانه در بسیاری از نقاط جهان (به‌ویژه کت‌های معروف پوشیده شده در پنج‌شنبه‌های تابستانی).

ملحفه و روتختی‌های خنک در اروپا.

لباس نوزادی و راحتی خانگی در آسیا.

نمادی از مد کلاسیک برای کسانی که ظاهر غیررسمی اما شیک می‌خواهند.

مزایا و معایب

 مزایا:

سَبُک و خنک در گرمای تابستان

کاهش نیاز به اتوکشی (چروک‌ها در بافت موج‌دار گم می‌شوند)

مناسب پوست‌های حساس به‌ویژه کودکان

 معایب:

برای لباس‌های رسمی و اتوکشیده مناسب نیست

در شست‌وشو نیازمند مراقبت ملایم است

به‌دلیل بافت چین‌دار، کاملاً صاف اتو نمی‌شود

پیوند با اقتصاد کشاورزی ایران

افزایش تقاضا برای پارچه "سییرسوکر" به معنای رونق کشت پنبه در ایران است.

اشتغال‌زایی روستایی : زنان و مردان در کارگاه‌های بافندگی و دوخت این پارچه مشغول بوده‌اند.

نماد اقتصاد روستا : محصولی که هم بازار داخلی را پوشش می‌دهد و هم به بازار جهانی راه پیدا کرده است.

چرا جهان عاشق "سییر سوکر" شد؟

چون در تابستان‌های داغ آسیا ؛ اروپا و... لباس‌های سنگین قابل تحمل نبودند.

این پارچه با خنکی، سبکی و ظاهر خاص، بهترین انتخاب برای کت‌های نیمه‌رسمی و لباس‌های روزمره شد.

امروزه «Seersucker Thursday» دربرخی کشورها جشنی است که در آن روزهای پنجشنبه هفته، سیاستمداران و مردم کت‌های سییر کراس به تن می‌کنند.

کلام پایانی
«شیر و شکر ایرانی» نه فقط یک پارچه، بلکه داستانی از خلاقیت و صادرات فرهنگی ایران است. از روستاهای ایران تا کت‌های خنک تابستانی در جهان، این پارچه نشان داد که صنایع سنتی می‌تواند جهانی شود.

شاید وقت آن رسیده دوباره به ریشه‌های خود بازگردیم و با حمایت از کشاورزی و صنایع نساجی بومی، محصولات ایرانی را با نام اصلی‌شان به جهان معرفی کنیم./۷۴۷

             علیرضا کیهان‌پور 

* این "سییرسوکر"  بر گرفته از همان کلمات  "شیر و شِکر"  است که به معنای رنگ شیری پارچه و "سوکر" موج های ریز روی پارچه است که هم لطافت و نرمی رنگ شیری در مواجهه با تابش آفتاب و آن موج های ریز به مانند دانه های ریز "شکر" دیده می شود که همین خلل و فرج موجود روی پارچه مانند دانه های ریز شکر به چشم می خورد که ضمن موج های زیبا در مجموع موجب تبادل هوا و خنکی پوشنده کت یا پیراهن مردانه ، زنانه و کودکان در تابستان می شود و زمانی که این صنعت سنتی نساجی و پارچه ایرانی با نام "شیر و شکر" به هندوستان صادر شد، از طریق ایرانی های مقیم هند به گفتار و لهجه "سییر سوکر" در سطح جهان تغییر نام و در محاوره های افراد معروف شد، راه افتاد، جا افتاد، جهانی شد و تاکنون ادامه دارد.
سییر سوکر  نام دیگری هم دارد که به سییرکراس هم معروف شده که منظور تقاطع و آمیختگی شیر و شکر است که موجب لطافت، رنگ شیری و ایجاد موج های شبیه دانه های ریز شکر است که امتزاج یافته و با چشم دقیقا قابل مشاهده است. 

منابع :

Textile World – Seersucker and Summer Fabrics

Fibre2Fashion – The Rise of Seersucker in Global Markets

FabricLink – Seersucker Fabric: Properties and Care

Textile Today – Traditional Fabrics in Modern Fashion

The Spruce Crafts – All About Seersucker Cloth