استفاده از "انرژی‌های تجدیدپذیر" در مزارع کشاورزی ؛ دام و طیور همگام و همسو با "توسعه پایدار"

فاخته- فعالیت‌های کشاورزی و دامداری نیازمند مصرف انرژی در بخش‌های مختلفی همچون آبیاری، تهویه و روشنایی مرغداری‌ها، تغذیه و شیردوشی دام‌ها، نگهداری و ذخیره محصولات و حمل‌ونقل است. در کشورهای در حال توسعه و حتی پیشرفته، وابستگی به منابع انرژی فسیلی باعث افزایش هزینه‌ها و آسیب به محیط زیست شده است.

انواع انرژی‌های تجدیدپذیر قابل استفاده در مزارع و دامداری‌ها

انرژی خورشیدی
استفاده از پنل‌های خورشیدی برای تامین برق تجهیزات کشاورزی، روشنایی، سیستم‌های آبیاری هوشمند و حتی گرمایش گلخانه‌ها و مرغداری‌ها رایج شده است. مزیت اصلی این نوع انرژی، فراوانی و رایگان بودن نور خورشید است.

انرژی بادی
توربین‌های بادی کوچک و متوسط می‌توانند برق مورد نیاز مزارع و دامداری‌ها را تامین کنند، به ویژه در مناطق بادخیز. این روش در ترکیب با انرژی خورشیدی، تامین انرژی پایدارتر و بدون قطع برق را ممکن می‌سازد.

بیوگاز
تولید بیوگاز از بقایای کشاورزی و فضولات دامی، علاوه بر کاهش آلودگی محیطی، منبع انرژی گرمایشی و تولید برق را فراهم می‌کند. استفاده از بیوگاز در دامداری‌ها باعث بهبود مدیریت ضایعات و کاهش انتشار متان می‌شود.

انرژی زمین‌گرمایی
این نوع انرژی می‌تواند در سیستم‌های گرمایش و سرمایش گلخانه‌ها و ساختمان‌های دامداری کاربرد داشته باشد، به خصوص در مناطقی با دسترسی به منابع زمین‌گرمایی.

مزایای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در بخش کشاورزی

کاهش هزینه‌های انرژی: کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و برق شبکه باعث کاهش هزینه‌های عملیاتی می‌شود.

کاهش آلودگی و انتشار گازهای گلخانه‌ای: کمک به مقابله با تغییرات اقلیمی و حفظ سلامت محیط زیست.

افزایش استقلال انرژی: امکان تامین برق و گرمایش حتی در مناطق دورافتاده و بدون دسترسی به شبکه برق.

افزایش بهره‌وری: تامین انرژی پایدار و مطمئن به بهبود عملکرد و افزایش تولید کمک می‌کند.

توسعه اشتغال و اقتصاد محلی: ایجاد فرصت‌های شغلی در زمینه نصب، نگهداری و بهره‌برداری از سیستم‌های انرژی تجدیدپذیر.

چالش‌ها و محدودیت‌ها

هزینه اولیه نصب بالا: سرمایه‌گذاری اولیه برای تجهیزات انرژی خورشیدی، بادی یا بیوگاز ممکن است برای کشاورزان کوچک سنگین باشد.

نیاز به دانش فنی: بهره‌برداری و نگهداری بهینه سیستم‌ها نیازمند آموزش و تخصص است.

وابستگی به شرایط اقلیمی: میزان تولید انرژی خورشیدی و بادی به شرایط آب و هوایی منطقه بستگی دارد.

مشکلات زیرساختی و قانونی: نبود زیرساخت‌های لازم و سیاست‌های حمایتی ناکافی می‌تواند مانع توسعه شود.

نمونه‌های موفق جهانی

در هند، پروژه‌های بیوگاز در مناطق روستایی به شدت در حال توسعه است و بسیاری از مزارع از این انرژی برای گرمایش و پخت و پز استفاده می‌کنند.

در آلمان، مزارع خورشیدی و بادی به طور گسترده در کنار کشاورزی سنتی به کار گرفته شده و تولید انرژی تجدیدپذیر بخش مهمی از اقتصاد روستایی را تشکیل می‌دهد.

استرالیا با شرایط بادخیز و آفتابی، از ترکیب انرژی خورشیدی و بادی برای تامین انرژی مزارع خود بهره می‌برد و در توسعه فناوری‌های مربوط به دامداری هوشمند پیشگام است.

راهکارهای اجرایی برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر 

حمایت‌های مالی و تسهیلات بانکی: اعطای وام‌های کم‌بهره و کمک‌های دولتی برای کاهش هزینه‌های اولیه.

آموزش و انتقال دانش: برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های عملی برای کشاورزان و دامداران.

توسعه زیرساخت‌ها: بهبود شبکه برق و دسترسی به فناوری‌های نوین.

تقویت قوانین و سیاست‌ها: تدوین سیاست‌های حمایتی و مشوق‌های مالی برای سرمایه‌گذاری در انرژی‌های پاک.

تشویق همکاری‌های بین‌المللی: بهره‌گیری از تجربیات و فناوری‌های نوین کشورهای پیشرفته.

سخن پایانی
استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در کشاورزی و دامداری ها نه تنها به کاهش هزینه‌ها و حفاظت از محیط زیست کمک می‌کند، بلکه مسیر توسعه پایدار و افزایش امنیت غذایی را هموار می‌سازد. با رفع چالش‌ها و ارتقای همکاری‌ها، این فناوری‌ها می‌توانند به ابزار قدرتمندی برای تحول بخش کشاورزی و دامپروری در جهان تبدیل شوند./ ۶۷۷

              علیرضا کیهان پور

منابع:

International Renewable Energy Agency (IRENA).
Renewable Energy in Agriculture: Opportunities and Challenges. IRENA, 2018.
لینک: https://www.irena.org/publications/2018/Jan/Renewable-energy-in-agriculture

Food and Agriculture Organization (FAO).
Energy-Smart Food for People and Climate: Issue Paper. FAO, 2011.
لینک: http://www.fao.org/3/i2454e/i2454e00.pdf

IEA Bioenergy.
The Role of Bioenergy in Sustainable Agriculture. IEA Bioenergy, 2020.
لینک: https://www.ieabioenergy.com/publications/

World Bank.
Renewable Energy for Sustainable Rural Development. World Bank, 2015.
لینک: https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/342121468193943830/renewable-energy-for-sustainable-rural-development

منابع و مراجع مناسب :