یادداشت؛ علیرضا کیهان پور:
سیزدهم فروردین ماه، حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی خدادادی...
فاخته- روز سیزده بدر یکی از بزرگ‌ترین جشن‌ها و روزهای تفریحی ایرانیان است که به دلیل ارتباط آن با طبیعت و فضای باز، فرصتی ویژه برای توجه به حفظ منابع طبیعی و آگاهی‌رسانی در این زمینه است. در این روز، هزاران نفر به طبیعت رفته و ساعات خوشی را در کنار خانواده و دوستان می‌گذرانند. با این حال، این روز می‌تواند به فرصت مناسبی برای یادآوری مسئولیت‌های فردی در زمینه حفاظت از محیط زیست تبدیل شود.
جمع‌آوری و دفع صحیح زباله‌ها
یکی از بزرگ‌ترین تهدیدها برای محیط زیست در روز سیزده بدر، رها کردن زباله‌ها در طبیعت است. بسیاری از گردشگران پس از پایان پیک‌نیک و تفریح خود، زباله‌ها را در جنگل‌ها، مراتع و کنار رودخانه‌ها رها می‌کنند که این کار به آلودگی خاک، آب و آسیب به موجودات زنده منجر می‌شود. برای جلوگیری از این امر:
زباله‌ها را در کیسه‌های مناسب جمع‌آوری کنید و پس از اتمام تفریح، آنها را به محل‌های دفع زباله ببرید.تفکیک زباله‌ها را جدی بگیرید؛ مواد بازیافتی مانند پلاستیک، شیشه، کاغذ و فلزات را از زباله‌های غیرقابل بازیافت جدا کنید.
استفاده از ظروف قابل تجدید و یک‌بار مصرف را کاهش دهید و در صورت امکان از ظروف قابل استفاده مجدد یا biodegradables (قابل تجزیه بیولوژیکی) بهره ببرید.
کاهش استفاده از پلاستیک و مواد یک‌بار مصرف
پلاستیک‌ها به ویژه کیسه‌های پلاستیکی و ظروف یک‌بار مصرف، مدت زمان زیادی برای تجزیه شدن در محیط نیاز دارند و می‌توانند به آلودگی محیط زیست، خاک و آب منجر شوند. برای کاهش استفاده از این مواد:
کیسه‌های پلاستیکی را با کیسه‌های پارچه‌ای جایگزین کنید و برای حمل مواد غذایی از ظروف قابل استفاده مجدد استفاده کنید.
در صورت استفاده از ظروف یک‌بار مصرف، از مواد قابل تجزیه انتخاب کنید. به طور مثال، استفاده از ظروف کاغذی و چوبی به جای پلاستیک و استایروفوم بسیار بهتر است.
پیشگیری از آتش‌سوزی‌ها در جنگل‌ها و مراتع
یکی از مهم‌ترین نکات ایمنی در طبیعت، عدم روشن کردن آتش در جنگل‌ها و مراتع است. آتش‌سوزی‌ها علاوه بر آسیب به گیاهان، می‌توانند به سرعت گسترش یافته و تهدیدی جدی برای جنگل‌ها، حیات‌وحش و حتی جان انسان‌ها شوند.
برپایی آتش را در مکان‌های مجاز و ایمن انجام دهیم و پس از اتمام آتش، به‌طور کامل آن را خاموش کنید تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.
در صورت عدم نیاز به آتش، از روشن کردن آن اجتناب کنید و از خوراکی‌ها و وسایل گرم‌کننده غیر آتش‌زای ایمن استفاده کنید.
استفاده از آتش در مناطق خشک و بادخیز توصیه نمی‌شود، چرا که آتش می‌تواند به سرعت گسترش یابد.
حفظ و مراقبت از منابع آبی
رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و چشمه‌ها به عنوان منابع حیاتی برای اکوسیستم‌های آبی و حیات‌وحش هستند. بسیاری از مردم هنگام تفریح در طبیعت ممکن است دچار اشتباهاتی شوند که منجر به آلودگی آب‌ها شود.
از شستشوی ظروف و لباس‌ها در کنار رودخانه‌ها و دریاچه‌ها پرهیز کنید؛ این کار می‌تواند باعث آلودگی آب و تهدید به حیات‌وحش آبی شود.آب‌های مصرفی را به‌طور بهینه استفاده کنید و از هدر رفت آن جلوگیری نمایید.
آب را از منابع طبیعی برداشت نکنید، مگر در مواقع ضروری و با رعایت اصول زیست‌محیطی.
حفاظت از حیات‌وحش و گیاهان
حیات‌وحش و گیاهان نقش اساسی در تعادل اکوسیستم دارند. بسیاری از گونه‌ها در معرض خطر انقراض هستند و باید از آسیب به آنها جلوگیری کرد. در روز سیزده بدر باید به حقوق حیوانات وحشی احترام گذاشت و از آزار آنها پرهیز کرد.
از نزدیک شدن به حیوانات وحشی خودداری کنید و به آنها دست نزنید یا مواد غذایی انسانی را به آنها ندهید. غذای انسان‌ها می‌تواند به سیستم گوارشی حیوانات آسیب برساند.
از شکار غیرقانونی حیوانات و آسیب رساندن به حیات‌وحش خودداری کنید.
در صورت مشاهده رفتارهای آسیب‌زننده به طبیعت یا حیوانات، به مقامات مربوطه اطلاع دهید.
درختان و گیاهان بومی را نشکنید و به محیط زیست آنها آسیب نزنید. گیاهان بومی، به ویژه در مناطق کوهستانی و جنگلی، بخش مهمی از اکوسیستم هستند.
حفاظت از خاک و جلوگیری از فرسایش آن
فرسایش خاک می‌تواند به سرعت سرعت رشد گیاهان را کاهش دهد و محیط زیست را آسیب‌پذیرتر کند. برخی اقدامات می‌توانند به جلوگیری از این پدیده کمک کنند:
از ایجاد مسیرهای غیررسمی در مناطق حساس خودداری کنید؛ این مسیرها می‌توانند منجر به تخریب پوشش گیاهی و فرسایش خاک شوند.
از برپا کردن چادر و کمپ در نقاطی که پوشش گیاهی ضعیف است اجتناب کنید. این کار باعث آسیب به گیاهان و در نهایت فرسایش خاک می‌شود.جاده‌ها و مسیرهای مشخص شده را برای تردد انتخاب کنید تا از آسیب به خاک و گیاهان جلوگیری کنید.
ترویج فرهنگ حفاظت از محیط زیست و آگاهی‌رسانی
در کنار اقدامات فردی، آگاهی‌رسانی به دیگران در مورد اهمیت حفاظت از محیط زیست و مسئولیت‌های هر فرد می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد.
آموزش فرزندان، خانواده‌ها و دوستان در مورد اهمیت حفاظت از منابع طبیعی و چگونگی برخورد مسئولانه با طبیعت به ایجاد یک فرهنگ محیط‌زیستی کمک می‌کند.
استفاده از رسانه‌های اجتماعی برای انتشار اطلاعات و آگاهی‌رسانی در مورد اهمیت حفظ محیط زیست، می‌تواند به گسترش این فرهنگ کمک کند.
شرکت در فعالیت‌های محیط‌زیستی مانند روزهای پاکسازی طبیعت، کمپین‌های آگاهی‌رسانی و برنامه‌های آموزشی می‌تواند در ترویج این فرهنگ نقش مؤثری داشته باشد.
حمایت از برنامه‌های حفاظتی و سازمان‌های محیط زیستی
برای حفظ محیط زیست و منابع طبیعی، لازم است تا از برنامه‌های حفاظتی دولتی و غیر دولتی حمایت شود.
کمک به سازمان‌های محیط‌زیستی که در زمینه حفاظت از جنگل‌ها، دریاچه‌ها، حیوانات وحشی و منابع آبی فعالیت می‌کنند.
آگاهی‌بخشی به عموم مردم در مورد برنامه‌های محیط‌زیستی و اهمیت مشارکت در این برنامه‌ها.
پشتیبانی از فعالیت‌های داوطلبانه برای حفاظت از منابع طبیعی و ایجاد فضاهای سبز در شهرها.
«پاسداشت روز سیزده بدر نباید تنها به عنوان یک روز تفریحی شناخته شود. بلکه باید فرصتی برای آگاهی‌رسانی و یادآوری مسئولیت‌های فردی در برابر محیط زیست و منابع طبیعی باشد. با رعایت نکات فوق، می‌توانیم از این روز برای حفاظت از جنگل‌ها، مراتع، آب‌ها و حیات‌وحش استفاده کنیم و به نسل‌های آینده محیط زیستی سالم‌تر و پایدارتر هدیه دهیم. هر اقدام کوچک می‌تواند تاثیر بزرگی در حفظ طبیعت داشته باشد و محیط زیست را از آلودگی‌ها و تهدیدها نجات دهد.»/۶۲۴
علیرضا کیهان پور
دسترسی سریع
بخش های مفید
راه های ارتباطی
