موزه جهانی غذا و کشاورزی سازمان "FAO" در رُم ؛ تلاقی علم و هنر

فاخته- مقدمه؛ در قلب شهر رم، شهری که تاریخ تمدن غرب را در خود جای داده است، سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) اخیراً افتتاح موزه‌ای را اعلام کرده است که هدف آن گرد هم آوردن هنر، علم و آموزش در حوزه غذا و کشاورزی است. موزه جهانی غذا و کشاورزی سازمان فائو به عنوان یک ابتکار فرهنگی و آموزشی، قصد دارد پیام‌های جهانی امنیت غذایی، توسعه پایدار و اهمیت کشاورزی را به بازدیدکنندگان منتقل کند. 
این موزه نه تنها محل نمایش آثار هنری و تاریخی است، بلکه یک مرکز تعاملی و شبکه جهانی یادگیری نیز محسوب می‌شود که می‌تواند مسیر آینده سیستم‌های غذایی جهان را شکل دهد.

پیشینه و اهداف موزه

موزه «FAO MuNe» در تاریخ ۱۶ اکتبر ۲۰۲۵، همزمان با روز جهانی غذا و هشتادمین سالگرد تأسیس FAO، افتتاح شد. 
این مرکز در مقر اصلی FAO در رم واقع شده و هدف آن ارائه آگاهی، آموزش و تجربه‌های تعاملی درباره غذا و کشاورزی به بازدیدکنندگان است.

سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، با نامگذاری این موزه، قصد دارد پیام‌هایی چندوجهی را به جهان منتقل کند:

ارتقای آگاهی جهانی درباره نقش کشاورزی و امنیت غذایی در توسعه پایدار.

ارتباط فرهنگ و غذا؛ نشان دادن اینکه غذا تنها نیاز زیستی نیست بلکه بخشی از هویت فرهنگی انسان‌هاست.

ترویج فناوری و نوآوری در کشاورزی و مدیریت منابع طبیعی برای نسل‌های آینده.

توانمندسازی جامعه جهانی برای مقابله با چالش‌های ناشی از تغییرات اقلیمی، کمبود منابع و بحران‌های غذایی.

ساختار و محتوای موزه

موزه FAO MuNe در حدود ۱۳۰۰ مترمربع و در ۱۲ سالن مختلف طراحی شده است. هر سالن به بخشی از زندگی انسان و ارتباط آن با غذا و کشاورزی اختصاص دارد. از جمله بخش‌های کلیدی موزه:

نمایشگاه‌های تاریخی و آرشیوی: بازدیدکنندگان می‌توانند تاریخ کشاورزی و تولید غذا را از ابتدا تا دوران مدرن مشاهده کنند. این بخش شامل اسناد، عکس‌ها و نقشه‌های تاریخی است که نشان می‌دهد چگونه انسان‌ها با طبیعت تعامل کرده‌اند.

نمایشگاه هنر و فرهنگ غذایی: 
آثار هنری از بیش از ۴۰ کشور جهان در این بخش به نمایش درآمده است. مجسمه‌ها، نقاشی‌ها و آثار تعاملی پیام‌های فرهنگی و اجتماعی غذا را منتقل می‌کنند. نمونه‌های شاخص شامل مجسمه Cultivating the Third Paradise اثر میکل‌آنجلو پیستولتّو و اثر Peace with Nature است.

آشپزخانه جهانی و FoodS Lab: 
یک فضای تعاملی که بازدیدکنندگان می‌توانند با شیوه‌های مدرن و سنتی آشپزی، فرآوری مواد غذایی و نوآوری‌های غذایی آشنا شوند. این بخش به‌ویژه برای کودکان، دانشجویان و کارشناسان کشاورزی جذاب است.

ابزارهای دیجیتال و تجربه‌های چندرسانه‌ای: از واقعیت افزوده، نمایش‌های ۳ بعدی و بازی‌های آموزشی استفاده می‌شود تا مسیر تولید غذا از مزرعه تا سفره را نمایش دهد و بازدیدکننده در فرایند یادگیری مشارکت داشته باشد.

پیام جهانی و اهمیت فرهنگی موزه

 این موزه  فراتر از یک موزه سنتی است و نقش مهمی در انتقال پیام جهانی امنیت غذایی دارد. بازدیدکنندگان با مشاهده این موزه درمی‌یابند که:

غذا بخش جدایی‌ناپذیر فرهنگ و هویت انسان‌هاست.

تولید غذا تنها یک فرایند اقتصادی نیست بلکه ترکیبی از تاریخ، فرهنگ و علم است.

توسعه پایدار و عدالت غذایی نیازمند مشارکت جهانی و همکاری بین کشورهاست.

همچنین، نمایشگاه‌ها و آثار هنری در این موزه تأکید می‌کنند که چگونه غذا می‌تواند پیوندی میان ملت‌ها، فرهنگ‌ها و نسل‌ها باشد. موزه به عنوان یک مرکز آموزشی و فرهنگی، تلاش می‌کند مفاهیم پیچیده جهانی مانند امنیت غذایی، اثرات تغییرات اقلیمی بر کشاورزی و توسعه پایدار را به زبان ساده و ملموس برای عموم بیان کند.

شبکه جهانی و همکاری‌ها
 موزه فوق تنها یک فضای فیزیکی در رم نیست، بلکه یک شبکه بین‌المللی آموزشی و فرهنگی نیز محسوب می‌شود. این شبکه با مؤسسات آموزشی، دانشگاه‌ها و موزه‌های دیگر در سراسر جهان همکاری می‌کند تا:

دانش و تجربه‌های کشاورزی و غذایی را به اشتراک بگذارد،

پروژه‌های آموزشی مشترک ایجاد کند،

و برنامه‌های توسعه پایدار و امنیت غذایی را تقویت نماید.

این همکاری‌ها موجب می‌شود که موزه نه تنها برای بازدیدکنندگان محلی بلکه برای کارشناسان و پژوهشگران بین‌المللی نیز مفید و جذاب باشد.

تجربه تعاملی برای بازدیدکنندگان

یکی از ویژگی‌های شاخص FAO MuNe، تجربه‌های تعاملی است که بازدیدکنندگان را درگیر می‌کند:

بازدیدکنندگان می‌توانند فرآیند تولید غذا، مدیریت منابع آب و خاک و تأثیر تغییرات اقلیمی را تجربه کنند.

کارگاه‌های آموزشی درباره تغذیه سالم، نوآوری‌های کشاورزی و تکنیک‌های پایدار کشاورزی برگزار می‌شود.

بخش دیجیتال موزه با فناوری‌های چندرسانه‌ای مسیرهای تولید و مصرف غذا را به شکل ملموس نمایش می‌دهد.

این تجربه‌ها موجب می‌شود بازدیدکنندگان نه تنها اطلاعات کسب کنند بلکه به تفکر انتقادی و مشارکت فعال درباره آینده غذا و کشاورزی تشویق شوند.

نتایج و پیامدهای فرهنگی و آموزشی

موزه FAO MuNe با ایجاد فضای تعامل، آموزش و آگاهی‌بخشی، به چند نتیجه مهم دست یافته است:

ارتقای سواد غذایی و کشاورزی در میان بازدیدکنندگان.

ترویج فرهنگ توسعه پایدار و توجه به منابع طبیعی.

تشویق به مشارکت جهانی در حل چالش‌های امنیت غذایی و تغذیه.

نمایش نقش حیاتی زنان و جوامع محلی در کشاورزی و مدیریت منابع غذایی.

این موزه می‌تواند الگویی برای ایجاد مراکز مشابه در دیگر کشورها و شهرها باشد و به توسعه شبکه جهانی یادگیری و آگاهی‌بخشی کمک کند.

سخن پایانی

موزه جهانی غذا و کشاورزی "FAO" در رم نه تنها یک موزه تاریخی و فرهنگی است، بلکه یک مرکز آموزشی و تعاملی بین‌المللی محسوب می‌شود که تلاش دارد مفاهیم پیچیده جهانی را به زبان ساده و ملموس منتقل کند. 
این موزه نشان می‌دهد که غذا، کشاورزی و توسعه پایدار نه تنها نیاز زیستی انسان، بلکه بخشی از هویت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جوامع هستند.

با ایجاد شبکه جهانی و همکاری‌های بین‌المللی ،«FAO MuNe» نقش خود را در آموزش، فرهنگ‌سازی و توانمندسازی جامعه جهانی برای مقابله با بحران‌های غذایی و محیط زیستی ایفا می‌کند. 
این ابتکار نمونه‌ای بی‌نظیر از "تلاقی علم، هنر و آموزش در خدمت توسعه پایدار" است و الهام‌بخش سیاست‌گذاران، رسانه ها، پژوهشگران و عموم مردم در سراسر جهان خواهد بود./ ۸۴۲

       علیرضا کیهان‌پور 
          پژوهشگر ارشد امنیت غذایی