انیمیشن « در جستجوی ماهی نِمو» (Finding Nemo) ورود به جهان امید و دوستی ؛ یک میلیارد دلار فروش و جایزه اُسکار...

فاخته- به خود آییم که در آئین جوانمردی دستگیری از زمین خوردگان و آنهایی که بارشان بر زمین مانده عین فتوّت است و اگر کمک هم نمیکنی ، کف کار این است که در محکمه وجدان و برای دوران زودگذر زندگی کاری نه چندان مانا، حداقل از فیلم انیمیشن ماهی نِمو  یاد بگیر که عاطفه و مهر و مهربانی هنوز با امید و دوستی زنده است انیمیشنی که با بیش از یک میلیارد دلار فروش و جوایز اسکار هم مغرور نشد و چتر امید به زندگی را بر سر همه طرفدارانش به گستردگی تاریخ جهان سینما گسترانید زیرا ذات پاک ، درون بی آلایش و زندگی زیبای دنیای شگفت انگیز زیرآب" داشت و هرگز "زیرآب زَن" نبود!.

فیلم «ماهی نِمو» یکی از مهم‌ترین و محبوب‌ترین آثار انیمیشن در تاریخ سینما است که در سال ۲۰۰۳  میلادی توسط "استودیوی پیکسار" تولید و توسط "کمپانی دیزنی" منتشر شد. 
این فیلم به کارگردانی "اندرو استنتون"، همچنین نویسندگی "استنتون و باب پت" و با حضور بازیگران برجسته‌ای همچون "آلبرت بروکس و الی دِوِین" در نقش‌های اصلی، توانست مخاطبان مختلفی از هر سن و سالی را جذب کند. 
از زمان پخش انیمیشن «ماهی نِمو» نه تنها در گیشه‌های جهانی به موفقیت‌های بی‌سابقه‌ای دست یافت بلکه جوایز متعدد از جمله جایزه اسکار بهترین فیلم انیمیشن را نیز به خود اختصاص داد.

این فیلم با داستانی عمیق و پرمحتوا به بررسی روابط انسانی، به ویژه روابط خانوادگی و چالش‌های آن می‌پردازد. همچنین ارزش‌های عاطفی همچون امید، تلاش، دوستی و یادگیری از اشتباهات در بطنِ داستان قرار دارند.

داستان فیلم در "دنیای زیبای زیر آب" و در اقیانوس آرام جریان دارد. "مارلین" یک ماهی مادر است  که کلیه‌اش را از دست داده  و تنها فرزند کوچک اش به نام «نِمو» را به سختی پرورش می‌دهد.
 وی که به دلیل یک حادثه تلخ که در آن همسرش را از دست داده است، از ترس از دست دادن دوباره فرزندش به شدت مراقب نِمو است.
 اما نِمو، با وجود داشتن یک باله کوچک‌تر از حد طبیعی، تلاش می‌کند تا در دنیای بزرگ و خطرناک اطراف خود مستقل باشد.

یک روز، نِمو به دلایلی از "مارلین" جدا می‌شود و به دام افتاده و به یک"آکواریوم در یک کلینیک دندانپزشکی در سیدنی" منتقل می‌شود. مارلین با شدت تمام، به همراه یک ماهی فراموشکار به نام «دُوری» سفر پرخطر خود را آغاز می‌کند تا پسرش را پیدا کند و دوباره به آغوش خانواده بازگرداند. در این سفر، مارلین با مواجهه با چالش‌ها و خطرات مختلف یاد می‌گیرد که باید به فرزندش اعتماد کند و او را برای یادگیری و رشد مستقل رها کند.

روابط خانوادگی و مسئولیت‌پذیری در «ماهی نِمو»، اهمیت روابط خانوادگی و بع طور خاص "رابطه پدر و فرزند" به وضوح به نمایش گذاشته شده است. 
 "مارلین پدر ماهی" که پس از از دست دادن همسرش به‌طور افراطی مراقب نِمو است، نشان‌دهنده قدرت عشق و دلسوزی والدین است. او در تلاش است تا از فرزندش در برابر دنیای بزرگ و خطرناک محافظت کند، اما با گذر زمان و تجربیات مختلف در سفرش، درمی‌یابد که باید به فرزندش "آزادی" بدهد تا خودش تصمیمات اش را بگیرد.

"آموختن از اشتباهات و پذیرش تغییر نِمو در فیلم" نِماد کسی است که به دنبال کشف دنیای بیرون از محیط امن خانه است. 
 وی از اشتباهات خود می‌آموزد و در نهایت متوجه می‌شود که تلاش برای مستقل بودن، همراه با پذیرش مسئولیت‌ها و پیامدهای انتخاب‌ها، جزء "فرآیند رشد" است. این درس، برای همه بینندگان قابل لمس است، به‌ویژه کسانی که در مرحله رشد و یادگیری قرار دارند.

"امید و اراده" در برابر موانع یکی از بزرگ‌ترین پیام‌های «ماهی نِمو» است. "مارلین" به رغم تمام ترس‌ها ،منفعل شدن  و دشواری‌هایی که در راه پیدا کردن پسرش با آن‌ها مواجه می‌شود، هیچ وقت امید خود را از دست نمی‌دهد. او تمام تلاش خود را می‌کند تا بهترین نتیجه را بگیرد و این امید، در نهایت نتیجه می‌دهد.
آری این پیام به‌ویژه برای کودکان و حتی بزرگسالان می‌تواند الهام‌بخش باشد.

"دوستی و همکاری در مواجهه با مشکلات یکی دیگر از پیام‌های مثبت فیلم انیمیشن «ماهی نِمو»، است. در طول سفر، "مارلین و دُوری" به‌طور شگفت‌انگیزی با یکدیگر همکاری می‌کنند. "دُوری" که شخصیت فراموشکاری دارد، با وجود این ویژگی‌اش، نقش بسیار مهمی در کمک به "مارلین" ایفا می‌کند. این همکاری نشان می‌دهد که با وجود تفاوت‌ها، با اتحاد و همکاری می‌توان به هدف‌های مشترک رسید

فیلم «ماهی نِمو» از لحاظ فنی و هنری یکی از برجسته‌ترین آثار انیمیشن محسوب می‌شود. طراحی شخصیت‌ها و محیط‌ها به‌ویژه در دنیای زیبای زیر آب بسیار دقیق و جذاب است. استودیوی "پیکسار" با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته انیمیشن توانسته است دنیای زیبا و شگفت انگیز زیر آب را به شکلی طبیعی و شگفت‌انگیز به تصویر بکشد. نورپردازی، رنگ‌ها و طراحی محیط‌های زیر آب به گونه‌ای است که به بیننده احساس واقعیت را منتقل می‌کند.

موسیقی متن فیلم نیز توسط "توماس نیومن" ساخته شده است که توانسته به زیبایی جوّ فیلم را تقویت کند. آهنگ‌ها به‌طور عالی با اتفاقات داستان هماهنگ شده‌اند و "احساسات بینندگان را به شدت تحت تأثیر" قرار می‌دهند.

«ماهی نِمو» در گیشه جهانی بیش از  یک میلیارد دلار فروش داشت و تبدیل به یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های انیمیشن تاریخ سینما شد. این فیلم همچنین توانست جوایز متعددی از جمله جایزه اسکار بهترین فیلم انیمیشن را از آن خود کند. علاوه بر این، "منتقدان سینما" فیلم را به دلیل داستان جذاب، شخصیت‌های به یادماندنی، طراحی هنری چشم‌نواز و پیام‌های آموزنده "تحسین" کردند.

«ماهی نِمو» علاوه بر موفقیت‌های تجاری و هنری، در فرهنگ عمومی نیز تأثیر زیادی گذاشت. شخصیت‌های این فیلم به ویژه "مارلین، نِمو و دُوری" ، در فرهنگ پاپ حضوری پررنگ دارند و همچنان محبوبیت زیادی میان کودکان و بزرگسالان دارند. این فیلم همچنین به عنوان یک مرجع برای بسیاری از فیلم‌های انیمیشن بعدی قرار گرفت و بسیاری از آثار بَعدی از دستاوردهای این فیلم بهره‌برداری کردند.

فیلم انیمیشن در جستجوی «ماهی نِمو» اثری است که تنها یک انیمیشن ساده نیست، بلکه به بینندگان خود پیام‌های عمیقی از جمله اهمیت به خانواده، امید، تلاش و یادگیری از اشتباهات را منتقل می‌کند. این فیلم با استفاده از داستانی جذاب، شخصیت‌های به یادماندنی و پیام‌های انسانی قدرتمند، به یکی از برجسته‌ترین فیلم‌های انیمیشن تاریخ سینما تبدیل شده است. از این رو، «ماهی نِمو» نه تنها یک تجربه سرگرم‌کننده برای تماشای آن است بلکه یک تجربه آموزنده و عاطفی برای تمامی سنین به حساب می‌آید، قلب ها را لمس می کند و به خانواده ها می آموزد "زمان زود" می گذرد "همه با هم" مهربان باشیم./ 639

              علیرضا کیهان پور

مرجع: مقاله دنیای "زیبای زیر آب"، تک نگاشت: کیهان پور/ علیرضا، ماهنامه رنگی شیلات و آبزیان، سال ۱۳۸۳ ، شماره سوم با ویرایش جدید سال ۱۴۰۴/ فروردین ماه