پیشنهاد پرورش ماهی های خاویاری آب های شیرین در رودخانه فُرات/ بخش نخست

فاخته- با این حال، برخی گونه‌ها توانایی سازگاری با آب شیرین را دارند و در برخی رودخانه‌ها و دریاچه‌های بزرگ آب شیرین جهان یافت می‌شوند.

ماهی های خاویاری به طور سنتی در دریاهای بزرگ و عمیق مانند دریای خزر زندگی می کنند که محیطی کاملاً شور است. اما با توجه به ارزش بالای خاویار و کاهش شدید جمعیت این ماهیان در  طبیعت، پرورش مصنوعی آنها در محیط های کنترل شده مانند استخر، حوضچه ، قفس و پِن ها مورد توجه قرار گرفته است.

چرا برخی گونه‌های ماهی خاویاری در آب شیرین زندگی می‌کنند؟

دلایل مختلفی برای سازگاری برخی گونه‌های ماهی خاویاری با آب شیرین وجود دارد، از جمله:

تغییرات محیطی: تغییرات آب و هوایی، فعالیت‌های انسانی و سایر عوامل محیطی می‌توانند باعث تغییر شوری آب و در نتیجه سازگاری ماهیان با شرایط جدید شوند.

منابع غذایی: برخی رودخانه‌ها و دریاچه‌ها دارای منابع غذایی فراوانی هستند که برای ماهیان خاویاری جذاب است.

تولید مثل: برخی گونه‌ها برای تخم‌ریزی به آب‌های شیرین مهاجرت می‌کنند و ممکن است در طول زندگی خود مدت طولانی را در این محیط‌ها سپری کنند.

چرا ماهیان خاویاری هم در آب شیرین و هم در آب شور پرورش داده می شوند؟

زیستگاه طبیعی: ماهی های خاویاری به محیط های آبی با شوری بالا عادت دارند، اما با گذشت زمان و تغییرات محیطی، برخی گونه ها توانایی سازگاری با آب های شیرین را نیز پیدا کرده‌اند. 

پرورش ماهی های خاویاری در آب های شیرین

ماهیان خاویاری به دلیل خاویار ارزشمندی که تولید می‌کنند، از اهمیت اقتصادی بالایی برخوردار هستند. اکثر گونه‌های این ماهی در آب‌های شور و به خصوص دریای خزر زندگی می‌کنند. با این حال، پرورش این ماهیان در آب شیرین نیز امکان‌پذیر است.

دلایل پرورش ماهیان خاویاری در آب شیرین

کنترل بیشتر بر محیط: در محیط‌های بسته و کنترل‌شده مانند استخرها ، قفس و پِن، پرورش‌دهندگان می‌توانند دما، شوری، کیفیت آب و سایر پارامترها را به دقت تنظیم کنند تا شرایط ایده‌آل برای رشد ماهیان فراهم شود.

کاهش هزینه‌ها: تأمین و تصفیه آب شیرین معمولاً نسبت به آب شور هزینه کمتری دارد. با توجه به قیمت خاویار  پرورش این ماهی در آب شیرین صرفه اقتصادی دارد.

کاهش بیماری‌ها: برخی بیماری‌ها در آب شیرین کمتر شیوع دارند.

افزایش تولید: با کنترل دقیق شرایط محیطی، می‌توان به رشد سریع‌تر و تولید بیشتر ماهی و خاویار دست یافت.

چالش‌های پرورش ماهیان خاویاری در آب شیرین

سازگاری: انتقال ماهی از آب شور به آب شیرین نیاز به سازگاری تدریجی دارد و ممکن است بر سلامت ماهی تأثیر بگذارد.

تغذیه: رژیم غذایی ماهیان در آب شیرین باید با توجه به شرایط جدید تنظیم شود.

کیفیت خاویار: برخی معتقدند که کیفیت خاویار ماهیانی که در آب شیرین پرورش می‌یابند، ممکن است به اندازه خاویار ماهیانی که در آب شور زندگی می‌کنند، نباشد.

عوامل موثر در پرورش موفق

انتخاب گونه مناسب: برخی گونه‌های ماهی خاویاری بهتر با آب شیرین سازگار می‌شوند.

کیفیت آب: آب باید عاری از آلودگی و دارای اکسیژن کافی باشد.

تغذیه مناسب: رژیم غذایی باید متعادل و حاوی تمام مواد مغذی مورد نیاز ماهی باشد.

کنترل بیماری‌ها: باید اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از شیوع بیماری‌ها انجام شود.

مزایای پرورش خاویار در آب شیرین

هزینه کمتر: تأمین و تصفیه آب شیرین معمولاً ارزان‌تر از آب شور است و
و کنترل محیط‌های بسته، پایش پارامترهای آب مانند دما، شوری و اکسیژن ساده‌تر است.

 کاهش بیماری‌ها: برخی بیماری‌ها در آب شیرین کمتر شیوع دارند.

مهمترین گونه‌های ماهی خاویاری

  گونه های بسیاری از ماهیان خاویاری در آب‌های شور زندگی می‌کنند، اما برخی گونه‌ها به طور خاص برای زندگی در آب شیرین سازگار شده‌اند. در زیر به برخی از مهمترین این گونه‌ها اشاره می‌شود:

استرلیاد: این گونه از ماهیان خاویاری در رودخانه‌های بزرگ و دریاچه‌های آب شیرین زندگی می‌کند و به دلیل گوشت خوش طعم و خاویار باکیفیت خود شناخته شده است.

 کالوکا: این گونه نیز در رودخانه‌ها و دریاچه‌های بزرگ آب شیرین یافت می‌شود و به دلیل مقاومت بالا در برابر شرایط محیطی نامناسب، از اهمیت اقتصادی بالایی برخوردار است.

تاس ماهی سیبری: اگرچه این گونه در دریای خزر نیز یافت می‌شود، اما برخی جمعیت‌های آن در رودخانه‌های سیبری زندگی می‌کنند و به عنوان یک گونه آب شیرین شناخته می‌شوند.

 البته بر اساس برخی تحلیل و گزارش ها  
 از فیل ماهی(بلوگا) و سیبری وارداتی نیز می توان نام برد که سازگاری با آب شیرین را طی مدتی آزمایشی تحمل نموده اند.

اهمیت حفاظت از ماهیان خاویاری آب شیرین:

«ماهیان خاویاری آب شیرین به دلیل صید بی‌رویه، تخریب زیستگاه و سایر عوامل تهدید می‌شوند. حفاظت از این گونه‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا آنها نقش مهمی در اکوسیستم‌های آبی ایفا می‌کنند و ارزش اقتصادی بالایی دارند.» ۵۲۷

           علیرضا کیهان پور