هیاهوی متاورس! آیا نمایشگاه های دام و طیور مجازی می شوند؟

فاخته- احتمالاً مخاطبان فرهیخته متوجه این موضوع شده‌اند که چندی پیش کمپانی پرآوازه فیسبوک نام خود را به «متا» تغییر داد و در بیانیه‌ای "متاورس" را آینده جهان اینترنت خواند. از طرفی جذب سرمایه یک میلیارد دلاری شرکت اپیک (Epic)، سازنده بازی آنلاین گروهی فورتنایت هم در اوایل سال جاری، مهر تاییدی بر علاقه سرمایه‌گذاران برای ورود به حوزه بازی‌های آنلاین گروهی بود.

در همین حین، ناگهان «متاورس» به مهم‌ترین کلمه کلیدی در حوزه فناوری بدل شد و هر سرمایه‌گذار کریپتو در کنار خرید و فروش ارز دیجیتال، سعی داشت سهم خود را از این بازار پرهیاهو و نوظهور تصاحب کند. حالا باید با نگاهی عمیق‌تر به سوال متاورس چیست؟   بنگریم و اینکه آیا این فقط به عینک VR و صنعت بازی خلاصه می‌شود؟ زندگی در متاورس چگونه است؟ برای پاسخ به این سوالات با ما در ادامه این مقاله همراه شوید.البته لازم به یادآوری است بسیاری از مخاطبان و علاقمندان ضمن تماس در مورد یادداشت قبلی ضمن ارائه انتقادات سازنده پیشنهاد دادند که بیشتر و ساده تر در مورد متاورس توضیح لازم داده شود که موجب تشکر و قدردانی از این عزیزان توسط اینجانب می باشد.  

کلمه "متاورس" ترکیبی از دو لغت 《Meta+Universe》است. واژه "متا" از ریشه یونانی «فراتر» گرفته شده و "ورس" هم از کلمه "یونیورس" به معنای «جهان» آمده است. از این رو از نظر لغوی metaverse را می‌توانیم به «جهان ماوراء» ترجمه کنیم. اصطلاحی بسیار جذاب و انقلابی که احتمالاً در مورد آشنایی با آن بسیار کنکاو شده‌اید.

این اصطلاح، اولین بار در رُمان علمی تخیلی نیل استفنسون (Neal Stephenson) با عنوان «سقوط برف» در سال ۱۹۹۲ به کار رفت. در این کتاب، "metaverse" به‌عنوان آخرین تیر از کمان و چِله اینترنت بر پیکر نیمه جان دنیای سُنتی  رها شده است. تعبیری فلسفی از اهمیت واقعیت مجازی که در آن هر تعامل دیجیتال می‌تواند تاثیری مستقیم بر دنیای واقعی داشته باشد.

پس از انتشار این رُمان، چندین کتاب، فیلم و برنامه تلویزیونی هم به مفهوم متاورس پرداختند. از جمله مهمترین این آثار می‌توانیم به فیلم تحسین شده استیون اسپیلبرگ به نام Player One Ready  (بازیکن شماره ۱؛ آماده) اشاره کنیم که از رُمانی با همین نام از ارنست کلاین (Ernest Cline) در سال ۲۰۱۱ اقتباس شده است.

متاورس چیست؟

متاورس یک دنیای مجازی است که با ترکیب مفاهیم واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR)، به دنبال این است تا به کاربران خود این فرصت را بدهد تا هر آنچه را که در دنیای واقعی انجام می‌دهند بدون نیاز به حضور فیزیکی در متاورس انجام دهند. در واقع می‌توان متاورس را یک جهان برتر معرفی کرد که در آن محدودیت‌های دنیای فیزیکی از بین خواهد رفت و شاید انسان‌ها بتوانند در دنیای آرمانی خود زندگی کنند.

مالک متاورس کیست؟

متاورسی که وجود دارد بدون آنکه فرد یا سازمان خاصی مالک آن باشد. حتی در سال‌های آینده که سهام‌داران مختلفی اعم از افراد و شرکت‌های تجاری در توسعه و بهره‌برداری متاورس مشارکت بیشتری خواهند داشت، هیچ کس مالک متاورس نخواهد بود. اما می‌توان پیش‌بینی کرد که شرکت‌های بزرگ مانند مایکرو سافت در شکل‌گیری آن نقش پررنگی خواهند داشت.

ویژگی‌های متاورس

صحبت به صورت دقیق در ارتباط با ویژگی‌های متاورس در حال حاضر شاید امکان‌پذیر نباشد. زیرا اطلاعات کاملی در ارتباط با این دنیای پر از راز و رمز نداریم. اما در ادامه به برخی از ویژگی‌های متاورس اشاره می‌کنیم که به ما در شناخت بیشتر آن کمک خواهد کرد.

آواتارهای دیجیتال

یکی از جنبه‌های اصلی متاورس، ایجاد "آواتارهای دیجیتال" برای بیان احساسات و عواطف به روشی غیرمتعارف است. این آواتارها می‌توانند کپی دقیقی از ظاهر، شخصیت و فرهنگ ما باشند. گزینه سفارشی‌سازی آواتار به کاربران، ایده گیمیفیکیشن را القا می‌کند و منجر به تجربه‌ای تعامل‌پذیر و فراگیر از شبکه‌های اجتماعی می‌شود. 

زیرساخت یکپارچه

فراتر از زیرساخت‌های سخت‌افزاری مورد نیاز، پروژه‌های مهم متاورس جهان‌های مختلف را به هم متصل خواهد کرد. درست مانند اینترنت که امروزه تعداد نامحدودی وب‌سایت‌های متصل به هم دارد. این بدین معناست که کاربران می‌توانند به طور یکپارچه از یک دنیای metaverse به دنیای دیگر کوچ کنند.

در این پدیده جدید عرصه های کشاورزی و زیرمجموعه های آن مانند دام و طیور، تنوع زیستی‌ ، پژوهش های کاربردی وابسته‌ ، و تلاش در راستای هم طرازی نسبی جهان واقعی با عرصه مجازی و شگفتی های خاص خود به ویژه در ویترین نمایشگاهی‌ فوق العاده جذاب و قابل توجه ، همگان را از هزینه های پرداخت اجاره غرفه فیزیکی تکراری‌، حمل و نقل وسایل و چیدمان و دیزاین باری به هر جهت و ملال آور رها کند.به عنوان مثال اینک که مسابقات فوتبال جام ملت های آسیا ۲۰۲۴ قطر که قرار بود سال ۲۰۲۳ در کشور چین برگزار شود در حال برگزاری است و علاقمندان می توانند بدون حضور در کشور قطر، هزینه های هتل‌، خوراک، رفت و آمد، سفر های دریایی و هوایی‌، بلیط مسابقات فوتبال  از طریق متاورس و امکانات بهینه آن به ویژه زیرساخت ها‌، صدها و بلکه هزاران کیلومتر متر دورتر ، فاصله ها را به کسری از دقیقه و حتی در قاره های دیگر این رویداد ورزشی را از داخل منازل و یا محل استراحت و کار تخصصی/ ورزشی خود دنبال نمایند.
نمایشگاه ها ، کسب و کارها، صرفه جویی در زمان و مکان‌‌، داد و ستدهای بازرگانی ، برگزاری رویدا های تخصصی و آموزشي در عرصه آخرین دستاوردهای فناوری های نوین با چشم انداز جذاب، زیبا و به یاد ماندنی در یک قاب مانای خاطره انگیز از پدیده های نه چندان دور فراجهانی است که ابتدا نیاز به فرهنگ سازی‌، تامین زیرساخت ها و قوانین و الزامات خاص استفاده از آن در چارچوب اخلاقی و معنوی دارد.

علیرضا کیهان پور