فاخته- نخستین سوالاتی که ممکن است برای پرورش دهنده ماهی کپور پیش بیاید شاید این باشد که نیازمند چقدر سرمایه اولیه است و آیا اصلا به صرفه است، میزان فضای مورد نیاز ما چیست؟جنس استخر مورد نیاز ما باید از چه باشد؟ و... اگر به دنبال جواب این سوال ها هستید و می خواهید یک پرورش موفق داشته باشید همراه ما باشید.
انواع روش های پرورش کپور
به طور کلی روش های بسیار متفاوت و گوناگونی برای پرورش ماهی کپور وجود دارد و ما در این مقاله به بررسی روش های خوب و کارآمد خواهیم پرداخت.
مکان پرورش:
استخر بُتُنی
در این روش شما نیاز به یک استخر بتنی متوسط و نسبتا بزرگ دارید.
استخرهای کشاورزی به دلیل دارا بودن مواد آلی ،خزه ها و جلبک های مختلف آبی دارای بستری مناسب برای کشت و پرورش کپور هستند و شما با رعایت چند نکته ساده می توانید استخر کشاورزی خود را به استخر ماهی تبدیل نمایید.
استخر خاکی
در ابتدا باید استخر خاکی با توجه به قوانین و اصولی که وجود دارد ساخته شود و برای پرورش این ماهی باید از بهترین روش استفاده کرد که این روش با نام پرورش چند گونه ای معرفی شده است.
برخی از پرورش دهندگان ماهی کپور از روش تک گونه ای استفاده می کنند ولی این کار هزینه بَر و به صرفه نمی باشد.
استخر فایبر گلاس
استخرهای پیش ساخته در انواع ابعاد و اعماق مختلف وجود دارند اما بزرگترین وجه تمایز میان سازه‌ها را می توان جنس بدنه و عایق داخلی آنها دانست.
استخر پیش ساخته فایبرگلاس می‌تواند با توجه به مزایای خاص (قابل حمل بودن، مقاومت مناسب در برابر شوری آب و نور خورشید ) گزینه مناسبی برای شما پرورش دهنده عزیز باشد.
غذا دهی
ماهی کپور معمولی همه چیز خوار بوده و از جانوران کفزی ، شیرونومیده ها وموجودات پلانکتونی جانوری و گیاهی درشت تغذیه می نماید.
به منظور سرعت بخشیدن به رشد دو گونه اخیر (آمور ـ کپور ) پرورش دهنده ناگزیر است از غذای دستی استفاده نماید.
سم پاشی
آب استخر های کشاورزی می تواند به دلیل سطح تماس بالا با جانوران مختلف دارای باکتری ها و عناصر عفونت زا باشد پس توصیه می شود پیش از بهره برداری از استخر خود حتما آب را با مواد مخصوص مانند "پتاسیم پرمنگنات" ضد عفونی کنید و بعد از سپری شدن ۳ __ ۱ روز از زمان سم پاشی شروع به بهره برداری از استخر خود کنید.
توصیه می شود که قبل از خالی کردن ماهی های خود در استخر، حتما ماهی ها را ضدعفونی کنید تا ویروس یا عفونت از استخر های دیگر منتقل نشوند!
اکسیژن محلول در آب
برخلاف تصور عموم، ماهی ها نیز به اکسیژن نیاز دارند و از این رو شما پرورش دهنده محترم نیز با این چالش روبه رو هستید.
اکسیژن رسانی به ماهی بستگی به سایز استخر و نوع استخر شما دارد.
یکی از روش های اکسیژن رسانی به ماهی ما استفاده از دستگاه اسپلش(هواده) است.
شما بسته به سایز استخر خود باید از این دستگاه استفاده کنید.
اگر اکسیژن رسانی شما به ماهی ها به درستی صورت نپذیرد ممکن است باعث ایجاد تلفات برای شما شود و سرمایه خود را از دست دهید.
استخر های کشاورزی معمولا دارای سطح اکسیژن بهتر و بالاتری هستند، اما به هر حالا شما باید به فکر تنظیم سطح اکسیژن استخر خود باشید.
اسیدیته آب (PH)
پی اچ مناسب برای ماهی کپور بین ۵ یا ۶ بوده و تا رِنجِ ۹ قابل تحمل باشد و اگر پی اچ به سوی اسیدیته آب استخر متمایل شود موجب بروز تلفات و خسارات خواهد شد و باید به طور منظم PH آب استخرها کنترل شود.
دمای آب
دمای مناسب برای پرورش ماهی کپور 20- 28 درجه سانتی‌گراد است. البته مناسب‌ترین دما برای این ماهیان 25-28 درجه است. چنانچه دما در این محدوده‌ها بالا و پایین‌رود سبب کاهش عملکرد و یا حتی تلف شدن ماهی می‌شود.
کود دهی
معمولا استخر های کشاورزی دارای سطح مناسبی از مواد مغذی هستند اما اگر کشت شما در استخر خاکی صورت می گیرد یا از استخر های فایبر گلاس و پیش ساخته استفاده می کنید و همچنین برای افزایش بهره برداری لازم است از کود های مغذی استفاده کنید.
برای افزایش عملکرد آب استخر از کودهای گوناگونی استفاده می‌گردد که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از کودهای آلی (انواع کودهای حیوانی) و کودهای معدنی (کودهای فسفاتِ، پتاسِ و ازتِ) است.
10 نکته برای پرورش موفق با کمترین تلفات
استفاده از طراحی استخرهای پرورش به شیوه مدار بسته
استفاده از آب برگشتی تا حداکثر ممکن
استفاده از حداقل مصرف انرژی
طراحی بر اساس ماژول های جداگانه (به دلیل امکان احداث چند مرحله ای ،مدیریت آسانتر ،عدم تسری بیماری احتمالی به تمام مزرعه و …)
هوادهی قبل از ورود آب به استخر
جلوگیری از ریز شده مواد جامد معلق در استخرها
جداسازی آب غلیظ و رقیق در خروجی هر استخر
استفاده از فیلتراسیون چند مرحله ای (هیدرولیکی-فیزیکی-بیولوژیکی_شیمیایی
این موارد به طور خلاصه ارائه شد اما با اعمال مدیریت علمی/ عملی و آموزش کارگران دائم و فصلی و دقت، نظارت، کنترل و ترغیب و تشویق همه دست اندر کاران یک مجموعه مزارع پرورش ماهی می توان به ارتقای بهره وری کمک نمود.
انجام عملیات بیومتریک شامل وزن، طول، بررسی توده زنده یا همان بیومَس، دارو، درمان، ویتامین؛ مکمل های مورد نیاز موجب مدیریت بهینه خواهد شد./ ۴۵۴
علیرضا کیهان پور
