فاخته- پس از اجرای موفقیتآمیز طرحهای نوین مانند همیار سلامت هتلها و سونوگرافی دامپزشکی که نقش مهمی در ارتقای سلامت عمومی و بهداشت در استان داشتند، این بار طرح جمعآوری نمونهبرداری ادواری با محوریت نظارت جامع بر فرآوردههای خام دامی و خوراک دام و طیور در سطج استان خراسان رضوی آغاز شده است. این طرح، گامی نوین در تضمین سلامت مصرفکنندگان، اصلاح فرآیندهای تولید، و تقویت نظام نظارتی استان به شمار میرود.
همکاری مؤثر مسئولین فنی بهداشتی و انجمن آزمایشگاههای خصوصی استان
این طرح با همکاری مسئولین فنی بهداشتی که وظیفه نمونهبرداری و اصلاح فرآیندهای بهداشتی را بر عهده دارند و انجمن آزمایشگاههای استان که مدیریت فرآیند جمعآوری و تحلیل جواب نمونهها را انجام میدهد، به اجرا درآمده است. ظرفیت آزمایشگاههای خصوصی نیز بهصورت کامل در این فرآیند بهکار گرفته شده است تا نظارت و تحلیل نمونهها با دقت و سرعت بیشتری انجام شود.
مسئولین فنی بهداشتی بهعنوان نقطه اتصال بین تولیدکنندگان و نهادهای نظارتی، نهتنها به اخذ دقیق نمونهها درطی فرایندتولید میپردازند، بلکه با تحلیل شرایط و ارائه توصیههای تخصصی، اصلاح فرآیندهای تولید و بهبود استانداردها را نیز هدایت میکنند.
رفع چالشهای گذشته؛ نظارت دقیق و اصلاح فرآیندها
طرح جمعآوری نمونهبرداری ادواری توانسته است چالشهای مهمی را که در گذشته در نظارت و تولید فرآوردههای خام دامی وجود داشت، برطرف کند و فرآیندهای تولید را نیز ارتقا بخشد:
الف) نبود برنامهای منسجم، موجب میشد برخی مراکز مانند کشتارگاهها، کارخانجات خوراک دام یا مراکز بستهبندی کمتر مورد نظارت قرار گیرند.
اکنون: تمامی این مراکز بهطور عادلانه و بر اساس برنامهای مدون، در چرخه نظارتی قرار گرفتهاند.
مثال: یکی از کارخانجات خوراک دام که قبلاً به دلیل عدم نظارت، از مواد اولیه با کیفیت پایین استفاده میکرد، اکنون با نظارت مسئولین فنی بهداشتی، ترکیب مواد اولیه را بهبود داده و محصولات سالمتری تولید میکند.
ب) فرآوردههای خام دامی بهدلیل حساسیت بالا نیاز به انتقال با رعایت زنجیره سرد دارند. در گذشته گاها حملونقل نامناسب نمونه های ادواری باعث بالارفتن الودگی میکروبی میشد.
نقاط کلیدی تأثیر این طرح در سلامت عمومی:
الف) پیشگیری از ورود خوراک دام آلوده به چرخه تغذیه:
نظارت بر کارخانجات خوراک دام، از ورود مواد آلوده یا نامرغوب به چرخه تغذیه دامها جلوگیری کرده و در نتیجه، سلامت فرآوردههای دامی را تضمین کرده است.
مثال: در یکی از نمونه برداری های ادواری، یک محموله خوراک دام که دارای سموم قارچی بود، شناسایی و از مصرف خارج شد. این اقدام مانع از ورود آلودگی به زنجیره تولید شیر و گوشت شد.
ب) کنترل فرآوردههای خام دامی در تمامی مراحل:
نمونهبرداری منظم از گوشت، شیر و سایر محصولات خام دامی در کنار بررسی خوراک دام، اطمینان از سلامت این محصولات را افزایش داده است.
مثال: در یک مرکز بستهبندی گوشت، با راهنمایی مسئولین فنی بهداشتی، روشهای شستشو و بستهبندی اصلاح شد که منجر به افزایش ماندگاری و کاهش آلودگیهای میکروبی محصولات گردید.
ج) بهبود کیفیت خوراک دام و فرآوردههای دامی:
کنترل خوراک دام موجب شده است که سلامت دامها بهبود یابد و فرآوردههای بهتری تولید شود.
مثال: در برخی مزارع پرورش طیور، با توصیه مسئولین فنی، استفاده از مکملهای غیرمجاز متوقف و تغذیه طیور بهبود یافت که تأثیر مستقیمی بر سلامت گوشت و تخممرغ تولیدی داشت.
د) افزایش اعتماد عمومی:
مصرفکنندگان اکنون با اطمینان بیشتری فرآوردههای دامی را خریداری میکنند، زیرا میدانند این محصولات تحت نظارت دقیق به بازار عرضه میشوند.
اشتغالزایی و تقویت زیرساختهای دامپزشکی
این طرح تأثیرات مثبتی نیز در حوزه اشتغالزایی و تقویت بخش خصوصی داشته است:
ایجاد فرصتهای شغلی: افزایش نیاز به نمونهبرداری، تحلیل آزمایشگاهی و اصلاح فرآیندها، فرصتهای شغلی جدیدی برای دامپزشکان و متخصصین آزمایشگاهی ایجاد کرده است.
ارتقای تجهیزات آزمایشگاهی: آزمایشگاههای خصوصی برای پاسخگویی به نیازهای این طرح، تجهیزات خود را بهروز کرده و ظرفیت بیشتری ایجاد کردهاند.
تقویت بخش خصوصی: استفاده از ظرفیت آزمایشگاههای خصوصی در این طرح، موجب افزایش توانمندی و مشارکت بیشتر آنها در نظارت بهداشتی شده است.
طرح جمعآوری نمونهبرداری ادواری که با مشارکت مسئولین فنی بهداشتی و انجمن آزمایشگاهها در خراسان رضوی اجرا میشود، توانسته است گامی بزرگ در ارتقای سلامت عمومی، اصلاح فرآیندهای تولید، کاهش خطرات بهداشتی، و تقویت زیرساختهای دامپزشکی بردارد. این طرح، با رفع چالشهای گذشته و ایجاد نظامی منسجم و عادلانه، الگویی موفق برای سایر استانها و حتی کشورهای منطقه است. گامی بلند برای تضمین سلامت پایدار، اصلاح مستمر فرآیندهای تولید، و ارتقای اعتماد عمومی است.
دکتر رضا افشاریان
دامپزشک
این پایگاه خبری بر اساس مجوز معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشغول فعالیت است. این پایگاه خبری تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران بوده و هر گونه برداشت از مطالب آن تنها با ذکر منبع مجاز می باشد.