فاخته- در گفت‌وگویی با رئیس انجمن مسئولین فنی بهداشتی دامپزشکی استان خراسان رضوی در خصوص موضوعات مطرح شده شرکت نظام سبز سلامت, مقدمتا مشکلات و چالش‌هایی مطرح شد که قبل از بررسی شیوه نامه های قطع ارتباط مالی بین مسئول فنی بهداشتی و کارفرما باید مرتفع گردد.
این قشر از جامعه، به رغم نقش حیاتی خود در حفظ بهداشت عمومی، با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. اختلاف نظرها درباره شیوه محاسبه جداول ضرایب مصوبه هئیت وزیران جهت تعیین حقوق و مزایا میان مسئولین فنی بهداشتی، کارفرمایان، سازمان دامپزشکی و نظام دامپزشکی و اداره کل کار و رفاه اجتماعی ، باعث بروز مشکلاتی جدی شده است. این مسائل، علاوه بر تأثیر مستقیم بر معیشت و جایگاه حرفه‌ای این قشر، بر روند کلی نظارت بهداشتی نیز اثرگذار است. در اینجا، به دلایل عقلانی واگذاری مسئولیت تدوین شیوه محاسبه و پیگیری حقوق به سازمان نظام دامپزشکی پرداخته و راهکارهای پیشنهادی ارائه می‌شود.
چالش‌های نظام حقوق و مزایای مسئولین فنی بهداشتی
الف) یکی از بزرگ‌ترین معضلات این حوزه، نبود دستورالعمل شفاف برای شیوه اعمال جداول ضرایب مصوبه هئیت وزیران جهت محاسبه حقوق و مزایا است. این مسئله باعث شده تا هر سازمان یا نهاد یا انجمن مرتبط، برداشت خاص خود را از نحوه محاسبه براساس جدول ضرایب حقوق داشته باشد. نتیجه این پراکندگی، شکایات تعدادی از مسئولین فنی بهداشتی و ارجاع موضوعات به ادارات کار و رفاه اجتماعی بوده است
ب) کارفرمایان به دنبال کاهش هزینه‌ها و مسئولین فنی بهداشتی به دنبال دریافت حقوق عادلانه هستند. نبود یک سازوکار مشخص که منافع طرفین را به طور عادلانه مدیریت کند، فضای کاری را پرتنش و ناکارآمد کرده است
ج) با وجود صراحت ماده ۱۹ آیین‌نامه اجرایی نظارت بهداشتی دامپزشکی مبنی بر نظارت بر حقوق و مزایا، جزئیات شفاف و الزام‌آور در این آیین‌نامه وجود ندارد. همین امر موجب برداشت‌های متفاوت و ضعف در اجرای قانون شده است.
چرا تدوین و نظارت بر حقوق باید بر عهده سازمان نظام دامپزشکی باشد؟
با توجه به مسئولیت‌ها و توانمندی‌های سازمان نظام دامپزشکی، این نهاد بهترین گزینه برای تدوین و نظارت بر شیوه محاسبه حقوق و مزایای وپیگیری عدم پرداخت حقوق مسئولین فنی بهداشتی است. دلایل این امر عبارت‌اند از
الف) سازمان نظام دامپزشکی مسئولیت تأیید صلاحیت، آموزش، ظرفیت سنجی، و پیگیری تخلفات مسئولین فنی بهداشتی را بر عهده دارد. این اشراف تخصصی، این سازمان را به مناسب‌ترین نهاد برای تدوین شیوه‌نامه حقوق و مزایا و پیگبری عدم پرداخت حقوق تبدیل می‌کند. همچنین، با بهره‌گیری از مشاوران حقوقی خصوصی در هر استان، این سازمان می‌تواند پیگیری تخلفات معدود کارفرمایان و جبران حقوق تضییع‌شده را انجام دهد.
ب) اگر مسئولیت تدوین حقوق و مزایا به سازمان نظام دامپزشکی واگذار شود، از برداشت‌های متناقض میان انجمن‌ها، کارفرمایان و نهادهای دولتی جلوگیری می‌شود. این سازمان می‌تواند با دریافت نظرات تخصصی از تمامی ذی‌نفعان، یک شیوه‌نامه جامع و الزام‌آور تدوین کند که عدالت را برای همه طرف‌ها تأمین کند.
ج) تدوین حقوق و مزایا توسط سازمان نظام دامپزشکی باعث تقویت جایگاه حرفه‌ای مسئولین فنی بهداشتی و استقلال آنان در برابر فشارهای احتمالی معدود کارفرمایان می‌شود. این امر در نهایت نظارت‌های بهداشتی را اثر بخش‌تر خواهد کرد.
د) سازمان دامپزشکی می‌تواند به عنوان یک نهاد دولتی در کنار سازمان نظام دامپزشکی، نقش حمایتی خود را ایفا کند. این سازمان با ارائه آمار و اطلاعات مرتبط، تنظیم ارتباط میان نهادها و نظارت بر اجرای مقررات، می‌تواند به پیشبرد عدالت در پرداخت حقوق کمک کند.
هـ) سازمان نظام دامپزشکی می‌تواند از الگوهای مشابه در مشاغلی مانند داروسازان گروه وزارت بهداشت استفاده کند. معیارهایی همچون سطح تحصیلات، تجربه کاری، نوع واحد تولیدی و منطقه جغرافیایی می‌توانند در تعیین حقوق مسئولین فنی لحاظ شوند و بر اساس یک فرمول جدیدی که شبهات مطرح شده در خصوص شیوه محاسبه را نداشته باشد و تجربه و سلامت کاری نقش پررنگتری داشته باشد
نقش سازمان دامپزشکی در حمایت از نظام دامپزشکی
سازمان دامپزشکی می‌تواند نقشی کلیدی در حمایت از مسئولین فنی ایفا کند. این حمایت‌ها شامل موارد زیر است:
سازمان دامپزشکی به دلیل اشراف بر وضعیت واحدهای تولیدی و اقتصادی، می‌تواند اطلاعات ارزشمندی برای تدوین دستورالعمل‌ها ارائه دهد.
این سازمان با نظارت بر عملکرد واحدهای تولیدی و الزام آنان به رعایت مقررات، می‌تواند از تضییع حقوق مسئولین فنی بهداشتی جلوگیری کند.
سازمان دامپزشکی می‌تواند میانجی مؤثری میان نظام دامپزشکی، ادارات کار و انجمن‌های کارفرمایی باشد.
به صورت کلی می توان گفت که اصلاح ساختار قانونی و ایجاد شفافیت در نظام حقوق و مزایای مسئولین فنی بهداشتی، نیازمند همکاری و هم افزایی میان سازمان نظام دامپزشکی و سازمان دامپزشکی است.
واگذاری مسئولیت تدوین شیوه‌نامه حقوق و پیگیری عدم پرداخت حقوق از طریق جلسات متعدد با ادارات و انجمن ها و اتحادیه های مرتبط به سازمان نظام دامپزشکی، ضمن تقویت جایگاه حرفه‌ای این قشر، به بهبود نظارت بهداشتی و حفظ سلامت عمومی جامعه کمک خواهد کرد، سازمان دامپزشکی نیز با ارائه حمایت‌های لازم، می‌تواند به تحقق عدالت و اثربخشی در این فرایند کمک شایانی کند.
دکتر رضا افشاریان
دامپزشک
