فصل بهار و پیشگیری از ابتلاء به "بیماری هزار چهره" ؛ در مسافرت و تعطیلات بیشتر مراقب باشیم...

فاخته- در این بیماری مشترک بین انسان و دام(زئونوز) بر اساس دیدگاه محققین پزشکی و پزشکان ایجاد دو عارضه مهم نازایی و افسردگی برای سلامت عموم جامعه باید مد نظر قرارگیرد و در موارد حاد تمایل به خودکشی فرد مبتلاء به افسردگی گزارش شده است.
 طی سال‌های اخیر افزایش موارد بیماری تب مالت و (پس از فروکش کردن بحران همه گیری کرونا در سطح کشور) درصد ابتلاء به ویژه مناطق غربی و شمال غربی کشور که قطب دامپروری و دامداری و ورود و خروج دام زنده است گزارش شده  ولذا اهمیت ایستگاه های قرنطینه دامپزشکی در مناطق مرزی مشترک دوچندان بوده و هست  و از آنجا که این بیماری در اثر مصرف شیر غیر پاستوریزه، گوشت هایی که خوب پخته نشده و یا تماس محافظت نشده با دام به ویژه در "فصل بهار و اوایل تابستان"  می‌تواند منتقل شود و به واسطه فصل زایش دام‌ها، مسافرت‌ها و طبیعت‌گردی به طبیعت و مناطق روستایی دارای اهمیت بوده و یکی از مهمترین بیماری های واگیر و مشترک بین انسان و دام در سطح کشور و به طور خاص استان های غربی و شمال غربی که قطب های دامپروری هستند ، بیماری تب مالت یا بروسلوز است که به واسطه طیف وسیعی از علایم پراکنده که ایجاد می کند به "بیماری هزار چهره نیز معروف" نیز معروف و مشهور است.
لذا در صورت وجود علایم خستگی مزمن، درد شدید مفاصل، لرز و تعریق شبانه، پزشک معالج بنا به تشخیص آزمایشاتی را انجام می دهد که مشخص شود آیا فرد مبتلا به تب مالت مبتلا شده است یا خیر؟.

بعد از خرید گوشت حتما به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت جگر و گوشت را در داخل دمای صفر تا چهار درجه یخچال قرارداده و بعد مورد مصرف قرار بگیرد تا خطر ابتلا به بیماری‌های تب مالت و تب کریمه کنگو در کمین فرد مصرف کننده نباشد.

 گوشت و فرآورده های دامی را از مراکز مورد تایید "سازمان دامپزشکی" تهیه و بعد از طی مرحله پیش سرد خوب پخته شود و سپس مورد استفاده قرار بگیرد.

نکته بسیار مهم این که حتی المقدور از خرید گوشت های بین جاده‌ای و یا سلاخی شده در حاشیه شهرها و روستاها به دلیل قیمت کمی ارزان‌تر خودداری کنیم چون از سلامت دام ذبح شده هیچ اطلاعی در دست نیست.

همچنین  دقت شود که شیر به مدت پنج دقیقه در مرحله جوش قرار بگیرد تا پاستوریزه شود و در مورد پنیر سُنتی هم حداقل به مدت سه ماه در نمک نگهداری شود تا از سلامت آن اطمینان حاصل کنیم و اگر بخواهیم بستنی سُنتی استفاده کنیم حتماً  پاستوریزه بوده و از مراکز مجاز و مورد تایید نهادهای بهداشتی تهیه شود.

در مواردی که رعایت موازین بهداشتی صورت نگیرد بعد از یک دوره نهفتگی دو هفته تا سه ماهه علایم بالینی پراکنده ای از درد شدید مفاصل که گاه با روماتیسم و آرتروز اشتباه گرفته می‌شود، تا تب، لرز، احساس خستگی مزمن و تعریق شبانه در فرد مبتلا ایجاد می‌شود.

 اگر فرد مبتلا به نحو مناسب درمان نشود باکتری تب مالت می تواند مادام‌العمر در بدن انسان باقی بماند و علاوه بر از کار افتادگی و تخریب مفاصل، احتمال ایجاد درگیری قلبی و بروز مننژیت مغزی، دو خطر عمده نازایی و افسردگی فرد را تهدید کند.

 کسانی که در روستاها هستند به ویژه دانش آموزان که در ایام تعطیلات به کمک به خانواده های خود می آیند هنگام شیردوشی در دامپروری های سُنتی در تماس محافظت نشده با دام هستند و یا استنشاق در آغل‌هایی که تهویه مناسب ندارند در معرض خطر ابتلا قرار می گیرند.

نگرانی خاصی وجود ندارد زیرا بیماری تب مالت یا بروسلوز با رعایت موازین بهداشتی به سادگی قابل پیشگیری است، گوشت و فرآورده های گوشتی باید از مراکز مجاز بهداشتی تهیه شود و هرگونه تماس با دام با استفاده از وسائل حفاظت فردی مناسب شامل دستکش، عینک و پیش بند باشد.

 واکسیناسیون دام‌ها توسط واکسیناتور های دامپزشکی و مراکز تحت نظارت و مجاز بخش خصوصی  و نیز حمل و نقل دام از مرحله دامپروری سُنتی به سمت دامپروری صنعتی و جداسازی محل زندگی انسان و دام  از جمله دیگر راه‌های پیشگیری این بیماری است.

استمرار و "تداوم نهضت جهادی  واکسیناسیون دام"، سمپاشی اماکن دامی به منظورمبارزه با کنه و حشرات موذی بهار زی، حمام دادن بهداشتی و اصولی دام، رعایت پروتکل های بهداشتی حمل و نقل دام در مبداء و مقصد، دفن بهداشتی حیوان تلف شده و جنین سقط شده دام های آلوده و فضولات منطقه تحت کنترل، اطلاع رسانی، آموزش، نعمت وجود و بکارگیری "دامپزشکان و پیرادامپزشکان" در مزارع پرورشی دام بزرگ ،متوسط و سُنتی، آشنایی با داروهای خوراکی داکسی سیکلین ۵۰۰ میلی گرمی، ریفامپین ، آمپول استروپتومایسین یک گرمی، استراحت مطلق مبتلایان، مصرف داروهای تقویتی و کمک گرفتن از داروهای گیاهی مورد تایید به عنوان طب مکمل و... از مواردی است که به طور خلاصه به این موارد اشاره شده است.

اما آنچه مهم است یک مثقال پیشگیری از ابتلاء به این بیماری هزار چهره از صدها مَن دارو و درمان ارجح تر است. 
در مسافرت های با مشخصات تعطیلات مصرف شیر، خامه، پنیر، دوغ ، ماست و فرآورده های محلی و سُنتی لبنی از مخاطرات و ریسک های بالای ابتلاء به این بیماری مشترک بین انسان و دام است که در یک جمله باید گفت: مراقب باشید، مواظب باشیم و یکدل و مسؤولانه به توصیه های بهداشتی و مراقبتی تمامی رده های پزشکی و دامپزشکی عمل نمائیم.

«فراموش نکنیم ایفای نقش مسؤولانه و بار سنگین وظایف بر دوش مانده "محافظان سلامت و بهداشت جامعه" با اعمال قوانین بازدارنده در این راستا با  فرد یا افراد خاطی و بی اعتنا به سلامتی جامعه و کسانی که در پی کسب درآمدنابهنجار، سوء استفاده از زمان تعطیلات و سودهای بادآورده چرک به بهای به خطر انداختن سلامت جامعه هستند ، هیچ گونه پیمان نامتعارف و چشم پوشی از تخلفات احتمالی را نداشته و با قاطعیت به منظور عدم تحمیل هزینه های سَربارِ غیرضرور و تداوم سلامتی جامعه با رعایت منشور اخلاقی متعهدانه ، شبانه روز به ویژه در ایام تعطیلات به ایفای نقش و انجام وظایف قانونی خود در این راستا عمل خواهند نمود و البته پشتیبانی و حمایت رسانه ای جامع از این مهم نیز از رسالت های نانوشته اصحاب قلم بوده، هست و به امید خدا خواهد بود.»/ ۶۱۱

          علیرضا کیهان پور