دامپزشکی؛ ستون سلامت و امنیت غذایی، مسیر تحول به سازمانی با اختیارات بیشتر در اجرای قوانین حاکمیتی

فاخته- اما بازخورد این موفقیت‌ها در سطح کلان دولت، تنها گاهی اوقات به پاداش‌های ارزشیابی در پایان سال محدود می‌شود و آن‌طور که باید، منجر به ارتقای جایگاه سازمان در بدنه دولت نشده است. این در حالی است که دامپزشکی، نقشی بی‌بدیل در تضمین سلامت عمومی، امنیت غذایی و کنترل بیماری‌های دامی و مشترک ایفا می‌کند. حال، این سؤال اساسی مطرح است: چگونه می‌توان دامپزشکی را به سازمانی با اختیارات بیشتر در اجرای قوانین حاکمیتی تبدیل کرد؟

دامپزشکی در گستره ایران؛ خدمتی بی‌وقفه و تأثیرگذار

یکی از ویژگی‌های بی‌بدیل دامپزشکی، حضور فعال و بی‌وقفه در تمامی نقاط کشور است. این سازمان از شهرهای بزرگ تا مرزهای دورافتاده، و مناطق محروم و «بد آب و هوا» وظیفه پیشگیری از بیماری‌های دامی، کنترل بیماری‌های مشترک بین انسان و دام و نظارت بر سلامت فراورده های خام دامی را بر عهده دارد.

در بسیاری از مناطق محروم و دورافتاده، دامپزشکی تنها نهاد حاضر برای جلوگیری از بحران‌های بهداشتی و اقتصادی است. این حضور گسترده و تأثیر مستقیم بر سلامت انسان‌ها و اقتصاد ملی، خود گویای نقش فراتر از یک نهاد اجرایی معمولی برای دامپزشکی است.

حضور دامپزشکان خصوصی؛ مکملی حیاتی برای دامپزشکی دولتی

یکی از نقاط قوت سیستم دامپزشکی ایران، حضور دامپزشکان خصوصی با تخصص‌ها و مدارک تحصیلی مختلف است که نقشی اساسی در تکمیل خدمات دامپزشکی دولتی ایفا می‌کنند.

این افراد در بخش‌های مختلف، با رویکردهای متنوع، خدمات حیاتی ارائه می‌دهند:

۱. درمانگران و واکسیناتورها: این گروه از دامپزشکان در خط مقدم مقابله با بیماری‌ها قرار دارند و خدمات درمانی و پیشگیرانه را به دامداران ارائه می‌دهند.

۲. مسئولین فنی بهداشتی: نقش مهمی در نظارت بر سلامت فراورده های خام دامی دارند.

۳. آزمایشگاه‌ها و داروخانه های دامپزشکی: داروخانه ها نقش مهمی در توزیع ایمن داروهای دامی و آزمایشگاه‌های دامپزشکی، به‌ ویژه در بخش خصوصی، مسئول تحلیل و ارزیابی کیفیت محصولات دامی هستند و به پیشگیری  از بیماری‌ها و درمان کمک می‌کنند.

این شبکه گسترده از دامپزشکان خصوصی، مکمل سیستم دولتی بوده و باعث شده خدمات دامپزشکی با سرعت و کیفیت بالاتری به مناطق مختلف کشور ارائه شود.

وظایف متنوع دامپزشکی؛ از پیشگیری تا نظارت بر صادرات

دامپزشکی وظایف متنوعی را در حوزه‌های سلامت، اقتصاد و بهداشت عمومی انجام می‌دهد. این وظایف شامل؛

۱. پیشگیری و کنترل بیماری‌های دامی: اجرای طرح‌های واکسیناسیون گسترده و کنترل بیماری‌های واگیردار.

۲. مبارزه با بیماری‌های مشترک بین انسان و دام: نظارت بر بیماری‌هایی که از دام به انسان منتقل می‌شوند، مانند تب مالت و آنفلوآنزای پرندگان.

۳. نظارت بر تولید و توزیع محصولات دامی: تضمین سلامت و کیفیت فرآورده‌های خام دامی مانند گوشت، شیر، تخم‌مرغ و... .

۴. صدور مجوزهای بهداشتی: نظارت بر صادرات و واردات محصولات دامی و فرآورده‌های مرتبط برای رعایت استانداردهای بهداشتی.

۵. نظارت بر داروها و واکسن‌های دامی: ارزیابی و نظارت بر تولید، توزیع و استفاده از داروهای دامپزشکی.

۶. توسعه خدمات آزمایشگاهی: ارائه خدمات آزمایشگاهی در زمینه بیماری‌های دامی و کیفیت‌ سنجی محصولات دامی

۷. آموزش و توانمندسازی دامداران: ارتقای دانش دامداران برای پیشگیری از بیماری‌ها و بهبود بهره‌وری.

این وظایف، نشان‌دهنده نقش گسترده دامپزشکی در تمامی ابعاد سلامت عمومی و امنیت غذایی است.

جشنواره شهید رجایی؛ عددها هرگز دروغ نمی‌گویند

جشنواره شهید رجایی یکی از معتبرترین عرصه‌های ارزیابی عملکرد دستگاه‌های اجرایی کشور است. این جشنواره بر پایه شاخص‌های شفاف و قابل اندازه‌گیری بنا شده و هدف آن شناسایی نهادهای موفق در انجام مأموریت‌های خود است.

سازمان دامپزشکی، به دلیل ساختار شفاف، ثبت دقیق داده‌ها و گستره تأثیرگذاری‌اش، همواره یکی از برترین‌ها در این جشنواره بوده است. در دهه اخیر، دامپزشکی و ادارات کل استانی آن تقریباً هر ساله جزو دستگاه‌های برتر معرفی شده‌اند. دلیل این موفقیت چیست؟

دامپزشکی با تکیه بر سامانه‌های نظارتی و ثبت دقیق داده‌ها، عملکرد خود را کاملاً شفاف و بر اساس اعداد قابل ارزیابی ارائه می‌دهد.

کاهش بیماری‌های دامی، پیشگیری از بحران‌های بهداشتی و تضمین کیفیت محصولات دامی از دستاوردهایی است که تأثیر آن در آمارها و زندگی مردم مشهود است.

دکتر رضا افشاریان

دامپزشک