سامانه «نانینو» در تنور عدم زیرساخت ها ، سوخت و جزغاله شد! / ۴۰ نقد اساسی به طرح هوشمند سازی آرد و نان در بستر خطا و آزمون ها.../بخش پلاس ۳

فاخته- آیا صرفه جویی در مصرف گندم و آرد، جلوگیری از تجارت غیرقانونی آرد(قاچاق) ، قطع سهمیه ها در صنوف غیر خبازان آیا موجب رها شدن قیمت های نان های صنعتی، قنادی ها، تولید ماکارونی ، بيسکوئيت، کیک و...‌نشد؟ که سنگینی گران شدن آن به قیمت چند برابری بر دوش مصرف کننده و اقشار محروم جامعه متاسفانه نه الگوی مصرف و نه عدالت مد نظر محقق نشد.
این روز علاوه بر گرامیداشت و پاسداشت تقدیر و تکریم از بحث گندم، آرد و نان باید از منظر پیاده شدن طرح هوشمند سازی  موسوم به "نانینو" پس از ۲۴ ماه به تحلیل و نه تجلیل آن پرداخت؟.
اقتصاد لنگِ نانوایان، کارخانجات وابسته به عنصر آرد و سردرگمی مردم مصرف کننده، چند قیمتی آشفته بازار انواع نان سنگگ، لواش، بربری، تافتون، محلی، صنعتی و...بدون نظارت کافی ما را به کجا کشانیده است.
ما هرگز تمجید و تعریف از طرح ها و پروژه ها را نداریم بلکه وظیفه داریم تفاوت طرح های روی کاغذ و عرصه عملیاتی و با چشم دیدن و با تمام وجود لمس کردن را با هدف راستی آزمایی و بهبود کیفیت و کمیت به عنوان  رسالت  و توصیه منشور اخلاقی رسانه عرضه نماییم.
«در  ۴۰ نقد پیوست امیدواریم پاسخگویی و شفافیت در ارائه گزارشات به پیشگاه  "عالمانه و دلسوزانه مقام معظم رهبری" و امت امام در راستای حقوق و وظایف رسانه ها مندرج در قانون اساسی کشور محقق شود.» /380

بیشتر بخوانید:

روح آب و زمین و گندم هر روز به کامِ مَردُم.../ برکت سُفره و لُقمه از شادمانه خوشه های "طلایی" سنابل؛ بخش نخست

دلی لبریز از عشقِ به ایران/ رویدادستان گندم و نان ایران؛ بخش دوم 

۴۰ نقد اساسی بر طرح هوشمند سازی آرد/معروف به "سامانه نانینو"

۱- عدم تخصیص سهمیه آرد برای مراکز نظامی - اداری - تجاری (زندان‌ها - کمپ‌ها - بهزیستی - دانشگاه‌ها - زایشگاه‌ها - پالایشگاه‌ها - هتل‌ها - رستوران‌ها) علی رغم وعده‌ی قبلی و درج عبارت: کسب و کار

۲- ادامه حیات بسیاری از نانوایی‌های کشور به پخت نان عمده (تجمیعی) و سفارش شده است که در ساعات خلوت کار می‌پزند تا تنور داغ نشود و نان‌ها نسوزد. اگر جلوی این‌ها گرفته شود و پخت آرد به زیر پنج کیسه در روز برسد ورشکسته شده و تعطیل می‌شوند و تأمین نان محلات با مشکل مواجه می‌شود.

۳- فرمانداری‌ها می‌گویند قادر به تأمین آرد برای صنف و صنعت و سفارشات عمده نیستیم؟!

۴- قطعی کارت‌خوان و توقف عملکرد دستگاه که مبنای تخصیص سهمیه آرد برای ماه بعد شده را چه کسی می‌خواهد تشخیص دهد تا به پخت نانوا در روزهای بعد آسیب نرسد و سهمیه‌اش کسر نشود.

۵- دریافت پول نقد فقط برای پنج مشتری (آن‌هم با ابهام) در نظر گرفته شده اگر به ۱۵ مشتری رسید تکلیف نامشخص است؟

۶- از ابتدای سال با اجرا این طرح و کسر سهمیه آرد همه نانوایان و کمبود نان در محلات و طلبکاری مردم از نانوا (چون به فرماندار دسترسی ندارند) چه کسی از جان نانوایان محافظت خواهد کرد؟

۷- وعده داده بودند که سهمیه نانوا شناور می‌شود و براساس رشد مشتری افزایش می‌یابد چرا تا این لحظه به سهمیه کسی اضافه نشده است؟

۸- در این طرح هیچ فکری برای خواب آرد در نانوایی جهت جلوگیری از فروپاشی خمیر نشده است؟! (گندم باید سه ماه، آرد سه هفته و خمیر حدود سه ساعت بخوابد تا نان خوبی به‌دست دهد.)

۹- هیچیک از مسئولان غله - فرمانداری - استاندار استان‌ها قادر به پاسخگویی به پرسش‌های مربوط به مشکلات به‌وجود آمده توسط طرح نیستند.

۱۰- تفویض اختیار در این طرح صفر است و فرمانداری‌های شهرها به عنوان نماینده طرح صرفاً اوپراتورند و اجازه دخل و تصرف در اسم یا سهمیه آرد نانوایان بر اساس نیاز واقعی آنها نیستند.

۱۱- اثری از تفویض اختیار به استان‌ها نیست و همه چیز باید از برج مراقبت در تهران اعمال شود.

۱۲- طرح فاقد تفکر منطقی راجع به انطباق میزان سهمیه و ساعت کار است. به نانوا ۱۰۰ یا ۱۵۰ کیسه سهمیه اعطا می‌شود و از او انتظار دارند در سه شیفت (۶ تا ۸ صبح - ۱۰ تا ۱۳ ظهر - ۱۶ تا ۱۹ شب) کار کند و توقف هم نداشته باشد. درست مثل این است که به یک کارمند ۶۰ لیتر سهمیه ماهانه بنزین بدهند و بگویند نباید تا پایان ماه کم بیاورد در غیر این صورت جریمه می‌شود؟ برخورد برخی بازرسان سازمان صمت - جهاد کشاورزی- اطاق اصناف در این مورد با هیچ منطق علمی - فنی و اخلاقی همخوانی ندارد.

۱۳- در طرح هدفمندی هیچ توجهی به فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص ایجاد انگیزه شغلی برای حمایت از الگوی موفق کشوری و پخت نان‌های خوب نشده است.

۱۴- درصد کِیل‌دهی (آب دوستی) منظور شده برای خمیر بربری و لواش - سنگک و تافتون یکسان در نظر گرفته شده یعنی حدود ۷۰ درصد در صورتی که درصد ۵۰ است.

۱۵- درصد کِیل دهی آرد قوی (پرگلوتن) و ضعیف (کم گلوتن) یکی در نظر گرفته شده است.

۱۶- درصد کِیل دهی (آب دوستی) آرد سفید (سبوس‌گیری شده) و سبوس دار یکی در نظر گرفته شده است.

۱۷- تعداد پرسنل شاغل درنانوایی‌های کشور یکسان در نظر گرفته شده در صورتی که بین دو نفر تا ۱۰ نفر در نوسان است.

۱۸- میزان پخت همه نانوایی‌ها یکسان در نظر گرفته شده درصورتی‌که سهمیه نانوایی‌ها بین ۵۰ کیسه - ۱۵۰ کیسه - ۳۰۰ کیسه- ۱۳۰۰ کیسه متغیر است.

۱۹- پخت نان دستی (توسط پرسنل) با دستگاهی (شاطر ماشین و رُبات) یکسان در نظر گرفته شده است.

۲۰- تعداد چانه خمیر نرم و سفت یکسان در نظر گرفته شده است.

۲۱- برای کسی که نان پوک و نرم تولید کند، مجازات در نظر گرفته شده چون برای پخت خمیر نرم باید آب بیشتر مصرف نماید و تعداد چانه هم بیشتر می‌شود و اگر نانوا کم‌فروشی نکرده و وزن ۲۰۰ گرم را هم رعایت کند باز باید بابت استخراج چانه بیشتر متهم محسوب شده، مجازات شود، در صورتی که باید سود حاصل از فروش چانه بیشتر را بابت کارگر اضافی و پاکاری (ایستادن روی پا در زمان طولانی‌تر) خرج کند.

۲۲- فقدان یک معیار مشخص برای افزایش یا کاهش سهمیه آرد نانوایان.

۲۳- تعداد چانه پخته شده توسط یک شاطر ماهر و مبتدی یکسان در نظر گرفته شده است. در صورتی که فقدان مهارت فنی و آموزشی هم باعث کاهش سرعت کار هم افزایش تعداد ضایعات نان می‌شود.

۲۴- پِرت آرد روزانه در یک نانوایی حین خمیرگیری - چانه‌گیری - پهن کردن و پختن محاسبه نشده است.

۲۵- افت وزن هر کیسه آرد در مغازه محاسبه نشده است. طبق دستور دولت آسیاب مجاز است ۱۴ درصد رطوبت به گندم بدهد که گاهی تا ۱۸ درصد هم می‌رسد. لذا وقتی کیسه ۴۰ کیلویی وارد مغازه می‌شود بعد از چند روز آردها خشک شده و حدود ۳ کیلو افت وزن می‌آورد.

۲۶- افت وزن ۱۵ کیلویی آرد در هر کیسه برای پخت نان‌های تیری که در استان‌های فارس - خوزستان - کهگیلویه‌وبویر احمد - چهارمحال‌وبختیاری پخته می‌شود محاسبه نشده است.

۲۷- نوسان کیفی آردها و گندم‌ها در تولید خمیر نان محاسبه نشده است. (طبق اعلان سازمان غله کشور ۳۰ درصد گندم‌های ضعیف ۴۰ درصد متوسط و ۳۰ درصد قوی است و طبق اعلان سازمان استاندارد ۴۰ درصد گندم‌ها درجه یک - ۲۰ درصد درجه دو و ۴۰ درصد درجه سه و چهار است. (مخصوص دام)

۲۸- فکری برای کسر سهمیه آرد مراکز نظامی (پاسگاه و پادگان) تجاری (هتل و رستوران - کمپ‌ها - خیریه‌ها و …) اداری (دانشگاه‌ها - زایشگاه‌ها - زندان‌ها - پالایشگاه‌ها - بهزیستی و …) نشده است و هیچ تمهیداتی برای تأمین نان یا آرد آنها نشده که باید چگونه و از کجا تامین کنند.

۲۹- کارت کشیدن در ساعات خارج از پخت تخلف محسوب می‌شود در صورتی که خیلی از نانوایان باید نان خود را پخته و منتظر مشتریان محلی در خارج از ساعات پخت باشند تا پخت جنبه اقتصادی داشته باشد در غیر این صورت منجر به ورشکستگی و تعطیلی و بروز بحران نان در کشور می‌شود.

۳۰- کارت کشیدن در روزهای تعطیل تخلف محسوب می‌شود در صورتی که خیلی از نانوایی‌ها که برای مراکز اداری - نظامی - تجاری کار می‌کنند مجبورند روز عید سعید فطر، عاشورا و تاسوعا - سیزده بدر - جمعه - هم کار کنند. در غیر این صورت نان بیمارستان‌ها - پرستاران - با اختلال مواجه خواهد شد.

۳۱- فروش نان تافتون و لواش پیش از ۴۰ عدد تخلف محسوب شده است و اگر بخواهند حرف بازرس را گوش کنند با قمه کشی مشتری مواجه می‌شود؟! چه کسی مسئول جان نانوا را در این طرح معیوب است.

۳۲- امکان ویرایش اطلاعات افراد حقیقی و حقوقی که در سامانه نانینو (متعلق به طرح هدفمندی) برای خرید نان عمده ثبت نام می‌کنند، نیست.

۳۳- تکلیف خرید نان توسط هفت میلیون افغانستانی ساکن ایران معلوم نیست!

۳۴- نانوا حق ندارد با کارت خود برای مشتریان فاقد کارت (اتباع بیگانه - افراد کهنسال - مجنون) کارت بکشد! اگر نانوا را تهدید به مرگ کردند چه کسی پاسخ‌گوست.

۳۵- در سامانه نانینو آمده که هر کس نان عمده می‌خواهد، باید پروانه کسب داشته باشد. برای کسی که پدرش مرده و می‌خواهد کفاره روزه بدهد و نان نذری بخرد و پروانه ندارد، تکلیف چیست؟

۳۶- اگر یک نانوا به خاطر بازسازی مغازه - سفر یا فوت بستگان درجه یک ۱۰ روز کار نکرد و کارت‌خوان تراکنش نداشت (مبنای تخصیص آرد هر دهه میزان پخت دهه قبل است) تکلیف چیست؟

۳۷- فرمانداری‌های کشور هنوز نمی‌دانند چه کسب و کارهای را باید تأیید یا رد کنند؟ و کدام مرکز اداری - تجاری- نظامی مجاز به اخذ سهمیه آرد دولتی است یا نه؟

۳۸- در طرح هیچ فکری برای نان‌های ملی و محلی که با افزودنی‌های گیاهی یا روغن حیوانی درست می‌شوند، نشده است! (نان‌های خراسانی -سمنانی - و…)

۳۹- درج تخلف (تراکنش غیر مجاز) برای نانوایانی که توسط مشتری دو یا سه مرتبه در روز نان خریداری می‌کنند؟!

۴۰- برای مشتری که اشتباهاً به جای ۱۰ هزار تومانی ۱۰۰ هزار تومان می‌کشد فکری نشده است .