امیرعلی عزیز؛ تلنگری برای آینده‌ای ایمن‌تر ؛ همه با هم برای حفاظت از کودکان این سرزمین

فاخته-ما می‌خواهیم کشوری باشیم که در خط مقدم پیشگیری از حوادث قابل اجتناب قرار دارد؛ کشوری که در آن هیچ کودکی، هیچ خانواده‌ای و هیچ جامعه‌ای به‌خاطر یک حادثه یا کوتاهی ساده دچار رنج نشود. در این مسیر، ظرفیت‌های عظیم و امیدبخش کشور—از نیروی انسانی متخصص پزشکی و دامپزشکی گرفته تا نهادهای مسئول مانند شهرداری‌ها، مراکز بهداشتی، شبکه‌های واکسیناسیون، و انستیتو پاستور—پشتوانه ما هستند.

این نوشتار تلاشی است برای تحلیل جامعه‌شناختی، تأکید بر آموزش همگانی و برجسته‌کردن ظرفیت‌های امیدبخش. ما باور داریم که حادثه درگذشت "امیرعلی" عزیز می تواند آخرین حادثه از این جنس در کشور باشد.

 حادثه‌ای که قلب‌ها را لرزاند

امیرعلی، کودک معصومی که در کوچه‌های مسجدسلیمان بازی می‌کرد، هرگز گمان نمی‌برد که لحظه‌ای کوتاه می‌تواند سرنوشت او و خانواده‌اش را برای همیشه تغییر دهد. حمله سگ‌های رهاشده بی صاحب، نه‌تنها جان او را گرفت، بلکه نشان داد جامعه ما هنوز در برخی حوزه‌ها نیازمند توجه عمیق‌تر به مسائل پیشگیری، سلامت عمومی و ایمنی شهری و روستایی است.

این حادثه تنها یک اتفاق نیست؛ بلکه نشانه‌ای اجتماعی است از شکاف‌هایی که باید پر شوند: شکاف در آموزش، در مدیریت شهری، در مسئولیت‌پذیری جمعی و در حساسیت جامعه نسبت به خطرات محیطی.

نگاه جامعه‌شناختی دلسوزانه به حادثه

جامعه‌شناسی حوادث نشان می‌دهد که هیچ حادثه‌ای صرفاً فردی نیست؛ بلکه ریشه در ساختارها، فرهنگ‌ها و سبک‌های زندگی دارد. در ماجرای امیرعلی، چند عامل کلیدی را می‌توان برجسته کرد:

ضعف در مدیریت سگ‌های رهاشده: رها بودن حیوانات بدون شناسنامه در کوچه‌ها و جاده‌ها، به‌ویژه در مناطق روستایی و عشایری، یک زنگ خطر جدی است.

کمبود آموزش عمومی: بسیاری از مردم نمی‌دانند که در لحظات اولیه پس از گازگرفتگی ناشی از حمله حیوان چه باید کرد. در حالی که یک شست‌وشوی ساده زخم با آب و بتادین می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری‌های خطرناک مانند "هاری" را به‌شدت کاهش دهد.

غلبه واکنش احساسی بر رویکرد علمی: هر بار حادثه‌ای رخ می‌دهد، جامعه دچار شوک می‌شود و خواستار اقدامات ضربتی است، اما پس از مدتی فراموشی جایگزین می‌شود. جامعه‌ای که حافظه جمعی ضعیفی دارد، محکوم به تکرار خطاهاست.

مسئولیت‌پذیری مشترک: ایمنی و سلامت عمومی، موضوعی نیست که تنها بر عهده دولت یا تنها بر عهده مردم باشد؛ بلکه نیازمند شبکه‌ای از همدلی و همکاری میان مردم، رسانه‌ها و نهادهای تخصصی است.

 ظرفیت‌های امیدبخش و اقدامات مثبت

با وجود این تلخی‌ها، کشور ما ظرفیت‌های عظیمی دارد که می‌توانند ضامن آینده‌ای ایمن‌تر باشند:

انستیتو پاستور ایران، یکی از مراکز معتبر جهانی در حوزه واکسیناسیون و مبارزه با بیماری‌های مشترک انسان و حیوان است.

مراکز بهداشت شهری و روستایی تقریباً در سراسر کشور پراکنده‌اند و می‌توانند با آموزش همگانی و اطلاع‌رسانی، نقش بزرگی در پیشگیری ایفا کنند.

دامپزشکان و متخصصان پزشکی، که روزانه درگیر مبارزه با بیماری‌های مشترک و قابل پیشگیری هستند، یک ذخیره ارزشمند علمی و عملی‌اند.

شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، که اگر برنامه‌ریزی پایدار برای جمع‌آوری، واکسیناسیون و عقیم‌سازی سگ‌های رهاشده داشته باشند، می‌توانند جلوی بسیاری از حوادث را بگیرند.

رسانه‌ها، که می‌توانند هشدار را به امید تبدیل کنند؛ به جای ایجاد هراس، آموزش و آرامش بدهند، آگاهی‌بخش باشند و جامعه را برای آینده‌ای بهتر آماده کنند.

 نقش آموزش و آمادگی عمومی

یکی از کلیدهای اصلی پیشگیری، آموزش ساده و همگانی است. باید به مردم یاد داد که در مواجهه با حادثه چه کنند:

هر خانواده و هر خودرو باید یک بتادین استریل‌کننده در دسترس داشته باشد.

باید به کودکان در مدارس آموزش داده شود که چگونه از سگ‌های رهاشده فاصله بگیرند.

رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی باید پیام‌های کوتاه، عملی و امیدبخش منتشر کنند.

در جاده‌ها، مناطق عشایری و روستاها باید ایستگاه‌های آموزش و واکسیناسیون سیار فعال شوند.

آموزش، سرمایه‌ای است که نه هزینه، بلکه بیمه آینده است.

 آرامش و امنیت روانی جامعه

وقتی حادثه‌ای تلخ مانند ماجرای امیرعلی رخ می‌دهد، جامعه دچار نگرانی و اضطراب می‌شود. نقش ما به‌عنوان رسانه‌ها و دلسوزان جامعه، تبدیل هشدار به آرامش است. مردم باید باور کنند که راه‌حل‌ها وجود دارد، ظرفیت‌ها فعال‌اند و آینده‌ای بهتر در انتظار است.

 حادثه‌ای که می تواند آخرین باشد

امیرعلی عزیز قربانی یک غفلت جمعی شد، اما یاد او می‌تواند چراغی برای آینده باشد. اگر همه با هم دست در دست هم دهیم—مردم، رسانه‌ها، مسئولان، پزشکان و دامپزشکان—می‌توانیم مطمئن شویم که دیگر هیچ کودکی، هیچ خانواده‌ای و هیچ جامعه‌ای چنین اندوهی را تجربه نکند.

امیرعلی فرزند همه ماست؛ تلنگری است که می‌گوید: «پیشگیری ممکن است، اگر بخواهیم.»/ 756

                 علیرضا کیهان‌پور 

منابع (۵ منبع خبری حادثه امیرعلی در مسجدسلیمان) :

خبرگزاری ایسنا – گزارش حادثه مسجدسلیمان.

خبرگزاری ایرنا – واکنش مسئولان محلی به حادثه.

خبرگزاری مهر – جزئیات پزشکی و پیگیری‌ها.

خبرگزاری تسنیم – بررسی وضعیت سگ‌های رهاشده.

روزنامه همشهری – گزارش میدانی از مسجدسلیمان.