پل اعتماد میان بخش خصوصی و دولتی دامپزشکی: تجربه یک دهه فعالیت

فاخته- در طول این سالها، همواره شاهد وجود فضایی دو قطبی و زاویه‌دار میان همکاران بخش خصوصی و دولتی بوده‌ام. از دیدگاه فعالان بخش خصوصی، همکاران بخش دولتی اغلب در راحتی مطلق به سر می‌برند، ساعات کاری روزمره را طبق قانون می‌گذرانند و در ازای کمترین تلاش، دریافتی بالایی دارند؛ در حالی که بخشی از دغدغه آنها محدود به ایجاد چالش برای بخش خصوصی است. در سوی دیگر، همکاران بخش دولتی، بخش خصوصی را متمرکز بر سودآوری و درآمدهای بالای بازار آزاد می‌بینند، حتی فراتر از واقعیت موجود!
این دوگانگی دیدگاه‌ها، که شدت و ضعف آن با رویکرد مدیریتی بخش دولتی هر استان تغییر می‌کند، در واقع بازتاب برداشت‌های اشتباه بسیاری از فعالان این دو حوزه است. فعالیت در هر بخش، نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارد. بخش  دولتی از امنیت شغلی بالایی برخوردار است، عاملی که برای بسیاری از فعالان بخش خصوصی چالش برانگیز است، اما میزان دریافتی فعالان این بخش با مشکالت اقتصادی و تورم همخوانی ندارد. در مقابل، بخش خصوصی انعطاف بیشتری در برابر تغییرات اقتصادی دارد و امکان جبران نسبی مشکلات ناشی از تورم را فراهم می‌کند، اما فشار کاری، به ویژه در درمانگاهها و بازار آزاد، تجربه ای دشوار و طاقت‌فرسا برای این قشر ایجاد می کند.
از سختی‌های بخش دولتی می‌توان به اجرای طرحهای واکسیناسیون، چالش‌های نظارت بر فرآورده‌های خام دامی و فشارهای ناشی از مسئولیت‌های قانونی اشاره کرد. این فشارها، همراه با کمبود نیرو، بار روانی و فرسایش قابل توجهی بر همکاران شاغل در بخش دولتی ایجاد می‌کند.
در بخش خصوصی، فشار ناشی از اشتباهات یا تصمیمات حرفها معمولا محدودتر و قابل کنترل‌تر است و تبعات آن بیشتر در سطح اقتصادی یا رضایت مشتری باقی می‌ماند. بنابراین مقایسه ساده میان دو بخش و یا برتر دانستن یکی نسبت به دیگری، نادرست و غیرمنصفانه است.

عامل اصلی این شکاف و فضای دو قطبی، ریشه در عوامل خارج از مجموعه دامپزشکی دارد و نه صرفاً عملکرد مستقیم همکاران. بسیاری از این مشکلات ناشی از تصمیم‌گیریها و سیاستهایی است که خارج از کنترل و اختیار فعالان این حوزه قرار دارد؛ جایی که الگوی رفتاری و عملکرد فردی همکاران فعال در این حوزه کوچکترین نقشی در رخداد آن ندارد. از جمله این مشکلات می‌توان به افزایش بی‌رویه پذیرش دانشجو در رشته دامپزشکی، کاهش جمعیت دامی و تصمیمات غیرکارشناسی در سطح کلان اشاره کرد، مسائلی که ناخودآگاه شکاف و تنش میان بخش خصوصی و دولتی را تشدید کرده و باعث شده بسیاری از همکاران به جای همکاری و تعامل، درگیر مقایسه و قضاوت ناصحیح نسبت به یکدیگر شوند.
اگرچه نقش جامعه دامپزشکی در ایجاد چنین شرایطی محدود است، اما با اتخاذ رویکردی تعاملی، به ویژه از سوی بخش دولتی به دلیل ماهیت نظارتی و حاکمیتی آن و ایجاد فضایی برای اعتماد و همدلی، می‌توان این شکاف را به حداقل رساند.
تجربه نگارنده نشان داده است که هر جا اعتماد و همدلی میان دو بخش برقرار بوده، بسیاری از مشکلات همکاران به حداقل رسیده و این امر به طور قابل توجهی، فشار روانی ناشی از مشکلات اقتصادی و سایر چالش‌ها را در هر دو حوزه کاری کاهش داده است. بخش خصوصی باید وظایف نظارتی بخش دولتی را به عنوان بخشی از فرآیندهای قانونی بداند و با همکاری و تعامل با این بخش، به انجام بهتر آن کمک کند. همکاران شاغل در بخش دولتی نیز با درک شرایط اقتصادی، رقابت در بخش خصوصی و... ، می‌توانند نهایت تلاش خود را برای حمایت و تعامل سازنده با فعالان این بخش به کار گیرند. در این صورت، از مرز میان بخش خصوصی و دولتی، تنها یک عنوان باقی می‌ماند و محیط کاری سالم، پربازده و مثبت برای توسعه حرفه دامپزشکی شکل می گیرد.

دکتر وحید قاسم آبادی
دامپزشک