«فائو» دستورالعمل های جدیدی را برای نظارت بر آنفلوآنزای A(H5N1) در گاو و سایر پستانداران را ارائه می کند

فاخته- این سند در زمان حساسی ارائه می شود زیرا ویروس H5N1 آنفلوآنزای پرندگان (HPAI) بسیار بیماری زا، به ویژه سویه کلاد( clade 2.3.4.4b)به گسترش جهانی خود از پرندگان وحشی به طیور و اکنون به پستانداران، از جمله گاو ادامه می دهد.
از زمان ظهور بیش از دو دهه پیش، HPAI H5N1 به کلاس های مختلف تکامل یافته است سویه کلاد ( Clade 2.3.4.b )(کلاد نیز زیرگروه‌ها، ژنوتیپ‌ها یا گروه‌هایی هستند که همگی از یک اجداد مشترک ناشی می‌شوند. این روابط را می توان در درخت فیلوژنتیک او ردیابی کرد. در ویروس شناسی، ویروس ها بر اساس درختان فیلوژنتیکی که از توالی ژنوم آنها ساخته شده اند، در کلاد قرار می گیرند) ظرفیت قابل توجهی برای آلوده کردن طیف گسترده ای از گونه ها از جمله پرندگان وحشی، طیور و پستانداران خشکی و دریایی را نشان داده است.

کشف‌های اخیر در گاوهای شیری در ایالات متحده، همراه با مواردی در میان کارگران مزرعه که در معرض گاوهای آلوده قرار گرفته‌اند، بر نیاز فوری به تقویت سیستم‌های نظارت تاکید می‌کند. رویدادهای و‌مستندات زیادی  مربوط به این ویروس احتمال سازگاری با پستانداران را افزایش می دهد و خطرات سلامت عمومی را برجسته می کندعلائم بالینی مشاهده شده در گاوهای مبتلا شامل کاهش تولید شیر، غلیظ شدن شیر (آغوز مانند،) کاهش مصرف غذا، بی حالی، تب و کم آبی بدن است.

به نظر می رسد انتقال ویروس در مزرعه  دارای گاوهای مبتلا عمدتاً از طریق شیر گاوهای آلوده انجام می شود نه از طریق هوا. بین مزارع، جابجایی گاوهای آلوده راه اصلی انتشار است، اگرچه پیشنهاد شده است که اقلام ناقل آلوده دیگری مانند وسایل نقلیه یا افراد نیز ممکن است در این امر نقش داشته باشند. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می دهد بسیاری  از مزارع لبنی آلوده به طیور مجاور و همچنین گونه های دیگر مانند موش و گربه وجود دارد.

دستورالعمل‌های فائو برای بهبود تشخیص زودهنگام رویدادهای سریع ، حمایت از اقدامات کنترل بیماری مبتنی بر شواهد و کمک به کشورها برای بهینه‌سازی استفاده از منابع محدود از طریق استراتژی‌های نظارتی یکپارچه طراحی شده‌اند. توصیه های فائو بر ایجاد و تقویت سیستم های نظارت غیرفعال تأکید می کند که گزارش موارد مشکوک را از کشاورزان و دامپزشکان تشویق می کند. توجه ویژه باید به مناطق پرخطر، مانند مناطقی که دارای جمعیت متراکم طیور یا گاوهای شیری یا فعالیت پرندگان مهاجر هستند، داده شود. منابع غیررسمی، از جمله رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، به‌عنوان ابزار ارزشمندی برای شناسایی شیوع بیماری‌ها برجسته می‌شوند.

نظارت بر بیماری نیز بایددر فعالیت‌های معمول دامپزشکی، مانند بازرسی‌های کشتارگاه و مرزی، با بررسی‌های اپیدمیولوژیک دقیق برای ردیابی منابع و گسترش عفونت و مسیرهای انتقال احتمالی گنجانده شود.این دستورالعمل ها خواستار یک رویکرد هماهنگ یک سلامت است که بخش های دامپزشکی، بهداشت عمومی و محیط زیست را ادغام می کند.

استفاده از برنامه های کنترل بیماری آنفلوانزای پرندگان و دام موجود برای اطمینان از کارایی هزینه و در عین حال افزایش قابلیت های نظارتی کلیدی است. توصیه‌های اضافی بر مشارکت جامعه، افزایش اقدامات امنیت زیستی و توسعه اقدامات کاهش خطر هدفمند تمرکز دارند.

اگرچه تمرکز و مطالعه  فائو بیشتر روی حیوان گاو است، ولی به زودی دستورالعمل ها به سایر پستانداران پرورشی حساس، به ویژه آنهایی که در مجاورت جمعیت پرندگان هستند، گسترش می یابد. این کاربرد گسترده برای پرداختن به خطرات مشترک بین انسان و دام مرتبط با آنفلوآنزای A(H5N1) بسیار مهم است.

شیوع‌های اخیر در ایالات متحده نیاز حیاتی به این اقدامات را نشان می‌دهد، زیرا توانایی ویروس برای عبور از موانع گونه‌ها بر اهمیت نظارت جامع برای محافظت از سلامت دام و انسان تأکید می‌کند. این دستورالعمل ها چارچوب عملی را برای کشورها فراهم می کند تا توانایی های آمادگی و واکنش خود را تقویت کنند.

توصیه های فائو که با همکاری کارشناسان بین المللی و بر اساس آخرین پیشرفت های علمی توسعه یافته اند، ابزارهای ضروری را برای خدمات دامپزشکی، سیاست گذاران و محققان فراهم می کند. با اتخاذ این اقدامات، کشورها می توانند تشخیص زودهنگام را افزایش دهند، مداخلات موثری را اجرا کنند و از سلامت عمومی و حیوانات جهانی محافظت کنند.

منبع: FAO

ترجمه: دکتر مجتبی سالی؛ کارشناس دامپزشکی آذربایجان غربی