کشتارگاه‌های کنیا در استاندارد‌های بین الملل و حتی بالاتر از استاندارد برخی از کشور‌هایی بود که الان ما داریم

به گزارش فاخته به نقل از خبرگزاري صدا و سيما، علیرضا پیمان پاک در برنامه صف اول درباره دستاورد‌های سفر رئیس جمهور به سه کشور افریقایی، گفت : مرکز بهداشت جهانی دامپزشکی در قاره آفریقا در کشور کنیا مستقر است و اين کشور در حوزه صنعت غذایی پيشرو و با رعايت پروتکل‌هاي بهداشتي به عنوان پایلوت در نظر گرفته شده است.
 
وي با اشاره به اينکه کينا از بسياري کشور‌ که حتی ما اکنون تعاملات دامی با آن‌ها داریم، استاندارد‌های دامپزشکی شان جلوتر است گفت: با تأکید آقای رئیس جمهور در حوزه دامپزشکی مذاکراتي با اين کشور انجام شد و با ميادله اسناد و پروتکل‌ها، به یک توافق  در حوزه دامپزشکی رسیدیم.
 
سؤال: نخستین پرسشی این است که اصلاً چه ضرورتی دارد در حوزه‌های اقتصادی و تجاری به ویژه در حوزه کشاورزی، ما روابط مان را با کشور‌های آفریقایی تقویت کنیم و الان در چه وضعیتی هستیم؟
 
پیمان پاک: یکی از محور‌های اصلی فعالیت‌های بین المللی دولت سیزدهم همانطور که اشاره فرمودید، بحث ایجاد توازن در روابط تجاری و اقتصادی است. همانطور که شما فرمودید بالاخره یک دیدگاهی در گذشته بوده است تمرکز بر یکسری بازار‌های خاص داشته ایم. با وجود اینکه الان اصلاً ما به بحث تحریم هم نگاه نکنیم و تحریم را هم درنظر نگیریم، کشور‌های پیشرو در حوزه بین المللی اقتصاد‌های نوظهور، اقتصاد‌هایی که پیشرو هستند مثل ترکیه، چین، این‌ها توجه به بازار‌های بکر و جدید دارند.
همین حوزه آفریقا بیشترین سرمایه گذاری و حجم تجارت را چین انجام می‌دهد بعد از آن ترکیه دارد انجام می‌دهد و کشور‌های مختلفی که دارند جای خودشان را در این بازار‌ها باز می‌کنند. تأکید آقای رئیس جمهور از ابتدای شکل گیری دولت این بود به موازات آن بحث مذاکرات، بحث‌های دیگر سیاسی، مسائل سیاسی دیگری که دارد دنبال می‌شود در بحث دیپلماسی خارجی دولت، به هیچ عنوان ما نباید این‌ها را منوط کنیم ارتباط مان را با کشور‌های مستقل حوزه‌های مستقلی که می‌توانند برای ما آورده تجاری و اقتصادی داشته باشند، با این مسائل سیاسی. خوب بازار‌ها و حوزه‌های بزرگی وجود دارد بحث اوراسیا، بحث جنوب شرق آسیا، امریکای لاتین و خصوصاً قاره آفریقا که این‌ها بازار‌های بکری است با اقتصاد‌های مناسب. همین نکته‌ای که جنابعالی فرمودید، هزار و ۲۰۰ میلیارد دلار تجارت حوزه آفریقا است. بیش از ۶۰۰ میلیارد دلار واردات، ۵۰۰، ۶۰۰ میلیارد دلار صادرات، واردات این قاره واردات مواد نهایی، واردات محصولات نهایی است که ما در برخی از این‌ها واقعاً مزیت داریم. صادرات اش مواد معدنی، مواد اولیه، محصولات کشاورزی که باز ما واردات داریم. این یک فرصتی را برای ما ایجاب می‌کنیم برای اینکه مستقل از سیاست‌های دیگری که در حوزه بین الملل داریم توجه ویژه‌ای به این بخش داشته باشیم بخشی که واقعاً مغفول مانده است. بحث این نیست که ما فقط با چند سفر بتوانیم فضا را ایجاد کنیم برای توسعه سیاسی. 
 
همانطور که اشاره شد زیرساخت‌های لجستیکی، مسائل گمرکی، مسائل پرداخت‌ها در حوزه بانکی، پولی، مالی، حتی رفت و آمد اینکه ما به قاره آفریقا یک پرواز مستقیم متأسفانه نداریم نشان می‌دهد که ما واقعاً غفلت کرده ایم نسبت به این گنج پنهانی که واقعاً الان دیگر تقریباً در جوامع اقتصادی و تجاری کسی بحثی ندارد که واقعاً قاره آفریقا فرصت بکری برای استفاده نیست و متأسفانه مورد غفلت قرار گرفته است. خب در دولت سیزدهم این توجه ویژه یک مقدار خودش را در تجارت و اعداد و ارقام نشان داد. آن بحث تراز تجاری ما که ۶۰۰ میلیون دلار بود در ابتدای دولت، الان ۱ و ۲ دهم میلیارد دلار ما موضوع تجارت مان است. حدوداً ۱ میلیارد دلار این صادرات است ۲۰۰، ۲۵۰ میلیون دلار واردات است، ۶۰۰، ۷۰۰ میلیون دلار ما خدمات فنی و مهندسی صادرات کرده ایم قرارداد‌های خیلی خوبی را داریم. در این دو زمینه ما توجه ویژه‌ای را داشته ایم و کار را جلو برده ایم. 
 
یکی از موضوعات اصلی که در قاره آفریقا وجود دارد، به دلیل شرایط اقلیمی و شرایط آب و هوایی، تولید محصولات کشاورزی در ابعاد گسترده است. محصولات مختلف اعم از محصولات پروتئینی، حوزه دام که ما الان به واسطه حالا مسائلی که در سال‌های گذشته به وجود آمده است، واقعاً نیازمند هستیم بخشی از نیاز پروتئینی کشور را از واردات تأمین کنیم حدوداً ما ۱ میلیون تن مصرف گوشت قرمزمان است. درحال حاضر ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تن را داریم وارد می‌کنیم. یکی از بهترین منابع منابع کشور آفریقا است در برخی از حوزه‌ها مثل همین کنیا.
 
سؤال: ظاهراً دو قرارداد در حوزه دامپزشکی وجود داشت؟
 
پیمان پاک: بله یک تصور عجیب و واقعاً خیلی به نوعی می‌شود گفت چالش برانگیزی وجود داشت مثل همه حوزه‌ها که سراغ قاره آفریقا نمی‌شود رفت در همه بخش‌ها حتی در حوزه صنعت غذایی. خب در کنیا واقعاً پروتکل‌ها رعایت می‌شود مرکز بهداشت جهانی دامپزشکی در قاره آفریقا در کنیا مستقر است آنجا را پایلوت کرده است. از بسیاری از کشور‌هایی که حتی ما بعضاً داریم الان تعاملات دامی با آن‌ها داریم، آن استاندارد‌های دامپزشکی شان جلوتر است. با تأکید آقای رئیس جمهور حوزه دامپزشکی ما از هفته‌ها قبل مراوداتی را داشتند، مذاکرات چندین ویدیو کنفرانس داشتند. آن اسناد و پروتکل‌ها را مبادله کردند و به یک توافق روی حوزه دامپزشکی رسیدیم.
 
سؤال: به نظر می‌رسد تصویری که از آفریقا در کشور‌های دیگر هست ازجمله در ایران یک تصویر غیرواقعی است و یکی اش همین است که فکر می‌کنند که آن‌ها بسیار عقب افتاده هستند بسیار بهداشت را رعایت نمی‌کنند و موضوعاتی از این قبیل. در صورتی که در اقتصاد بین الملل نقش تعیین کننده‌ای دارند جمهوری اسلامی چه تدبیری اندیشیده است برای رونق بازار تجارت با کشور‌های آفریقایی؟
 
پیمان پاک: یک نکته مهمی که در همین صحبت شما قابل توجه است اینکه کشور‌های آفریقایی برنامه ریزی کرده اند برای بالا بردن سطح استاندارد زندگی و سطح حوزه‌های مختلف ازجمله موارد بهداشتی و درمانی شان. این خودش یک زمینه بسیار خوبی را برای ما فراهم کرده است برای صادرات تجهیزات پزشکی، صادرات دارو و همکاری در حوزه‌های بهداشتی و درمانی که اتفاقاً یکی از محور‌های سفر آقای رئیس جمهور با حضور وزیر محترم بهداشت و معاون محترم علمی و فناوری ریاست جمهوری، همین همکاری در حوزه‌ها بود. 
 
سؤال: در کنیا دو تفاهم نامه یا دو موافقت نامه امضاء شد در حوزه شیلات و دامپزشکی، جزئیات این چه بود و چه زمانی عملیاتی خواهد شد انشاالله؟
 
پیمان پاک: من اول آن صحبت قبل از اذان را تکمیل کنم در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی، ما در کنیا خانه نوآوری و فناوری ایران را سال‌ها است ایجاد کرده ایم. بیش از ۴۰ محصول دانش بنیان ایران آنجا ثبت شده است و به طور عینی قابل ملاحظه بود در بیمارستان و مجموعه‌های مختلف. نکته جالب این بود که ما با درخواست اوگاندا این خانه علم و فناوری را با حضور آقای رئیس جمهور در اوگاندا افتتاح کردیم و همین خبر باعث شد که حالا زیمباوه هم این درخواست را داشته باشد برای ایجاد خانه علم و فناوری. یعنی واقعاً آن سطح از دانش و توانمندی ما در حوزه‌های دانش بنیان و در حوزه تجهیزات پزشکی واقعاً در این قاره جا افتاده است و یک بازار بکری رابرای ما فراهم کرده است.
اما آن دو پروتکلی که شما فرمودید و آن سندی که امضاء شد، در حوزه دامپزشکی ما از چند وقت قبل این مراودات را صورت داده اند دوستان ما آن استاندارد‌ها را با هم مبادله کردند و به یک توافق رسیدند برای اینکه ما بتوانیم در زمینه حوزه دامی براساس پروتکل‌های دامپزشکی بتوانیم از قاره آفریقا و خصوصاً از کنیا با توجه به آن استاندارد‌های بهتر و بالاتر آن در حوزه دامپزشکی، هم دام زنده را وارد کنیم و هم با توجه به بازدید‌هایی که رئیس دامپزشکی و هیئت شان از کشتارگاه‌هایی داشتند که واقعاً بسیاری از کشتارگاه‌های کنیا در استاندارد‌های بین الملل و حتی بالاتر از استاندارد برخی از کشور‌هایی بود که الان ما داریم از آن‌ها گوشت وارد می‌کنیم. این پروتکل امضاء شد در همان سفر ما برنامه ریزی کرده بودیم یکی دوتا از مجموعه‌هایی که فعال هستند در حوزه واردات دام، ورود کنند مذاکرات شان را انجام بدهند
و انشاالله برآورد ما این است که طی یکماه آینده ما بتوانیم اولین تعاملات تجاری مان را در این حوزه انجام دهیم. در زمینه شیلات هم با دو رویکرد این قرارداد، این موافقتنامه امضاء شد. یکی بحث اینکه صیاد‌ها و مجموعه‌های ایرانی بتوانند از آن فضای ساحلی کنیا استفاده کنند برای استحصال ماهی، برای تأمین مواد اولیه، خب بسیاری از محصولات دریایی ما الان بخشی از مواد اولیه اش وارداتی است و از این حوزه کنیا می‌توانند با حوزه شرق آفریقا با قیمت‌های ارزانتر و مناسب‌تر تأمین کنند. یک بعد دیگر آن هم بحث آن صادرات دانش فنی و خدمات و توانمندی‌های ما در حوزه صید است که با توجه به سابقه طولانی و به عبارتی آن تخصصی که ما در حوزه صنعت شیلات داریم، اعم از تولید ماهی در قفس، بحث فناوری‌ها و آن توانمندی‌های فنی و حرفه‌ای مان را بتوانیم به حوزه صید و صیادی کنیا منتقل کنیم و آن‌ها را هم بتوانیم در غالب یک انتقال دانش و در غالب یک صادرات دانش فنی از آن فرآیند بهره‌مند شویم. این موضوعی بود که در کنیا مورد توافق قرار گرفت. در حوزه اوگاندا هم تمرکز بر بخش کشت فراسرزمینی بود. ما یک پایلوتی را در اوگاندا داریم حدود ۴ هزار و ۵۰۰ هکتار زمین است که از زمان آقای هاشمی در آنجا بوده است. 
 
سؤال: ما در حوزه کشت فراسرزمینی که یکی از موضوعاتی است که در جمهوری اسلامی هم چند سالی در صدر خبر‌ها قرار می‌گیرد هر از گاهی یک گزارشی داریم. کشت فراسرزمینی پیشتر هم بحث اش بود و در اوگاندا ظاهراً یک زمینی را هم دراختیار جمهوری اسلامی قرار داده بودند که این کار را انجام بدهد، اما متأسفانه ما فکر می‌کنیم که ده یازده سال بود که هیچ رئیس جمهوری به آنجا نرفته بود. یعنی دولت یازدهم و دوازدهم اصلاً دور قاره آفریقا با یک میلیارد و ۴۰۰، ۵۰۰ میلیون جمعیت را خط کشیده بود اصلاً کاری نداشت. الان که آیا توافق جدیدی با اوگاندا یا کنیا یا زیمباوه صورت گرفت یا خیر؟
 
پیمان پاک: این زمینی را که شما اشاره فرمودید در دولت آقای هاشمی واگذار شده بود به ایران و با توجه به عدم پیگیری‌ها و عدم دید مثبتی که دولت‌ها به این حوزه داشتند فعالیت جدی‌ای روی این زمین صورت نگرفته بود. طی سال‌های گذشته یکی دو تا از بخش‌های خصوصی جمهوری اسلامی فعالیت‌های خیلی خوبی را شکل دادند که اتفاقاً آقای رئیس جمهور از دستاورد‌های آن‌ها در اوگاندا بازدید کردند. در حوزه تولید پیله ابریشم، در حوزه تولید ذرت و محصولات مختلف، فعالیت‌های خوبی بود. دوستان توضیح می‌دادند راندمان تولید به دلیل شرایط آب و هوایی کشور اوگاندا بسیار بالا است و از این ظرفیت ما در این شرایطی که هم بحث کم آبی را داریم و هم الان بالاخره ما بیش از ۱۰ میلیارد دلار نهاده‌های بحث کشاورزی اعم از ذرت، گندم، جو و دانه‌های روغنی را که در این کشور‌ها تولید می‌شود داریم وارد می‌کنیم، با دو نگاه، یکی ایجاد تنوع در مبادی وارداتی کشور که مستقیماً در امنیت غذایی کشور مؤثر است و دوم بحث اینکه بالاخره این ظرفیت‌های آفریقا ظرفیت‌های بکری است.
 
الان اگر شما بخواهید در برزیل در آرژانتین در استرالیا ورود کنید و مسئله کشت فراسرزمینی را دنبال کنید، نوع تعامل آن کشور‌ها با شما متفاوت است. هم از نظر سیاسی و هم از نظر اقتصادی. ببینید برزیل یک کشوری است که سال‌های سال است که دارد نهاده‌ها را صادر می‌کند کشور‌های مختلف خیلی قبل‌تر از ما ورود کرده اند تعامل کرده اند. الان حتی از نظر اقتصادی هم حضور در کشور‌های آفریقایی که شرایط طبیعی مشابه و اقلیمی مشابه دارند برای ایران بسیار به صرفه‌تر است؛ بنابراین هم تأکید بر احیای آن ظرفیت ما در این بخش بود همین اینکه با توجه به پیشنهاد‌هایی که رئیس جمهور و دولت اوگاندا دادند برای دراختیار قرار دادن زمین‌های بیشتر صحبت شد. پیشنهاد از یک میلیون هکتار بود، ولی ما در پایلوت اول بتوانیم در یک غالب ۱۰ هزار هکتاری با حضور یکی دوتا از مجموعه‌هایی که دولت باید حمایت کند از این‌ها ورود کنند به حوزه کشت فراسرزمینی بتوانیم بخشی از این نهاده‌ها را طی فصل جدید کشت در کشور اوگاندا تولید کنیم و تأمین کنیم. همینطور در حوزه کنیا و بتوانیم این‌ها را به کشور منتقل کنیم.
 
این یک ظرفیت خوبی است که ایران می‌تواند به این حوزه نگاه کند و از ظرفیت کشت فراسرزمینی در قاره آفریقا بهره‌مند شود که البته کشت فراسرزمینی همانطور که شما گفتید عموماً در تئوری و در حرف مانده است ما باید عملاً از این فرآیند حمایت کنیم. کسی که سرمایه اش را به یک کشور خارجی می‌برد با توجه به نیاز و تقاضا و مصوبات ما در دولت و در حاکمیت می‌آید کشت می‌کند، باید عیناً از مزایایی که در غالب یک کشت داخلی که کشاورز‌های ما برخوردار هستند، برخوردار شود. بسیاری از این‌ها واقعاً نگران هستند در غالب ممنوعیت‌های وارداتی شان در غالب حمایت‌هایی که می‌شوند در غالب تأمین ارزشان. این‌ها باید مقوله هایش رفع شود شرایط و مقدمات اش حل شود و بعد سرمایه گذار و فعال اقتصادی با خیال راحت ورود کند و در غالب آن توافقاتی که دارد با ایران کشت و آن تأمین کالا را انجام دهد. 
 
سؤال: در حوزه آفریقا تقریباً طی ۳۰، ۴۰ سال گذشته نشان داده شده است که دولت‌ها به آن تعهداتی که می‌بندند با آفریقا عمل نمی‌کنند. چرا ما به سمت تقویت بخش خصوصی نمی‌رویم که بخش خصوصی بتواند فارغ از دولت‌ها این کار را انجام دهد، چون یک دولتی آمد که ۸ سال یعنی دو دوره اصلاً آنجا را نرفت. اما اگر بخش خصوصی بود این کار را می‌کرد. چرا ما از بعضی از کشور‌ها داریم وارد می‌کنیم گرچه آن‌ها هم به نظر می‌رسد که شما رفتید وزارت کشاورزی باید یک فکری به حال آن‌ها هم کنید چرا ما نمی‌توانیم یک اتفاقی را که در حوزه اقتصاد با یک کشور است این را علی رغم ضرر و زیان علی رغم قیمت سنگین این را منتقل کنیم به یک جایی که با قیمت ارزانتر بشود تولید کرد؟
 
پیمان پاک: این جزء ضروریات این بحث است. همانطور که شما اشاره کردید بالاخره دولت‌های ما بعضاً نگاه‌های سیاسی دارند و اگر بخش خصوصی غیر از اینکه فعال بشود در یک حوزه تقویت شود تا واقعاً بتواند ارتباط اش ارتباط راهبردی و زیرساختی باشد که واقعاً در یک دوره میان مدت وابسته به دولت‌ها نباشد این یکی از ضروریات است. ما کاری که چه در سازمان توسعه تجارت و چه در دولت دارد دنبال می‌شود، مسئله بحث تمرکز به آن زیرساخت‌ها است مثل بحث حمل و نقل. خط کشتیرانی جمهوری اسلامی یک خطی را ایجاد کرده بود و دنبال کرده بود در حوزه شرق آفریقا، با تأکید دولت این تقویت شد به موازات این ما با مشارکت بخش خصوصی خط موازی را به شرق آفریقا ایجاد کردیم در حوزه غرب آفریقا باز هماهنگی کردیم با حضور خود بخش خصوصی و حتی مشارکت برخی از تجار سرشناس ایران که در قاره آفریقا داشتند فعالیت می‌کردند خط جدیدی ایجاد شود فارغ از دخالت‌های دولت. این حمایت را مان داشتیم الان در شمال آفریقا داریم برنامه ریزی می‌کنیم.
در حوزه کشت هم ما تمرکزمان روی بحث تقویت بخش خصوصی است. این نکته واقعاً نکته جالبی است که اگر الان ما خرید انجام می‌دهیم، ما، چون عموماً خرید‌های مان هم به دلیل تأخیر در پرداخت ارزی یک دموراژ و یک هزینه بالاتر دارد اگر ذرت ما در دنیا ۳۵۰ دلار است ما ۴۰۰ دلار می‌خریم یعنی ۵۰ دلار هم اضافه‌تر با این شرایط خاص ارزی مان پول می‌دهیم. اگر ما بیاییم برنامه ریزی کنیم خریدهایمان را حتی برویم سلفخری، اصلاً کشت را شما فراموش کنید، سلفخری کنیم یعنی زودتر خرید کنیم، یک جا خرید کنیم، در سیلوی کشور مبدأ ما خرید کنیم، این تقریباً ۵۰، ۶۰ دلار ارزانتر می‌شود. اگر شما وارد شوید و کشت فراسرزمینی کنید باز مجدداً همین میزان کاهش قیمت دارد. یعنی شما با ۳۰، ۴۰ درصد قیمت پایین‌تر می‌توانید کالای مورد نیازتان را وارد کنید. شما درنظر بگیرید سال گذشته ما ۱۷ میلیارد دلار واردات نهاده‌های کشاورزی داشته ایم، ۳۰ درصد از این را کم کنید حدود ۵ میلیارد دلار، با ۵ میلیارد دلار چه سرمایه گذاری در زیرساخت‌های ریلی، در زیرساخت‌های تولیدی کشور، در زیرساخت‌های انرژی کشور می‌شود انجام داد؛ بنابراین این‌ها واقعاً به هم گره خورده است، ما وقتی حرف از این فرآیند خریدمان از این تنوع مبادی واردات و از این کشت فراسرزمینی می‌زنیم، این نیست که فقط ما در حوزه کشاورزی بتوانیم یک کار تحولی انجام دهیم بلکه این در کل زیرساخت‌های اقتصادی و زیرساخت‌های نظام ارزی کشور تأثیر مستقیمی دارد لذا این کار ملی است. 
 
سؤال: برنامه اجرایی در این حوزه نوشته شده است توسط دولت که تسهیل کند و ترغیب کند بخش خصوصی را برای سرمایه گذاری در این حوزه؟
 
پیمان پاک: یک طرح‌هایی تعریف شده است، اما شما مستحضرید که در دولت‌ها تنوع و تعدد و تکاثر این طرح‌ها را در کتابخانه‌ها و قفسه‌ها می‌شود دید آن چیزی که مهم است اجرای این طرح‌ها است و حمایت همه جانبه و یک پشتیبانی جهادی توسط دولت و حتی سایر ارکان حاکمیت است تا بتوانیم ما این تابع‌ها را بشکنیم. ما واقعاً باید یکسری تابع‌ها را بشکنیم و از این فرآیند عبور کنیم و بتوانیم این سیستم را پیاده کنیم که از صحبت‌ها و مصوبات و طرح‌ها و کاغذ‌ها رد شود و وارد شود به یک فرآیند‌های عملیاتی و اجرایی که انشاالله بنا است ما بتوانیم با حمایت‌هایی که خود آقای رئیس جمهور، معاون اول محترم دولت و جناب آقای وزیر محترم جهاد کشاورزی دارند و حتی مجموعه‌های دیگر، چون واقعاً ضرورت دارد یک همچنین فرآیندی حتی ابعاد دیگر مثل وزارت اقتصاد، بانک مرکزی، مجموعه کشتیرانی، همه این‌ها درگیر هستند. ما در کل زنجیره تأمین باید تمام حمایت‌ها را داشته باشیم تا بتوانیم آن پایلوت‌های اول مان را موفق انجام دهیم. اگر تجربه اول موفق باشد خودش یک تبلیغی می‌شود برای اینکه بخش خصوصی جدیت دولت را ببیند پشتیبانی دولت را ببیند و حضور فعال و پررنگی داشته باشد. چین و ترکیه را که ما نگاه می‌کنیم، عموماً غالب شان بخش خصوصی آنجا حاضر است. اگر چین دارد سرمایه گذاری سنگین می‌کند در همین کشت فراسرزمینی در حوزه معدن، در حوزه خطوط تولید، ترکیه می‌آید بیش از ۲۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری می‌کند، این‌ها همه براساس حمایتی است که از بخش خصوصی می‌کنند برای اینکه یک فضاسازی و یک بسترسازی کنند تا بخش خصوصی این‌ها بتواند در این قاره بسیار پر رونق از نظر تجاری و جذاب برای شرایط اقتصادی حضور فعال و جدی داشته باشد که انشاالله بنای دولت و اراده دولت سیزدهم بر این است که بتواند از این فرآیند حمایت کند.
 
سؤال: آیا برای کشت فراسرزمینی جدای از آفریقا در سایر مناطق دیگر دنیا هم ما طرحی را برای اجرا تهیه کرده ایم و برای چه ضمانتی وجود دارد و شما بعنوان کسی که مسئولیت این کار را دارید چه ضمانتی می‌دهید به آن افرادی که در یک جا کشت می‌کنند و بعد شما بخرید اگر نخرید آن چه کار کند؟
 
پیمان پاک: یکی از بحث‌هایی که یک مقداری سابقه بیشتری هم دارد در حوزه فعالیت نسبت به آفریقا حوزه اوراسیا است. در حوزه روسیه و قزاقستان هم در کمیسیون‌های مشترک و درنشست‌هایی که پیش از این دوستان وزارت کشاورزی داشتند توافقاتی صورت گرفته است مهمترین مسئله در یک دوره کشت در بحث کشت فراسرزمینی است که ما آن محصول را توافق کند همانطور که شما فرمودید برای خرید آن و مهمتر از این بحث تخصیص ارز و بحث آن ثبت سفارش اش است. اگر این دو فرآیند که ما در معاونت بازرگانی وزارت جهاد برنامه ریزی کرده ایم انشاالله بتواند دنبال شود و بانک مرکزی هم داریم چارچوب هایش را هماهنگ می‌کنیم که بر این اساس بتواند فرآیند‌های تخصیص و تأمین ارزش را داشته باشد، این کاملاً قابل پیگیری است و آن بخش خصوصی با خیال راحت می‌تواند آن را تولید کند. این یکی از مقدمات اصلی این بحث حمایت از کشت فراسرزمینی است که انشاالله با کمک بانک مرکزی اعمال خواهد شد. 
 
سؤال: موضوع همکاری در زمینه تجهیزات کشاورزی که جمهوری اسلامی یک قدمتی هم در این حوزه دارد و در جریان سفر رئیس جمهوری اسلامی به زیمباوه فکر می‌کنم این مسئله مطرح شد آیا طرحی در این زمینه داریم که عملیاتی کنیم یا خیر؟
 
پیمان پاک: این هم یکی از موضوعات سفر بود این کشور‌ها علی رغم این پتانسیل‌های بالایی که در حوزه کشاورزی دارند خودشان هم یک سرمایه گذاری‌های جدی دارند می‌کنند برای ارتقای فناوری و توسعه زیرساخت‌های کشاورزی شان. این ارتقای فناوری و توسعه زیرساخت ها، نیازمند ماشین آلات و تجهیزات و مکانیزاسیون است یکی از نقاط قوت ایران فعالیت در زمینه ساخت تراکتور، در زمینه تجهیزات و ادوات کشاورزی است و حتی در زمینه کود و سمومی که ما در حوزه کود‌های بیولوژیک واقعاً پیشرفت‌های بسیار خوبی را داشته ایم و اتفاقاً هدیه فناورانه‌ای که آقای رئیس جمهور به رئیس جمهور زیمباوه دادند مجموعه‌ای از همین کود‌های نانوتکنولوژی و بیوتکنولوژی بود. 
سؤال: ما یک گزارشی داریم در همین زمینه در حوزه تجهیزات کشاورزی و همکاری‌هایی که با آفریقا به ویژه با زیمباوه می‌تواند صورت بگیرد. این را می‌بینیم و بعد راجب به این موضوع صحبت می‌کنیم که چه بایدکرد برای رونق بخشیدن به این حوزه؟
 
سؤال: در این سفر چه هدفگذاری برای فروش یا انتقال دانش ملی در حوزه تجهیزات کشاورزی و ماشین آلات داشته ایم؟
 
پیمان پاک: با توجه به این نکته‌ای که نیاز این کشور‌ها با حوزه ادوات و ماشین آلات بود یک خطی را مان از سال‌ها قبل توافق شده بود در حوزه تراکتورسازی در زیمباوه برای مونتاژ تراکتور‌های ایرانی ایجاد کنیم. در این سفر با توجه به هیئت پیشرویی که پیش از سفر آقای رئیس جمهور از بخش تراکتورسازی حضور پیدا کرده بودند، الحمدلله به توافقات خوبی رسیدند و قرارداد مونتاژ تراکتور در زیمباوه منعقد شد و آن خط به زودی احیا می‌شود و این مونتاژ صورت می‌گیرد. زیمباوه خودش به تنهایی ۳۰ هزار تراکتور نیاز دارد.
ما در این توافق فقط بازار زیمباوه را ندیدیم بلکه با توجه به اشاره‌ای که داشتم بازار کشور‌های اطراف هم مدنظر است هم تولیدات ایرانی هم کیفیت بسیار خوبی را دارد در حوزه مکانیزاسیون کشاورزی و هم به واسطه اختلاف نرخ ارزی که ما داریم از ظرفیت رقابت قیمتی هم برخوردار است که همین کنار آن موضوع تحریم، ببینید زیمباوه یک کشور تحریم شده است اینکه ایران حضور پیدا می‌کند و از این فضا استفاده می‌کند می‌تواند کمک کند. باز این موفق شدن و اجرایی شدن این پروژه‌ها نیازمند یکسری زیرساخت‌ها مثل مسائل مالی است که در سفر آقای رئیس جمهور دو رئیس جمهور دستور دادند که شبکه بانکی ایجاد شود. نکته خوبی را شما اشاره کردید ما سال‌های سال بی توجه هستیم به قاره آفریقا، زیمباوه تحریم است ایران هم تحریم است. ما با کشور‌های دیگر درخصوص روابط دوجانبه کارگذاری بانکی با کشور‌هایی که تحریم نیستند توانسته ایم زیرساخت‌های بانکی ایجاد کنیم، اما با زیمباوه‌ای که تحریم است هنوز وارد این فرآیند نشده ایم.
 
سؤال: بار‌ها بحث ایجاد باشگاه تحریم‌ها در مقابل نظام سلطه مطرح شد، ولی واقعیت قضیه این است که توجه چندانی نشد چرا اینکه شاید ناشی از این باشد که شناخت ما بروکرات‌های ما آن افرادی که کارشناسان ما از آفریقا بسیار اندک شاید باشد..
 
پیمان پاک: دقیقاً ما در حضور رئیس جمهور محترم با رئیس جمهور زیمباوه رفتیم و این پیشنهاد را دادیم و این نکته را مطرح کردیم که در شرایط تحریم امکان برقراری زیرساخت‌های شبه سوئیفت بین بانک‌های کشور‌ها وجود دارد و ما این تجربه را داریم واقعاً برای آن‌ها جذاب بود و در همان جلسه رئیس جمهور زیمباوه دستور به وزیر کشاورزی و وزیر مالی شان داد که این فرآیند را به سرعت با بانک مرکزی و با سیستم بانکی ایران بتوانند پیاده کنند کنار این موضوع بسیار ساده تهاتر است.
زیمباوه یکی از بزرگ‌ترین مخازن طلای دنیا را دارد و ما هم برای ذخایر ارزی مان نیازمند واردات طلا هستیم. این در قبال صادرات محصولاتی مثل همین محصولات تجهیزات صنعتی که ما داریم انجام می‌دهیم می‌توانیم در قبال آن تهاتر کنیم مواد معدنی و محصولات معدنی را بیاوریم من جمله شمش طلا که خود بانک مرکزی ما احتیاج دارد به این موضوع. این موضوعاتی است که واقعاً باید بحث و بررسی شود. در همین جلسه و نشست رئیس جمهور زیمباوه اشاره کرد بیش از ۶۰ ماده معدنی در زیمباوه در سطح گسترده تجاری وجود دارد ما هم آقای رئیس جمهور اشاره کردند ظرفیت‌های بسیار بالایی در حوزه معدن داریم ایمیدروی ما، شرکت‌های دیگر ما که واقعاً توانمند هستند سال‌های سال تجربه دارند در اکتشاف، در استخراج، در بهره برداری و تولید می‌توانند حضور پیدا کنند و از این ظرفیت بسیار غنی معدنی در زیمباوه استفاده کنند.
 
سؤال: تفاهم نامه‌ای هم امضاء شد؟
 
پیمان پاک: توافقاتی صورت گرفته است. ما باید این‌ها را فعال کنیم سال‌های سال است ما معدن (اکسید یا بوکسیت)؟ گینه را داریم در این دولت دستور داده شد این دوباره احیا شد فعال شد. ما پودر آلومینا را نیاز داریم برای صنعت آلومینیوم مان. می‌رویم با هزار دردسر از استرالیا و هند در شرایط تحریمی می‌آوریم، اما معدن بوکسیت گینه که داریم پورد آلومینا که در ونزوئلا است این‌ها را بی توجه بوده ایم. این‌ها نشان می‌دهد یک مقدار جهت گیری‌ها جهت گیری‌های غیرواقعی روی فضای اقتصادی بوده است و انشاالله با انتقال آن مسیر‌ها بتوانیم ریل گذاری صحیحی را داشته باشیم با کشور‌هایی تعامل داریم کشور‌هایی که همسو هستند و می‌توانند نیاز‌های ما را تأمین کنند و در عین حال نیاز به آن محصولاتی دارند که ما داریم تولید می‌کنیم،
این فرآیند و به عبارتی تجارت دوجانبه واقعاً می‌تواند هم نیاز ما را تأمین کند هم منابع ارزی مان را مدیریت کند که انشاالله در حوزه کشور‌های آفریقایی و زیمباوه هم به این نکته توجه خواهیم داشت. یکی از موضوعات دیگر که در زیمباوه دنبال شد بحث احیای خط توتون و تنباکو بود. ما زیمباوه یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های تولید این محصولات است ما هم بخشی از این محصولات را وارد می‌کنیم یک خطی هم دوباره ایران از قدیم داشته است که باز به دلیل غفلت متوقف مانده است آقای رئیس جمهور دستور دادند و آن هم بررسی شد برای احیا در عین حال این ظرفیت وجود دارد همانطور مثل چین که من چند روز گذشته اعلام کردم به واسطه حضور آقای رئیس جمهور و دستوراتی را که دادند، این ظرفیت ایجاد شد که ما در برخی از حوزه‌ها مثل زعفران، مثل آبزیان، ما صادرات زعفران مان به چین در فصل بهار بیش از ۸ برابر شده است حوزه آبزیان مان بیش از ۲ برابر شده است که همه این‌ها ناشی از آن دستوراتی بود که در حوزه بحث گمرکات در حوزه دامپزشکی و بحث‌های بهداشتی توافقات در آن جلسات صورت گرفت. انشاالله این آثار و پیامد‌ها را هم در حوزه آفریقا با مهم پیگیری مجموعه‌های میانی دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها و همچنین همراهی بخش خصوصی بتوانیم از این سفر و از این تلاش‌ها و از آن ایجاد فضا توسط رئیس جمهور محترم و وزرای محترم بتوانیم استفاده کنیم و این را در عرصه تجاری هم ما دستاورد‌هایی رقم بزنیم که اقتصاد کشور از این سفر‌ها از این گشایش‌ها بهره‌مند شود. 
 
سؤال: یکی از موضوعاتی که در جریان این سفر مطرح شد بحث فروش پهپاد‌های ایرانی به کشور‌های آفریقایی که این نشان می‌دهد سرریز دانش ما در حوزه اقتدار دفاعی می‌رود سر سفره مردم و تبدیل به ارز می‌شود. ما چه نوع پهپاد‌هایی را در حوزه کشاورزی و سم پاشی و این‌ها دراختیار کشور‌های آفریقایی قرار می‌دهیم؟
 
پیمان پاک: با توجه به سفر‌هایی که هیئت‌های چند کشور داشتند خصوصاً در نمایشگاه ایران اکسپو که یک نمایشگاه بسیار بزرگی بود که دستاورد‌های فناورانه و صادراتی ایران را به نمایش گذاشت در آنجا بازدیدی از این ظرفیت‌ها شده بود و تقاضا شده بود برای اینکه ما بتوانیم پهپاد‌های کشاورزی را دراختیار این کشور‌ها قرار دهیم که در این سفر بخشی از این پایلوتی از این نمونه‌ها عرضه شد. دوستان معاونت علمی دوستان مجموعه‌های فناورانه کشور، اطلاعاتی را دراختیار قرار دادند توافقاتی صورت گرفت که ما بتوانیم نمونه‌ها و تست‌هایی را برای کشور‌های اوگاندا و کنیا ارسال کنیم و براساس آن نیاز‌هایی که دارند هم پهپاد سم پاش است و هم پهپاد مراقبتی است. صحبت‌هایی که صورت گرفت قطعاً با آن بازدید‌هایی که داشتند خودشان تأکید کردند از نظر استاندارد‌ها کاملاً استاندارد‌های بالایی را دارد مورد قبول است این نمونه‌ها و پایلوتی که ما ارسال کرده ایم انشاالله بتواند جواب بدهد در عرصه بهره برداری تست این کشور‌ها بعد از آن وارد قرارداد‌های تجاری می‌شویم و صادرات گسترده و همچنین درکنارشان ارزآوری را از همان ظرفیت‌های صادراتی و فناوری کشور خواهیم داشت. 
 
سؤال: در جریان سفر محترم رئیس جمهوری و هیئت عالی رتبه‌ای که با ایشان بودند دیدار‌هایی هم با فعالان اقتصادی این سه کشور، کنیا، اوگاندا و زیمباوه برگزار شد. ماحصل این دیدار‌ها چه شد؟
 
پیمان پاک: در این دیدار‌ها افرادی که در آن حوزه‌هایی که ایران در آن پتانسیل داشت مثل واردکنندگان محصولات پتروشیمی، واردکنندگان مصالح ساختمانی، شرکت‌هایی که پروژه‌های بزرگ ساختمان سازی داشتند این‌ها همه حضور داشتند. ظرفیت‌ها مطرح شد درکنار این هم با توجه به اینکه سفر سفر کوتاهی بود برخی از فعالین اقتصادی و افرادی که در این حوزه فعال بودند حضور پیدا کردند آنجا ارتباطات برقرار شد ظرفیت‌ها بیان شد. ما پتانسیل بسیار بالایی است اکثر این کشور‌ها هم در زمینه محصولات پتروشیمی و شیمیایی نیاز به تأمین محصولات دارند چه در حوزه کود اوره چه در حوزه محصولات پلاستیکی چه با توجه به اینکه عموم این کشور‌ها یک اقتصاد‌های روبه رشدی است این‌ها برنامه‌هایی گسترده‌ای دارند برای ساختمان سازی، برای سدسازی، برای جاده سازی، برای احداث نیروگاه، کنار مصالح ساختمانی که نیاز دارند و یکی از بهترین مجموعه‌هایی که می‌تواند تأمین کند برای آن‌ها از کاشی و سرامیک گرفته تا شیرآلات تا تجهیزات ساختمانی، کشور ایران است.
باز به دلیل کیفیت مناسب و هم امتیاز قیمتی بخاطر اختلاف نرخ ارز ما توجه ویژه‌ای را به ایران داشتند. طی یکسال گذشته حجم صادرات محصولات ساختمانی محصولات اولیه حتی مثل قیر بسیار گسترش پیدا کرده است و افزایش جدی داشته است این‌ها جزء آن موضوعاتی بود که در جلسه آقای رئیس جمهور مطرح شد درکنار این آقای رئیس جمهور دستور دادند برای همان پیگیری و حمایت و تقویت آن زیرساخت‌هایی که مورد نیاز اکثر تجار بود خصوصاً مسئله حمل و نقل که واقعاً یک توجه جدی را هم کشتیرانی جمهوری اسلامی و حوزه وزارت راه ما باید داشته باشند برای اینکه ما بتوانیم خطوط منظم حمل و نقل را داشته باشیم اگر این خطوط منظم نباشند قطعاً تجار ما به سمت استفاده از ظرفیت کشور‌های اطراف می‌روند و در بنادر کشور عمارات و در بنادر کشور‌های جنوبی می‌آیند و این طرح اسناد را می‌دهند نقل و انتقال آنجا انجام می‌شود و واقعاً یک فرصت خوبی را ما از دست می‌دهیم برای اینکه ما بتوانیم کالای مان را مستقیم با زمان کمتر و با هزینه کمتری ارسال کنیم.
عموم این تجار مطالبه شان بیشتر روی همین هماهنگی‌ها و همکاری‌ها در زمینه مسائل لجستیک و موضوع دوم بحث‌های ضمانتی و مسائل مالی بود که با حضور جدی صندوق ضمانت صادرات و همچنین توجه ویژه بانک مرکزی که آقای رئیس جمهور دستور دادند به ایجاد کانال‌ها و زیرساخت‌های مالی ما بتوانیم این دو مقدمه اصلی مورد نیاز توسعه تجارت کشور را با کشور‌های آفریقایی فراهم کنیم و بر آن اساس دیگر اینقدر ظرفیت‌های تجاری بین دو کشور وجود دارد که تجار به صورت خودجوش واقعاً فعالیت هایشان گره می‌خورد به عبارتی قرارداد‌های شان منعقد می‌شود و ما آن جهش تجاری را بین این کشور‌ها و ایران شاهد خواهیم بود. 
 
سؤال: به جهت مسئولیتی که در وزارت جهاد کشاورزی دارید، از سفر فاصله می‌گیریم و به موضوع داخلی می‌پردازیم موضوع خودکفایی در کالا‌های کشاورزی که واقعاً امنیت غذایی در دهه سوم قرن بیست و یکم از جایگاه کانونی در دنیا برخوردار است. گزارشی را می‌بینیم بعد راجب به آن صحبت می‌کنیم.
 
سؤال: شاید مهمترین پرسشی که این روز‌ها مطرح شود این است که ما در زمینه تولید کالا‌های اساسی چه مقدار طبق برنامه هفتم که گفته شده حدود ۹۰ درصد در بعضی از محصولات باید ما به خودکفایی برسیم وضعیت مان چطوری است چه تدبیری اندیشیده شده است که ما این روند را به درستی طی کنیم؟
 
پیمان پاک: البته حوزه تخصصی من بخش بازرگانی است منتها آن برنامه‌هایی که در وزارت جهاد تعریف شده است برنامه‌های خوبی است، اما باید یک مقداری واقع گرایانه به قضیه نگاه کنیم. اینکه ما بگوییم ۲۰ میلیارد دلار واردات نهاده هایمان را که عموماً هم به دلیل مسئله کم آبی دچار مسئله واردات هستیم می‌توانیم یکساله و دوساله و سه ساله این را واقعاً به خودکفایی کامل برسانیم واقعاً این محقق نخواهد شد پس ما یک برنامه واقع گرایانه داشته باشیم ما عموماً چند محصول است که واردات می‌کنیم، بحث گندم، جو، دانه‌های روغنی و محصول ذرت است که این‌ها عموم واردات ما را شامل می‌شوند یک مقدار هم در حوزه برنج واردات داریم.
بخشی از این‌ها را با ارتقای فناوری و با افزایش راندمان و حتی با کاهش مصرف آب می‌توانیم این‌ها را بومی کنیم. ما در حوزه گندم و جو کاملاً‌ای ظرفیت را داریم که این مقدار واردات مان را هم بیاییم و کاهش دهیم. امسال هم الحمدالله با سیاست‌هایی که وزارت جهاد داشته است یک رشد قابل توجه ۱ میلیون تنی را حداقل، چون هنوز به پایان فصل برداشت نرسیده ایم پیش بینی مان این است که یک تا یک و نیم میلیون تن بیشتر ما می‌توانیم برداشت و تحویل گندم از کشاورزان داشته باشیم این یعنی ما چیزی بین ۲ تا ۳ میلیون تن واردات در مقابل ۵ میلیون تن سال گذشته.
ما اگر این روند را با کمک به افزایش راندمان حضور؟ به افزایش راندمان فناوری‌ها و تکنیک‌های تولید با خود همین ظرفیت فعلی کشاورزی افزایش دهیم که درحال حاضر اقداماتی هم صورت گرفته است با یکسری از کشور‌های پیشرو در حوزه کشاورزی دوستان ما در وزارت جهاد مشارکت‌هایی دارند از آن تجربه و ظرفیت‌ها برای ارتقای قدرت بذر و همچنین ارتقای راندمان تولید استفاده کنند و ما یک افزایش تولیدی داشته باشیم که در حوزه گندم با همین فضای کشت فعلی بتوانیم خودکفا شویم همچنین در حوزه جو هم این ظرفیت وجود دارد. ما حدوداً چیزی در حد تقریباً ۷۰۰، ۸۰۰ میلیون دلار واردات جوی ما است این ظرفیت واقعاً وجود دارد که با استفاده از فعالیت‌ها و زمینه‌ها و آن حوزه توانمندی کشاورزی داخلی بتوانیم با آن خودکفایی در طول کوتاه مدت برسیم. همچنین در حوزه برنج هم با توجه به اینکه حتی در سفر آقای ریس جمهور به چین نصحبت شد که ما اممکان یک مشارکت فناورانه را برای تولید برنج در آب شور برای افزایش ظرفیت و راندمان تولیدمان در شالی‌های شمال داشته باشیم و حتی کاهش قیمت تمام شده تولیدمان این ظرفیت هم قابل استفاده است و این را هم می‌توانیم به نتیجه برسیم. اما در بعضی از حوزه‌ها ما ۸ میلیون تن داریم واردات ذرت می‌کنیم این عدد عدد پایینی نیست. صنعت مرغ ما یک صنعت مونتاژی است که عموم مواد اولیه اش دارد وارد می‌شود. در حوزه دانه‌های روغنی ما ۸۰ درصد ۹۰ درصد مصرف مان را داریم وارد می‌کنیم. این‌ها یک برنامه‌های میان مدت تری می‌خواهد درکنار همان کشت فراسرزمینی ما باید یک مدیریتی کنیم که درنظر گرفتن مسائل فنی آب و خاک مان چه نقطه‌ای بهینه و اپتیمامی وجود دارد که ما درعین واردات ایجاد تنوع در مبادی واردات و ایجاد امنیت غذایی مان بتوانیم بخشی از این‌ها را هم در داخل کشورمان تأمین کنیم و تولید کنیم. 

جدیدترین خبرهای حوزه دامپزشکی و صنایع دام و طیور را در کانال تلگرامی فاخته دنبال کنید. (کلیک کنید)

سؤال: در حوزه تنظیم بازار ما برخی از اوقات شاهد هستیم قیمت مصوبی که دولت تعیین می‌کند، نسبت به قیمت بازار تفاوت وجود دارد. مثلاً به صورت مشخص در حوزه مرغ دولت و شما چه تدبیری در این زمینه می‌اندیشید تا به این نقطه تعادل برسید؟
 
پیمان پاک: با توجه به اینکه دولت براساس آن یارانه‌ای که می‌داد در ارز ۲۸ و ۵۰۰ تومانی این یارانه دارد داده می‌شود به کل نهاده‌ها برای اینکه کالای اساسی با قیمت مصوب دراختیار مردم قرار بگیرد. در بسیاری از این حوزه‌ها مثل روغن، مثل تخم مرغ، مثل شیر، لبنیات و برخی از حوزه‌ها مثل برنج و برخی از بخش‌ها در حوزه گندم، ما مشاهده می‌کنیم این قیمت مصوب رعایت می‌شود. در حوزه مرغ این اتفاقی که افتاده است به واسطه برخی از چالش‌ها در سال گذشته بوده است که جوجه ریزی کاهش جدی پیدا می‌کند و یک بحران و عدم توازونی را در بازار مرغ به وجود می‌آورد. با توجه به آن تمرکزی که وزارت جهاد و دولت داشت برای تأمین نهاده‌ها و تأکید به تولید جوجه ریزی و افزایش جوجه ریزی به نظر می‌آید در ماه‌های آینده بتوانیم این را کنترل کنیم با همکاری که صنعت مرغداری و حاکمیت و دولت دارد انشاالله.