دوگانه سلامت در خراسان‌ شمالی؛ کنترل هاری و تهدید تب مالت

به گزارش فاخته به نقل از ایرنا، بیماری‌های واگیردار که از فردی به فرد دیگر منتقل می شود از گذشته تا به امروز وجود داشته و همچنان تهدیدی برای سلامت جامعه است به گونه ای که در گذشته دغدغه بخش سلامت طاعون بوده و در سال های اخیر ویروس های تنفسی همچون کووید ۱۹ است.

پیشگیری از این بیماری‌ها نه تنها یک مسئولیت فردی بلکه مسوولیت اجتماعی است و با رعایت برخی اصول ساده و موثر، می‌توان زنجیره انتقال این بیماری ها را قطع کرد و از شیوع گسترده آن جلوگیری کرد.

خراسان شمالی از استان هایی است که بر اساس اعلام مسوولان سلامت در مقابله با برخی بیماری ها به مدد واکسیناسیون گسترده، ارتقای سطح آگاهی عمومی، رعایت بهداشت فردی، حفظ فاصله اجتماعی در مسیر قطع این زنجیره قرار گرفته است اما همچنان در برخی بیماری ها وضعیت خوبی ندارد.

این استان یک میلیون نفری که ۴۴ درصد از آن در نواحی روستایی سکونت دارند، همچنان سالانه حدود ۳۰۰ مورد ابتلا به تب مالت دارد، آمار حیوان گزیدگی های آن نیز بسیار بالا است به گونه ای که قطع زنجیره این بیماری ها نیز باید در دستورکار قرار گیرد و مسوولان سلامت دچار خوش بینی خیالی نشوند.

در ابتدا نیست با بیماری های واگیردار و چگونگی ابتلا به آن آشنا شویم.

بیماری‌های واگیردار چیست؟

بیماری‌های واگیردار یا عفونی، بیماری‌هایی هستند که از فردی به فرد دیگر یا حیوان به انسان یا از طریق محیط منتقل می‌شوند.

این بیماری‌ها توسط میکروارگانیسم‌هایی مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها ایجاد و این موجودات میکروسکوپی با ورود به بدن انسان باعث ایجاد بیماری می‌شوند.

بیماری‌های واگیردار از طریق روش‌های مختلفی همچون تماس مستقیم (تماس مستقیم با فرد آلوده یا ترشحات بدن)، تماس غیرمستقیم (تماس با اشیا آلوده مانند دستگیره در، وسایل شخصی)، انتقال از طریق هوا، انتقال از طریق غذا و آب و ناقلین منتقل می‌شوند.

ابتلا به هاری انسانی صفر

ویروس هاری هنگام گزش و از طریق بزاق حیوان هار به انسان انتقال می‌یابد که می‌تواند از طریق تماس بزاق حیوان هار با خراش پوستی، چشم و غشاهای مخاطی دهان و غیره وارد بدن انسان شده و باعث بروز هاری در انسان شود.

خوشبختانه میزان ابتلا به این بیماری با واکسیناسیون به موقع در سال گذشته در استان صفر بوده است اما گزش حیوان که عامل اصلی ابتلا است همچنان بالا است و نیازمند فرهنگ سازی و ارتقای آگاهی عمومی است.

۶ هزار و ۹۵ مورد حیوان‌گزیدگی سال گذشته در استان ثبت شده که با اقدام به‌ موقع مراکز درمانی و واکسیناسیون از بروز موارد انسانی هاری پیشگیری شد.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان‌شمالی در این خصوص می گوید: ۶ هزار و ۹۵ مورد حیوان‌گزیدگی سال گذشته در استان ثبت شده که با اقدام به‌ موقع مراکز درمانی و واکسیناسیون از بروز موارد انسانی هاری پیشگیری شد.

دکتر افشین دلشاد می افزاید: از این تعداد ۵۰ مورد مار گزیدگی و ۱۲۰ مورد عقرب‌گزیدگی در استان گزارش شده که خوشبختانه هیچ مورد مرگ ناشی از این حوادث رخ نداده است.

وی با بیان اینکه آمار حیوان گزیدگی در خراسان شمالی بالاتر از میانگین کشوری است، ادامه می دهد: بیشترین مورد حیوان گزیدگی مربوط به گزش سگ است.

ابتلا به تب کریمه کنگو و سیاه زخم صفر

تب کریمه کنگو بیماری حاد تب ‌دار و خون‌ ریزی دهنده است که از طریق گزش کنه یا تماس با خون یا ترشحات یا لاشه دام و انسان آلوده منتقل می‌شود.

بیماری کنگو در دام علائم ندارد اما زمانی که بدن انسان را جولانگاه فعالیتش انتخاب می‌کند با تب، درد عضلانی، سرگیجه، گردن درد، کمردرد، سردرد و حساسیت به نور بروز می کند و ممکن است در اوایل حالت تهوع، استفراغ، اسهال، شکم درد و گلو درد وجود داشته باشد.

سیاه زخم (Anthrax) نیز یک بیماری حاد عفونی (میکروبی) است که ابتلا به آن در اواخر تابستان بیشتر از بهار است.

این بیماری در فرم فوق حاد به طور ناگهانی در گاو، گوسفند، اسب و بز شروع و به سرعت منجر به مرگ حیوان می شود.

دلشاد در خصوص ابتلا به بیماری سیاه زخم در خراسان‌شمالی می گوید: سیاه‌زخم از بیماری‌های بومی مناطق خاص است که خوشبختانه در سال گذشته هیچ موردی از ابتلا به نوع پوستی آن گزارش نشده است.

وی می افزاید: این بیماری قابل انتقال بین انسان و حیوان است که بر پوست اثر می‌کند اما ممکن است به ندرت دستگاه تنفسی و دستگاه گوارش را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان‌شمالی می گوید: هیچ مورد تایید شده ای از بیماری تب خونریزی‌دهنده «کریمه کنگو» سال گذشته در استان مشاهده نشده است که بیانگر اثربخشی اقدامات پیشگیرانه دامپزشکی و آموزش‌های بهداشتی به مردم بوده است.

دلشاد ادامه می دهد: در این بیماری ۳۰ درصد احتمال مرگ‌ومیر وجود دارد اما قابل پیشگیری و درمان است و در صورت تشخیص سریع و به موقع و شروع درمان از شدت بیماری وک شندگی آن کم می شود و نکته قابل توجه و مهم این است که دام های آلوده به ویروس این بیماری فاقد علائم هستند.

آخرین وضعیت عفونت‌های تنفسی

عفونت‌های تنفسی که ویروس‌ها عامل ایجاد بیشتر آنها شناخته شده اند طیف وسیعی از بیماری‌ها را شامل می‌شوند که شایع‌ترین آنها ویروس‌های سرماخوردگی، آنفلوآنزا و شبه آنفلوآنزا، فارنژیت یا التهاب گلو، پنومونی یا عفونت ریه هستند.

این بیماری‌ها خطر همه گیری زیادی داشته و توسط قطره‌های کوچک تنفسی یا دستان آلوده به ویروس و یا قرار گرفتن در محیط‌های شلوغ و آلوده انتقال می‌یابد

این بیماری‌ها خطر همه گیری زیادی داشته و توسط قطره‌های کوچک تنفسی یا دستان آلوده به ویروس و یا قرار گرفتن در محیط‌های شلوغ و آلوده انتقال می‌یابد.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با اشاره به وضعیت عفونت های تنفسی در استان، می گوید: بر اساس پایش‌های ویروسی در خردادماه امسال، ویروس کووید ۱۹ با سهم ۲.۱ درصدی در صدر ویروس‌های در گردش قرار داشته که نشان‌دهنده ضرورت تداوم رعایت اصول بهداشتی و به‌روز بودن برنامه‌های واکسیناسیون و مراقبت است.

ابتلا به تب مالت ۲۹۳ مورد

بیماری تب مالت یا بروسلوز، بیماری میکروبی مشترک بین انسان و دام است که می تواند از طریق شیر و محصولات لبنی آلوده به انسان منتقل شود.

مهمترین راه جلوگیری از بروز بیماری تب مالت واکسیناسیون دام است اما در این میان، نبود پوشش ۱۰۰ درصدی واکسیناسیون دام هم از علت های افزایش شیوع این بیماری عنوان شده است.

بیماری تب مالت با ثبت حدود ۲۹۳ مورد همچنان نیازمند مراقبت جدی در مناطق روستایی و عشایری است

دلشاد با اشاره به وضعیت سایر بیماری‌های مشترک انسان و دام، می گوید: بیماری تب مالت با ثبت حدود ۲۹۳ مورد همچنان نیازمند مراقبت جدی در مناطق روستایی و عشایری است.

وی با تاکید بر اینکه دلیل بیماری تب مالت، استفاده از شیر و لبنیات فله ای است، می افزاید: تب مالت بیماری قابل سرایت به انسان است و در این زمینه انتظار می رود پوشش واکسیناسیون جمعیت دامی علیه این بیماری افزایش یابد.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی ادامه می دهد: به دامداران توصیه می شود در محیط های نگهداری دام از ماسک استفاده کنند تا از ابتلا به این بیماری پیشگیری شود.

ابتلا به سالک، ۷۸ مورد

سالک یک بیماری پوستی طولانی مدت همراه با درد و زخم است که انگل آن از حیوانات جونده به ویژه نوعی موش صحرایی به نام "رومبوموس" و از طریق پشه خاکی به انسان منتقل می‌شود.

زخم و نشانه بیماری سالک ۲ تا هشت ماه پس از گزش به صورت ورمی سرخ رنگ و بدون درد وجود داشته و پس از مدتی اندازه زخم گسترش یافته و به چند میلی متر یا چند سانتی متر می‌رسد و این زخم در نواحی باز بدن مانند صورت، دست و پا بیشتر دیده می‌شود.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در این خصوص می گوید: هر سال برنامه هایی برای آموزش مردم به منظور مراقبت در برابر گزش پشه و پیشگیری از مبتلا شدن به سالک توسط دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی برگزار می شود.

وی می افزاید: سال گذشته ۷۸ مورد ابتلا به سالک در استان شناسایی شدند.

دلشاد یادآور می شود: با توجه به فصل تابستان و مسافرت افراد به شهرهای مختلف از جمله مناطق روستایی توصیه می شود در این مناطق از مواد دور کننده حشرات استفاده کرده و استفاده از توری و پشه بند مناسب، پوشیدن لباس های ضخیم و آستین بلند نیز می تواند در پیشگیری از آن موثر باشد.

خبرهای حوزه دامپزشکی و صنایع دام و طیور را در کانال تلگرامی فاخته دنبال کنید. (کلیک کنید)

دیدگاه خود را در خصوص این گزارش، از قسمت نظرات، به اشتراک بگذارید.

خراسان شمالی با ۱۰ شهرستان و یک میلیون نفر جمعیت واقع در شمال شرق کشور است.