رفتار "مهربانانه با حیوانات"، سنجش گر پنهان "فرهنگ عمومی جامعه" از کودکی تا کهنسالی...

فاخته- نحوه رفتار یک جامعه با حیوانات، آینه‌ای از عمق فرهنگ، اخلاق و رشد انسانی آن جامعه است. 
حیوانات اهلی، چه دام و طیور باشند، چه سگ و گربه و پرندگان خانگی، سال‌هاست در کنار انسان زندگی می‌کنند و نقش‌های گوناگونی در اقتصاد، روان، تغذیه و حتی امنیت دارند. 
اما آیا ما نیز در مقابل آن‌ها، رفتاری شایسته و مهربانانه داریم؟

ریشه‌های فرهنگی تعامل انسان و حیوان

در ادبیات فارسی، از «وفاداری سگ» تا «پرواز کبوتر»، نمادهای حیوانی بسیار دیده می‌شود.
 مولوی، سعدی، حافظ، و فردوسی هر یک حیوانات را مانند معلمان اخلاق معرفی کرده‌اند.
 در آموزه های دینی ما نیز مهربانی با حیوانات، نشانه ایمان و ظلم به آن‌ها گناهی بزرگ شمرده شده است.
 پیامبر اکرم (ص) می فرمایند :
"در هر دلی که مهر و عطوفت باشد، خداوند به او رحم خواهد کرد؛ حتی نسبت به حیوانات."

چالش‌های امروز

کودک‌آزاری حیوانات
به دلیل کمبود آموزش، برخی کودکان با حیوانات مانند اسباب‌بازی یا مزاحم رفتار می‌کنند.

نگهداری غیراصولی
برخی افراد حیوان را فقط به‌عنوان ابزار نمایش در شبکه‌های اجتماعی نگه می‌دارند.

ذبح و حمل‌ونقل بی‌رحمانه
در دامداری‌ها و بازارها، رعایت حقوق حیوانات در زمان ذبح یا انتقال رعایت نمی‌شود.

رهاسازی بی‌مسئولیت
 واگذاری حیوان خانگی بدون مسئولیت‌پذیری، باعث آوارگی، بیماری و خطر برای حیوان و جامعه می‌شود.

ضرورت آموزش

آموزش در سه سطح باید صورت گیرد

خانواده
تربیت کودک برای مهربانی، همدلی و درک احساسات حیوانات.

مدرسه
گنجاندن دروس کوتاه درباره زیست‌شناسی، اخلاق و حقوق حیوانات.

رسانه‌ها
نمایش الگوهای درست در فیلم، انیمیشن، شبکه‌های اجتماعی و پویانمایی‌ها.

رعایت حقوق حیوانات اهلی؛ نه فقط مهربانی، بلکه وظیفه انسانی است.

حیوانات اهلی، به‌دلیل وابستگی عاطفی به انسان، توانایی تأمین نیازهای خود را ندارند لذا:
باید خوراک مناسب، آب سالم، جای خواب بهداشتی داشته باشند.

از خشونت، تنبیه بدنی و محروم‌سازی غذایی در تربیت پرهیز شود.

در صورت "بیماری"، دسترسی به "دامپزشک" داشته باشند.

قبل از آوردن حیوان به خانه، باید از توان مراقبت طولانی‌مدت مطمئن شد.

نقش نهادهای دولتی و مردمی

شهرداری‌ها باید مکان‌هایی امن برای نگهداری موقت یا درمان حیوانات آسیب‌دیده فراهم کنند.

وزارت آموزش و پرورش باید محتوای فرهنگی و رفتاری مناسب را از دبستان آغاز کند.

سَمَن ها (NGO,s) و فعالان حقوق حیوانات، نقش مهمی در اطلاع‌رسانی، امدادرسانی و الگوآفرینی دارند.

آینده‌ای بهتر با مهربانی

اگر کودکی یاد بگیرد با حیوانی کوچک، مهربان باشد، در آینده با همنوع خود نیز با عطوفت رفتار خواهد کرد. فرهنگ‌سازی رفتار درست با حیوانات اهلی، یعنی ساختن نسلی آرام‌تر، انسانی‌تر و مسئول‌تر.

《 فراموش نکنیم یک کاسه آب خنک، یک پناهگاه کوچک برای حیوانات ؛ نشان از دلی بزرگ و  رفتار خداپسندانه دارد  که "سنجش گر پنهان فرهنگ عمومی" جامعه است.》./ 720

علیرضا کیهان‌پور