افزایش تاب آوری در بخش دام

فاخته- بسیاری از کشورها بر اساس سیاستگذاری اتخاذ شده  در خصوص مدیریت بحران ، اقداماتی نظیر پایش  مخاطرات  و فعال نمودن سیستم‌های هشدار اولیه  و همچنین تجزیه و تحلیل در خصوص  تاب‌آوری  تا آمادگی و واکنش سریع را از طریق کاهش آسیب‌پذیری و پیشگیری از بحران انجام می دهند .

در سطح جهان همواره این انتظار از کشاورزان و دامپروران وجود دارد که برای تغییر در دیدگاههای خود و همچنین الگوها در مواقع بحران و به منظور مدیریت پیشگیرانه و کاهش خطر نسبت به ایجاد کشاورزی و امنیت غذایی پایدار اقدام نمایند .

برای حمایت از معیشت دامداران و همچنین  افزایش تاب آوری در بخش دام الگوهایی وجود دارد که همواره در سیاست گذاریهای کشورها مورد توجه قرار میگیرد که به آنها اشاره می شود : 

1- سرمایه‌گذاری در سیستم‌های آمار و اطلاعات و هشدار اولیه به منظور پیشگیری و کاهش اثرات بحران‌ها در بخش دام و بهداشت عمومی .

سیستم اطلاعات و هشدار اولیه در هرکشوری به طور مستمر بر عرضه و تقاضای مواد غذایی نظارت می کند و اطلاعات مربوط به تولید کشور ، ذخایر، تجارت، کالاهای صادراتی و واردات موادغذایی را جمع آوری و تجزیه و تحلیل می کند. همچنین این سیستم ،هشدارهای اولیه در خصوص بحران های قریب الوقوع در حوزه مواد غذایی در کشورهای مختلف را ارائه می دهد. از طرفی راهکارهای پیشگیری از آفات و بیماری‌های فرامرزی در حیوانات و گیاهان ، آموزش و کمک‌های اضطراری برای پیشگیری، مهار و کنترل  بیماری‌های دام در سطح کشور بایستی مورد توجه و یا تدوین قرار گیرد و در عین حال باید پاتوژن‌های نوپدید را نیز رصد و پایش نمود .

 هدف اساسی پیشگیری و کنترل بیماری ها در خاستگاه آنها از طریق  هشدار اولیه، تشخیص زودهنگام، واکنش زودهنگام، امکان تحقیق، هماهنگی و اشتراک داده ها می باشد .

2- رسیدگی به نیازهای فوری در مداخلات طولانی مدت برای تقویت تاب آوری

رویکردهای بلندمدت و انعطاف‌پذیرتر در بحران‌های طولانی‌مدت تاثیرگذارتر هستند . سرمایه گذاری پایدار برای بازسازی و بهسازی دامداریهای متاثر از بحران ها ، حمایت از فعالیت های درآمدزای جایگزین، تقویت مؤسسات و مراکز آموزشی و افزایش خدمات ترویجی مناسب ضروری  است. در عین حال نیازهای اضطراری باید به سرعت و بشکل کارآمد مرتفع شوند تا از بدتر شدن شرایط سلامت دامها و تشدید تأثیر یک بحران بر معیشت دامداریها جلوگیری شود.

3-حمایت از سیستم های دامی و زنجیره ارزش بخش دام

تجارت دام و فرآورده‌های دامی مستقیماً تحت تأثیر بحران‌های طولانی مدت قرار می گیرد و پیامدهای منفی آن بر معیشت تولیدکنندگان دام، بازرگانان ، متصدیان بازار و سایر ارائه‌دهندگان خدمات و همچنین مصرف‌کنندگان خواهد بود.

مشکلات ناشی از آسیب فیزیکی به زیرساخت‌ها در نتیجه بلایای طبیعی، اغلب باعث اختلال در بازار ، حمل‌ونقل و عرضه محصولاتی مانند شیر و گوشت میگردد.

در بحران های طولانی مدت ، ممکن است بازارها غیرفعال شوند و مسیرهای تجاری به دلیل آسیب قطع شوند. داروها و واکسن های دامپزشکی در دسترس نباشند و  یا در عرضه بسیار محدود و مشروط به افزایش قیمت گردند . قیمت دام زنده و فرآورده‌های دامی به دلیل محدودیت نهاده‌های دامی عرضه شده به طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد و در نهایت منجر به تولید داروهای دامپزشکی تقلبی، واکسن‌های تاریخ منقضی و علوفه غیرقابل مصرف ، به‌ویژه بشکل پنهانی و دور از نظارت های رسمی دولت ها میگردد

4-حفظ تحرک در دام و حمایت از معیشت دامداران

صنعت دامداری هزاران سال پیش در مراتع شاخ آفریقا پدیدار شد و به عنوان پاسخی به عدم ثبات اقلیمی ،  این صنعت تغییر یافته و تعدیل شده است. این توصیه یک مکانیسم برای ایجاد معیشت تاب‌آور در مقابله با محیط خشن زمین‌های خشک و نیمه‌خشک و همچنین بهینه‌سازی فرصت‌های لازم برای تولید دام در اکوسیستم‌های مرتعی متغیر و غیرقابل پیش‌بینی ،  می باشد .

ایجاد مسیرهای حرکتی جدید یا بازسازی مسیرهای فعلی و ارائه خدمات اولیه در طول مسیرها و برای تسهیل در حرکت حیوانات در مسافت های طولانی ضروری است  این خدمات شامل آب برای احشام و دامداران و مناطق چرا که دامها در طول حرکت خود در آن استراحت کنند و همچنین دسترسی به بازارها و خدمات بهداشتی نیز وجود داشته باشد . تعیین مرز مربوط به مسیرهای حرکت دامها  نیاز به بهینه سازی و تاییدات رسمی از دستگاههای متولی دارد تا تحرک و جابجایی مطلوب دام تضمین شود.

5- حمایت از معیشت از طریق مراقبت های بهداشتی در دامها و درمواقع بحران های طولانی

در بحران های طولانی و زمانیکه خدمات بهداشتی چه خصوصی و چه دولتی در دامها  از بین می روند و نمی توان آنها را مجدداً ایجاد کرد، حفاظت از دام و جلوگیری از تلفات و همچنین جلوگیری ظهور یا ظهور مجدد بیماری ها ضروری است.

در دسترس بودن واکسن-دسترسی به برنامه های واکسیناسیون-مراقبت از بیماری و امکانات تشخیصی و خدمات درمانی دامپزشکی بایستی تضمین گردد کنترل و پیشگیری از بیماری ها  در همه گونه ها از نشخوارکنندگان در سیستم های دامداری گرفته تا تک سمی ها ، گاو ها یا حتی چند مرغ متعلق به یک خانواده بایستی  مورد توجه قرار گیرد . زئونوزها با عواقب قابل توجهی برای بهداشت عمومی جزء برنامه های کنترلی و پیشگیرانه قرار گیرند . کارشناسان و دامپزشکان دولتی و خصوصی  باید بر طراحی ، اجرا و مراقبت های مربوط به رفع نیازهای فوری سلامت دامها و همچنین بر راهبردهای بلندمدت برای ایجاد تاب‌آوری تمرکز کنند.

6- ایجاد تاب آوری در برابر تغییرات آب و هوایی با کشاورزی هوشمند مبتنی بر اقلیم

خطرات طبیعی، از جمله خشکسالی، زلزله، بیماری های همه گیر، سیل، طوفان ها و دمای شدید نشان دهنده خطراتی هستند که بر اساس پیش بینی ها، انتظار می رود در آینده شدیدتر شوند.

کشاورزی هوشمند اقلیم محور (CSA) رویکردی است که به اقدامات مورد نیاز برای تغییر و جهت دهی مجدد سیستم های کشاورزی برای حمایت موثر از توسعه و تضمین امنیت غذایی در شرایط آب و هوایی متغیر کمک می کند. کشاورزی هوشمند مبتنی بر اقلیم در راستای چشم انداز جهانی  برای غذا و کشاورزی پایدار است و از اهداف آن بهره وری بیشتر و پایدارتر کردن کشاورزی، جنگلداری و شیلات و ایجاد تاب آوری در برابر تغییرات آب و هوایی  می باشد .

افزایش تاب آوری در بخش دام در تمام حوزهای بهداشت و پروش دام برای رسیدن به امنیت غذایی پایدار یک ضرورت است  و بویژه در بحران های طولانی مدت بایستی مورد توجه جدی و تخصصی قرار گیرد .

دکتر رضا اسدی
دامپزشک