دستاورد اخیر سازمان دامپزشکی کشور در مهار تب‌برفکی را باید به‌عنوان نمونه‌ای از اهمیت تقویت نهادهای نظارتی و پیشگیرانه تلقی کرد

به گزارش فاخته، به نقل از دیده بان امنیت غذایی، امنیت غذایی پایدار، به‌عنوان یکی از پایه‌های اصلی امنیت ملی، زمانی محقق می‌شود که سلامت و بهره‌وری جمعیت دامی کشور تضمین گردد. در این چارچوب، شیوع بیماری‌های واگیر دام، به‌ویژه بیماری تب‌برفکی، می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان ممکن بنیان زنجیره تأمین پروتئین دامی را مختل و اقتصاد دامپروری کشور را دچار آسیب جدی کند. عملکرد اخیر سازمان دامپزشکی کشور در کنترل شیوع سویه جدید تب‌برفکی، نمونه‌ای قابل استناد از مدیریت مؤثر، اقدام سریع و هماهنگی دقیق شبکه دامپزشکی در سراسر کشور است.
سویه جدید بیماری تب‌برفکی طی امسال در بیش از ۵۰ درصد استان‌های کشور گزارش شد. در واکنش به این تهدید، بیش از ۷.۸ میلیون دز واکسن حاوی سویه SAT1 تأمین و تاکنون بالغ بر ۶.۳ میلیون دز آن در جمعیت دام سنگین تزریق شده است. نتیجه این اقدام، قرار گرفتن تقریباً تمامی مناطق کشور تحت کنترل شبکه‌های دامپزشکی و جلوگیری از شکل‌گیری یک اپیدمی گسترده بود؛ موضوعی که حاصل تلاش شبانه‌روزی بدنه فنی و تخصصی سازمان دامپزشکی در سراسر کشور است.
برای درک ابعاد واقعی خطر، باید توجه داشت که جمعیت فعلی دام سنگین کشور حدود ۷ میلیون رأس و جمعیت دام سبک حدود ۶۵ میلیون واحد دامی است. تب‌برفکی با نرخ سرایت بسیار بالا و توان ایجاد تلفات و کاهش عملکرد شدید، به‌سرعت می‌تواند این سرمایه ملی را در معرض نابودی قرار دهد. بر اساس برآورد کارشناسان، در سناریوی عدم مداخله به‌موقع، میزان تلفات دام سنگین می‌توانست به حدود ۱ میلیون رأس برسد؛ حال آنکه با اجرای دقیق برنامه واکسیناسیون و اقدامات قرنطینه‌ای، تلفات به حدود ۱۷۰۰ رأس محدود شد.
خسارت اقتصادی احتمالی بیماری نیز قابل ملاحظه بود. کاهش تولید شیر، اختلال در زنجیره تأمین گوشت، افزایش موارد سقط و ضعف بدنی دام‌های مبتلا، می‌توانست ماه‌ها و حتی سال‌ها امنیت غذایی کشور را تحت تأثیر قرار دهد. کنترل به‌موقع بیماری، از تحمیل بیش از ۴۰۰ هزار میلیارد ریال خسارت مستقیم و غیرمستقیم به صنعت دام کشور جلوگیری کرد. لازم به ذکر است که رقم ۱۷۰۰ رأس صرفاً بیانگر تلفات مستقیم است و خسارت ناشی از کاهش بهره‌وری دام‌های بهبود یافته می‌توانست به‌مراتب بیشتر باشد.
موفقیت به‌دست‌آمده حاصل مجموعه‌ای از اقدامات هماهنگ است. شبکه دامپزشکی کشور، با برخورداری از ساختار سازمان‌یافته در سطح شهرستان‌ها و روستاها و نیز سامانه گزارش‌دهی و پایش سریع، توانست کانون‌های اولیه بیماری را شناسایی و واکنش‌های لازم را در زمان مناسب اعمال کند. این شبکه هوشمند، امکان هدف‌گذاری صحیح برای تزریق واکسن در دام‌های در معرض خطر را فراهم کرد. بدیهی است که واکسیناسیون، به‌عنوان مؤثرترین ابزار مقابله با بیماری‌های ویروسی، زمانی بیشترین اثر را دارد که پیش از عبور بیماری از نقطه بحرانی و بروز اپیدمی گسترده انجام گیرد.

خبرهای حوزه دامپزشکی و صنایع دام و طیور را در کانال تلگرامی فاخته دنبال کنید. (کلیک کنید)

دیدگاه خود را در خصوص این گزارش، از قسمت نظرات، به اشتراک بگذارید.

در جمع‌بندی باید گفت که نقش سازمان دامپزشکی کشور فراتر از اقدام درمانی یا کنترل موردی بیماری‌ها است. این سازمان نقش یک «نهاد نگهبان امنیت غذایی» را ایفا می‌کند و اقدامات آن در کنترل بیماری‌هایی مانند تب‌برفکی، آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان و طاعون نشخوارکنندگان کوچک، تأثیر مستقیم بر پایداری تولید گوشت و شیر، حفظ سرمایه دامی و صیانت از معیشت دامداران دارد. اطمینان دامدار از سلامت گله خود، به‌طور مستقیم موجب افزایش انگیزه برای ادامه تولید و سرمایه‌گذاری می‌شود و این روند، در نهایت پایداری تولید داخلی و کاهش وابستگی به واردات را تضمین می‌کند.
بنابراین، دستاورد اخیر سازمان دامپزشکی کشور در مهار تب‌برفکی را باید به‌عنوان نمونه‌ای از اهمیت تقویت نهادهای نظارتی و پیشگیرانه تلقی کرد. این اقدامات که گاه دور از دید عموم انجام می‌شود، زیربنای آرامش و استمرار امنیت غذایی در سفره روزانه میلیون‌ها خانواده ایرانی است.