گوشت تازه از دام تا سیخ!

به گزارش فاخته به نقل از فارس، در سفر نوروزی گذرمان به یکی ‌دو استان غربی کشور افتاد، به پیشنهاد همراهان، تصمیم گرفتیم در یکی از جاده‌های محلی اما مشهور، از کبابی‌های حاشیه راه کباب تهیه کنیم؛ همان‌هایی که قصابی و کبابی را در یک مکان ترکیب کرده‌اند جایی که بوی گوشت تازه و دود کباب به هم آمیخته بود و با شعار «گوشت تازه از دام تا سیخ» مشتری جذب می‌کنند.
 اما آنچه با آن روبه‌رو شدیم، تصویری بود آزاردهنده که برایمان تلخ بود؛ گوسفندان زنده، بی‌حرکت و هراسان، کنار لاشه‌های تازه ذبح‌شده و کله‌های خونین قرار داشتند و منتظر تا نوبت به آنها نیز برسد. کف زمین هنوز از قطرات گرم و تیره خون پر بود. منظره آن‌قدر ناخوشایند بود که اشتهایمان کور شد و رغبتی برایمان نماند.
در برخی شهرها، مشاهده گوسفندان زنده در کنار لاشه تازه‌ ذبح‌شده و سایر اجزای بدن حیوانات در مقابل قصابی‌ها و کبابی‌ها، به شیوه‌ای مرسوم در تبلیغ گوشت تازه تبدیل شده است. این صحنه‌ها، گرچه ممکن است به مشتریان اطمینان‌خاطر از تازگی گوشت بدهد، اما از منظر شرعی، بهداشتی، اخلاقی، زیست‌محیطی و حفظ حقوق حیوانات جای نقد جدی دارد.

تأکید اسلام بر پرهیز از آزار حیوانات در هنگام ذبح
مطابق آموزه‌های دین اسلام، ذبح حیوان در برابر دیدگان حیوان دیگر نهی شده است. پیامبر اسلام (ص) و امام علی علیه السلام بارها بر پرهیز از ظلم به حیوانات حتی در زمان ذبح تأکید کرده‌اند. حضرت علی علیه السلام می‌فرماید: گوسفندی را در برابر گوسفند دیگر ذبح نکنید.
و در ادامه در فقه اسلامی نیز بسیاری از علمای شیعه و سنی توصیه کرده‌اند که حیوان نباید بوی خون یا صدای جان دادن همنوعش را حس کند و به آرام کردن حیوان و پرهیز از آزار روانی قبل از ذبح توصیه شده است.
تأثیر استرس دام بر کیفیت و سلامت گوشت
علاوه بر بُعد شرعی، ترس و اضطراب بر کیفیت گوشت حیوان اثر مستقیم دارد؛ دکتر آراسب دباغ‌مقدم، دامپزشک و متخصص بهداشت مواد غذایی می‌گوید حیوانات از جمله گوسفند با صدا، بو و دیدن صحنه ها دچار استرس می‌شوند و دامی که ترسیده و دچار استرس شده است، گوشتی با کیفیت پایین دارد. هورمون‌های اضطراب نظیر آدرنالین و کورتیزول در چنین شرایطی در بدن دام افزایش می‌یابد و باعث افت گلیکوژن عضلانی می‌شود. نتیجه، گوشت‌هایی با بافت خشک، رنگ تیره، ماندگاری پایین و طعمی ناخوشایند می‌شود.
هشدارهای دامپزشکی درباره خطرات بهداشتی ذبح خارج از کشتارگاه
همچنین بر اساس هشدارهای سازمان دامپزشکی کشور، ذبح در خارج از کشتارگاه‌های مجاز می‌تواند خطراتی نظیر انتقال تب کریمه-کنگو، آلودگی به انگل و رشد باکتری‌ها را افزایش دهد. طبق استانداردها، لاشه دام باید ۲۴ ساعت در سردخانه یا فریزر قرار گیرد تا برای مصرف ایمن شود؛ امری که در این مکان‌ها به‌کلی نادیده گرفته می‌شود.

خبرهای حوزه دامپزشکی و صنایع دام و طیور را در کانال تلگرامی فاخته دنبال کنید. (کلیک کنید)

دیدگاه خود را در خصوص این گزارش، از قسمت نظرات، به اشتراک بگذارید.

یکی از فروشندگان محلی درباره نگهداری دام زنده در کنار لاشه و ذبح آن در مقابل دیگرهمنوعانش می‌گوید: این هم یک شیوه تبلیغ است ضمن آنکه برخی مشتری ها این طور می‌خواهند وقتی می‌بینند دام زنده کنار گوشت خوابیده، خیال‌شان راحت می‌شود که گوشت تازه‌ است، برخی مشتری‌ها حتی ترجیح می‌دهند ذبح در حضور خودشان انجام شود در این شرایط اقتصادی، باید از هر فرصتی برای افزایش فروش استفاده کنیم.
زخمی بر روان کودکان و جامعه
مشاهده صحنه‌های خونین ذبح در معابر، به‌ویژه برای کودکان، تأثیرات مخربی دارد. کارشناسان روانشناسی کودک هشدار داده‌اند که چنین تجربه‌هایی می‌تواند موجب کابوس شبانه، ترس از غذا و حتی اختلالات رفتاری شود. تکرار این صحنه‌ها در سطح جامعه نیز منجر به عادی‌سازی خشونت و کاهش حساسیت اخلاقی خواهد شد.

تاثیر منفی بر چهره فرهنگی کشور و گردشگری 
از منظر گردشگری نیز، چنین مناظری نه‌تنها برای بازدیدکنندگان خارجی غیرقابل‌پذیرش است، بلکه باعث بدبینی به فرهنگ عمومی و سطح بهداشت کشور می‌شود. گردشگرانی که از کشورهایی با استانداردهای سخت‌گیرانه بهداشتی و حقوق حیوانات آمده‌اند، این صحنه‌ها را نشانه‌ای از بی‌نظمی و ضعف فرهنگی می‌دانند.
ضرورت توقف یک رویه نادرست
نمایش گوسفند زنده در کنار لاشه ذبح‌شده، گرچه ممکن است روشی و تبلیغی برای فروش بیشتر باشد، اما در حقیقت، ظلمی است آشکار به حیوان، تهدیدی برای سلامت عمومی و لطمه‌ای به فرهنگ و روان جامعه. تغییر این وضعیت نه فقط یک وظیفه شرعی و بهداشتی، بلکه ضرورتی اجتماعی، فرهنگی و انسانی است.
این گزارش مخالفتی با مصرف گوشت یا کباب ندارد، بلکه بر لزوم ذبح و عرضه گوشت در چارچوب اصول شرعی، انسانی و بهداشتی تأکید دارد؛ اقدامی که هم سلامت مصرف‌کننده را تضمین می‌کند و هم مانع آزار حیوانات می‌شود.
برای مقابله با ذبح و طبخ غیربهداشتی دام در فضای باز، نهادهای مسئول مانند دامپزشکی، وزارت بهداشت و شهرداری‌ها باید با همکاری یکدیگر، از طریق تدوین قوانین، آموزش عمومی و برخورد با متخلفان، اقدام کنند. استقرار گشت‌های بازرسی در نقاط پرتردد و ساماندهی فضاهای بهداشتی تحت نظارت دامپزشکان، از جمله راهکارهای مؤثر در این زمینه است.
همچنین می‌توان با ایجاد مراکز بهداشتی و دور از دید عموم برای ذبح دام، تحت نظارت دامپزشک و با رعایت اصول شرعی و بهداشتی، از نمایش خشونت و تهدید سلامت عمومی جلوگیری کرد.