تحلیلی بر واکنش اندیشکده‌های کشاورزی به مصوبه اصلاح ساختار وزارت جهاد کشاورزی

فاخته- جمعی از اندیشکده‌های فعال در حوزه کشاورزی، امنیت غذایی و منابع طبیعی در واکنش به مصوبه اصلاح ساختار کلان وزارت جهاد کشاورزی ضمن تایید ضرورت اصلاح ساختار این وزارتخانه و نهادهای زیرمجموعه آن با هدف ارتقای کارآمدی، افزایش بهره‌وری و تحقق خودکفایی در بخش کشاورزی در نامه‌ای به رییس جمهور اعلام کردند مصوبه مذکور نه‌تنها کمکی به حل مسائل و دستیابی به اهداف بخش کشاورزی و امنیت غذایی نمی‌کند بلکه برخی مواد آن می‌تواند زمینه‌ساز بروز چالش‌های عمیق و آسیب‌های جدی در این حوزه شود.

در این نامه آمده است:«با عنایت به اهمیت راهبردی بخش کشاورزی در تأمین امنیت غذایی، صیانت از منابع طبیعی و تحقق استقلال اقتصادی کشور، این نامه از سوی جمعی از اندیشکده‌های کشور تقدیم حضور جنابعالی می‌گردد. هدف از نگارش این نامه، ارائه دیدگاه‌ها و نگرانی‌های کارشناسی درباره مصوبه شماره 40739 شورای عالی اداری مورخ 11 مرداد 1404 تحت عنوان «سند مأموریت – وظایف اساسی و الزامات اصلاح ساختار کلان وزارت جهاد کشاورزی» و پیشنهاد راهکارهایی جهت اصلاح و بهبود آن است».

نکتۀ بسیار مهمی که در واکنش این اندیشکده‌ها به چشم می‌خورد اشاره به اشکالات این مصوبه در خصوص سازمان منابع طبیعی، امور عشایر و تعاونی روستایی و بی‌توجهی به حضور و ماموریت سازمان دامپزشکی کشور ذیل وزارت جهاد کشاورزی است.

این زاویۀ نگاه به بهداشت عمومی و سلامت غذا در این نامه نه از روی بدخواهی بلکه ناشی از این واقعیت است که نگاه این اندیشکده‌ها همچون سایر ارکان بالادستی کشور بر مبنای رکن فراهمی امنیت غذایی (Food Availability) شکل گرفته‌ است که ماموریت اصلی وزارت جهاد کشاورزی محسوب می‌شود.

چنین رویکردی موجب می‌شود از رکن دیگر امنیت غذایی با عنوان Food Utility  که ناظر بر ایمنی غذایی است غفلت شود. غافل از اینکه مجامع علمی و بین‌المللی در تعریف غذا اصولا مادۀ غذایی غیرایمن را غذا به حساب نمی‌آورند. تکرار چنین اشتباهی در عرصه‌های گوناگون سیاست‌گذاری در دهه‌های گذشته، ضرورت تاسیس اندیشکده‌های اختصاصی حوزۀ سلامت غذا، بهداشت عمومی و دامپزشکی را خاطرنشان می‌کند.

این اندیشکده‌های اختصاصی می‌توانند به عنوان بازوهای مطالعاتی و مشورتی سازمان دامپزشکی کشور و سازمان نظام دامپزشکی در عرصه‌های راهبردی، سیاست‌گذاری و تدوین قوانین و مقررات عمل کنند. بدیهی است خروجی مطالعات و اظهار نظر این اندیشکده‌ها ضامن حراست از منافع مصرف‌کنندگان و سلامت عمومی جامعه خواهد بود.

دکتر سید حسین حسن‌زاده

پژوهشگر آینده‌پژوهی سلامت و امنیت غذایی