فاخته- شناخت نقش متفاوتی که زنان و مردان در بخش کشاورزی و دامپروری ایفاء میکنند حائز اهمیت است زیراکه برای شناسایی چالشهای متنوعی که با آنها روبرو هستند و یا اجرای برنامه ها ضروری است . آگاهی یافتن ، پویایی و مشخص نمودن مسئولیت های محوله بین زنان و مردان در بخش دام بطور قابل توجهی باعث بهبود نتایج و اثربخشی پروژه ها و برنامه ها می گردد.
لازم است این را توضیح بدهم که دامپروری به عنوان یک دارایی بسیارموثر برای خانوارهای روستایی در سراسر جهان و یک منبع اصلی تامین معیشت برای جوامع روستایی محسوب می شود و جمعیت قابل توجهی در جهان ، دام را بعنوان منبعی برای تولید غذا – درآمدزایی و ایجاد دارایی و مدیریت ریسک در زندگی ، نگهداری و پرورش می دهند. دام دومین تامین کننده بزرگ در اقتصاد کشاورزی در مقیاس جهانی است و به عنوان وسیله ای برای بهبود تغذیه، امنیت غذایی و معیشت روستایی عمل می کند.
درجوامع کم درآمد دامپروری از سه طریق به خروج و یا از بین رفتن فقر کمک می کند :
1- تامین درآمد متناسب 2-بهبود بهره وری خرده دامداران 3-افزایش مشارکت دربازار
بویژه درمناطق روستایی و خرده دامداریها بایستی بعنوان عنصر کلیدی برای درآمدزایی درنظرگرفته شود.
زنان روستایی علاوه بر ایفای نقشی اساسی در چرخه دامپروری و تولید مواد غذایی بامنشاء دامی درگیر فعالیت های دیگری از جمله تربیت فرزندان– آشپزی و یا سایر فعالیت های کشاورزی خانگی هستند . براساس گزارش سازمان خوارباروکشاورزی ملل متحد در برخی از کشورها ،آنها به طور متوسط تا 43 درصد از نیروی کار کشاورزی را تشکیل و سهم قابل توجهی در مدیریت دامپروری دارند. نشان داده شده است زمانی که زنان روستایی مدیریت نگهداری دام یا محصولات دامی را در روستاها برعهده داشته باشند تاثیر مثبتی بر رفاه کلی خانواده بویژه تغذیه خواهد داشت
زنان، مسئول نیمی از تولید مواد غذایی در جهان هستند و این درحالی است که در حوزه های محیط زیست و تنوع زیستی نیز همکاری و مشارکت می کنند . زنان روستایی که در بخش کشاورزی فعالیت می کنند اکنون یاد گرفتهاند که چگونه با تغییرات آب و هوایی کنار بیایند و با آن سازگار شوند و با بکارگیری کشاورزی پایدار در هماهنگی با طبیعت، استفاده از تکنیکهای مدیریت خاک کمتأثیر یا ارگانیک به حفظ اقلیم کمک کنند .
زنان روستایی حدود 22 درصد از جمعیت جهان را تشکیل می دهند. آنها نقش مهمی در سلامت و رفاه جوامع خود دارند. زنان روستایی نقش کلیدی در تضمین تولید غذا، امنیت و تغذیه برای جوامع در مناطق روستایی و شهری دارند. زنان روستایی نقش مهمی در حفظ و پرورش تنوع زیستی دارند. آنها حافظ منابع طبیعی و دانش سنتی هستند. زنان روستایی عوامل مهم در سیستم های بهداشت و مراقبت روستایی هستند. زنان روستایی همچنین در سایر حوزههای ضروری برای سلامت ازجمله کنترل بیماریهای قابل انتقال از حیوان به انسان و سلامت شغلی نقش ایفاء می کنند.
زنان روستایی مراقبان اصلی نژادهای دامهای سازگار محلی هستند. آنها نقش عمده ای در حفظ تنوع دام و همچنین در تولید، تبدیل و بازاریابی دامداریهای کوچک دارند. همچنین خطر قرار گرفتن زنان روستایی در معرض بیماری های منتقله از طریق غذا و بیماری های قابل انتقال بین حیوان و انسان بیشتر است زیرا آنها اولین دسته از افرادی هستند که درمعرض دام و محصولات خام دامی در روستاها قراردارند .
باتوجه به نقش مهم زنان روستایی در دامپروری، فراهم آوردن دوره های آموزشی و ترویجی برای این قشر از جامعه با شیوه های گوناگون و تربیت مدرس از بین زنان روستایی برای آگاهی بخشی به آنها موضوعی است که بایستی به آن پرداخته شود.
دکتر رضا اسدی
مدیرکل دفتربهداشت و مدیریت بیماریهای دامی
سازمان دامپزشکی کشور
