نگاهی متفاوت به بیماری AHPND در صنعت میگوی ایران

فاخته- اما حال که بیش از دوسال از بروز وخسارات ناشی از بیماری می گذرد آیا باید این همه حجم سرمایه گذاری را رها کرد ویا با فراز و فرودهای آن ادامه داد.
بی شک افزایش سرسام آور هزینه های جاری،آماده سازی مزارع و حتی نگهداری سخت افزارهای موجود صنعت قدرت مانور را از بسیاری از بهره برداران این حوزه گرفته است.
چرا که بسیاری از پرورش دهندگان بعنوان رکن اصلی زنجیره تولید متحمل ضرر و زیان بسیار زیاد شده و ادامه فعالیت به نوعی برای آنان غیر ممکن شده است.
 آیا راه علاج توقف فعالیت است؟
به باور نگارنده، بزرگترین چالش صنعت میگوی پرورشی ایران سایت های مشاعی یا بعبارتی دیگر مجتمع بودن غالب آن هاست.
هرچند شاهد بروز این بیماری درسایت های اختصاصی هم بوده ایم. اما به گواه موارد موجود این مطلب درسایت های اختصاصی نادر و دقیقا به ضعف زیرساخت ومهم تر از همه مدیریت آن برگشته است تا تهدیدات بسیار زیاد مجتمع های پرورش موجود. پس مهم ترین رکن دراین رهگذر تلاش درجهت پذیرش مدیریت واحد فنی وبهداشتی در مجتمع های مذکور است.
شاید الگوی عربستان سعودی بعد از رخداد. لکه سفید را بتوان به عنوان بهترین الگوی منطقه ای دید؛ دخالت های گاها نامرتبط بخش دولتی که به جای تولی گری در عرصه به دنبال اجرای سیاست های ابلاغی خود بوده و به جای به بازی گرفتن بیشتر و واقعی تر صنف به ضعف ارکان اجرایی خصوصی سازی و کاهش استقلال بیشتر صنعت دامن می زند. شاید برون ده مصوبات کمیته های آبزی پروری استان های میگو پرور بهترین استناد باشد که گاها مصوبات در کمتر از یک هفته توسط همان تصویب کنندگان کاملا نقض یارد می شود و این نشان از نبود بار فنی و یا ضعف آن و فاصله زیاد اجرا تا عرصه تولید  دارد.
در برنامه ریزی ها و ابلاغیه ها گاها سهم و حجم سرمایه گذاری و تهدیدات ناشی از تبعات تصمیم گیری برای سایر بخش های تولید اعم از مراکز تکثیر، کارخانجات غذا، مراکز فرآوری وصادرکنندگان دیده نشده و با یک تصمیم گیری جزیره ای سرمایه گذاران سایر حوزه ها را به سمت خسارات جبران ناپذیر سوق داده می شوند.
مثلاً با تغییر برنامه ذخیره سازی تمام تولیدات بچه میگوی یک مرکز که براساس زمانبندی قبلی برنامه‌ریزی شده حذف وخسارات سنگین متوجه این بخش می گردد یا اینکه کارخانه غذا براساس تعهدات به مشتری خود مبادرت به تولید نموده ولی بدلیل عدم امکان خروج محموله تولیدی، اجبار به توقف تولید واخلال جدی در روند تولید و پاسخگویی به مشتریان دارد. یا الزام به برداشت سایز های ریز که مثلاً درسال جاری مشتری چندانی ندارد تا مجوز فعالیت دوبار درسال به سایر مزارع  در مجتمع  (استان هرمزگان) داده شود خود مصداق زیان ده سازی صنعت است.

مخلص کلام:
درکنار اهتمام بهره برداران در اصلاح ساختار مزارع خود درحد توان، ایحاد «نرسری» بعنوان محیطی مطمئن تر و مطلوب تر دوران حساس و گذار بیماری، پذیرش نگاه واحد مدیریتی به مجتمع و تلاش در جهت تامین لارو باکیفیت و سلامت مطلوب تر از مراکز تکثیر دارای گرید بالاتر مدیریت بهداشتی وفنی، در کنار آماده سازی مطلوب مزرعه بعنوان اساسی ترین رکن پرورش، تهیه و مصرف غذای باکیفیت رعایت زمانبندی شروع  فعالیت با توجه به تناقض دو فاکتور مهم دما و شوری و خصوصا دما درخصوص دو بیماری اصلی صنعت یعنی لکه سفید وAHPND بسیار ضروری است .

کاهش تراکم ذخیره سازی  به همراه ارتقاء مکانیزاسیون، مدیریت تغذیه  و کیفیت آب به کاهش ریسک بیماری  کمک خواهد نمود‌ و برداشت به موقع در وزن های تجاری با توجه به شرایط مزرعه ضروری است ،که این مهم بخوبی وبابررسی شرایط مزرعه قابل ارزیابی واقدام خواهد بود.

یکی از مهم ترین اقدامات وشاید ضروری ترین شروع به آماده سازی مزرعه بلافاصله پس از برداشت است.
این مهم بدلیل دردسترس بودن شرایط استخر بویژه بستر آن مانع از پوشاندن نقاط بحرانی کارکه اگر به پس از آیش فصل سرد موکول گردد خواهد شد. این موضوع شامل جمع آوری تلفات احتمالی، برداشتن خاک سیاه بخصوص درنقاط حساس و مستعد  استخر مانند خروجی ها واطراف غذاپاش و نیز جمع آوری و شستشوی تجهیزات با آب شیرین و ضد عفونی کننده های غیر خورنده، بستن خروجی ها واهک باشی دربستر های با قلیائیت پایین و درصورت داشتن زمان شخم زنی و در معرض آفتاب قرار دادن بستر است؛ به این مهم خصوصا در مزارع درگیر بیماری استفاده از ضدعفونی کننده های موثر چون هیپوکلریت کلسیم ویا «هیپو کلریت سدیم» هم باید اضافه نمود و در نهایت درصورت امکان«نرسری» برای مزرعه، ذخیره سازی به موقع، حمل به موقع و مناسب «لارو نرسری» شده حتی به لحاظ وزن مطلوب انتقال در کنار شیوه و دمای زمان انتقال با لارو از«نرسری» به مزرعه باید اشاره نمود.
تشدید اقدامات امنیت زیستی، بهبود مدیریت آب و غذا نیز از ضروریات دوران پرورش خواهد بود.

دکتر حسین احمدی
دامپزشک، کارشناس وفعال آبزی پروری