نامتوازن بودن آموزش عالی کشور در تربیت نیروی دامپزشک و نبود توازن بین داروخانه و درمانگاه از مشکلات دامپزشکی است/ اقتصاد فروش دارو ضربات مهلکی به بخش درمان دامپزشکی وارد کرده/ درمانگر، تقریبا از چرخه تشخیص و درمان حذف شده

به گزارش فاخته، این دلایل، همگی بهانه ای شد تا با دکتر پرهام مراحل، از درمانگران با سابقه مشهدی گفتگویی داشته باشیم و آنچه می خوانید نتیجه این گفت و شنود است.

فاخته-خودتان را معرفی کنید؛ چند سال دارید؟ فارغ التحصیل کدام دانشکده؟ چند سال سابقه کار دارید و در کدام صنف دامپزشکی؟

پرهام مراحل هستم، دانش آموخته 1375 دانشگاه آزاد کازرون و حدود 28 سال سابقه فعالیت در بخش درمان و پیشگیری دامپزشکی را دارم

فاخته- مهم ترین مشکلات یک کلینسین دامپزشک در شرایط فعلی کدام موارد است لطفا شرح دهید؟

با توجه به اینکه بنده از ابتدا درمانگاه عمومی داشتم لذا مشکلات این بخش از همکاران را به شرح ذیل و تیتروار اعلام می کنم.

• کاهش شدید جمعیت دام سبک و سنگین روستایی که در مورد پرورش گاو آمیخته در روستاها تقریبا به صفر مطلق رسیده
• افزایش بی رویه و بدون ضابطه دانش آموختگان دکترای دامپزشکی و نبود فضای کافی کار و کسب درآمد باعث شده که همین کار اندک بین عده زیادی تقسیم شود در نتیجه ایجاد رقابت های منفی و خارج از شئونات حرفه ای به نسبت قبل بسیار زیاد شده و متاسفانه حرکت آموزش عالی در چند سال گذشته در حذف دوره های کاردانی دامپزشکی در دانشگاه های مختلف یا تبدیل آن به دوره دکتری بوده که نتیجه آن کمبود نیروی کار کاردان و افزایش خارج از ظرفیت کاری دکتری می باشد. در مجموع مشکلات دامپزشکی پایه و اساس آن بر می گردد به نامتوازن بودن آموزش عالی کشور در تربیت نیروی دامپزشک و همین نبود توازن بین داروخانه و درمانگاه هم مشکل دیگری است که همین دامدار اندک هم عمدتا بدون مراجعه به دکتر درمانگر، مستقیما به داروخانه مراجعه کرده و بدون نسخه هر دارویی که اراده کند دریافت و حتی مشاوره هم از فرد داروخانه دار دریافت می کند. در نتیجه بحث اقتصاد فروش دارو نیز ضربات مهلکی به بخش درمان دامپزشکی وارد کرده و عملا درمانگر دربسیاری از موارد از چرخه تشخیص و درمان حذف شده که این مطلب علاوه بر مشکل ذکر شده موجبات باقیمانده بی حد و حصر دارویی در گوشت و شیر دام که مصرف انسانی دارد شده و معضلات بهداتشی انسانی آن گریبانگیر اجتماع انسانی می شود.

فاخته-به عنوان یک کلینیسین با سابقه چه راه حلی برای مشکلات مطرح شده دارید؟

راه حل هایی مشکلات ذکر شده واضح است و مهم ترین مشکل ما این است که درد را همه می دانیم و درمان را نیز هم، اما آیا اراده و یا توانایی در حل این مشکلات موجود هست؟

فاخته-برای بهبود اوضاع کلینیک های دامپزشکی، از نظام دامپزشکی و بخش دولتی چه توقعاتی دارید؟

نظام و سازمان دامپزشکی طبق قانون افزایش بهره روری دامپروری کشور می بایست هر ساله تعداد دانش آموختگان مورد نیاز کشور را به آموزش علی اعلام نموده و با جدیت، پیگیر کاهش ظرفیت پذیرش و یا تعطیلی مراکز آموزش عالی مازاد باشند چرا که همانگونه که ذکر شد ریشه درد اصلی همین جاست؛ اما می بینیم که از سوی دیگر چندسالی است که دانشگاه ها از دکترای عمومی هم عبور کرده و بدون نیاز و ظرفیت سنجی دوره های تخصص رنگارنگ راه اندازی کرده و جوانان هم به امید یافتن شغل بهتر سال ها را می گذرانند و پس از فراغت از تحصیل نه همه، اما تعداد زیادی سرخورده تر می شوند. نظام دامپزشکی نیز می بایست تمهیداتی بیاندیشد تا دانش آموختگان پس از اتمام دوره دانشگاه حتما مدتی را به عنوان کارآموز در مراکز درمانی موجود مشغول شوند که این امر چند مزیت دارد؛ اول اینکه به شکل عملی آموزش دروس گذرانده شده انجام می شود؛ دوم اینکه با اصول حرفه ای گرایی و اخلاق حرفه ای دامپزشکی در مراکز مورد تائید نظام دامپزشکی آشنا می شوند تا حداقل کمی از احتمال رقابت های منفی آینده بین شاغلان کاسته شود.

فاخته-آیا تعرفه های فعلی در مقابل کار و خدمتی که انجام می دهید از نظر شما قابل قبول و مطلوب است؟

تعرفه هر خدمتی بسته به تعداد، سختی کار، تخصصی بودن و ... بایستی تعیین شود. در دامپزشکی با افزایش روزافزون کلینیک ها و از طرف دیگر کاهش روزافزون جمعیت دامی که هدف کار ماست در نتیجه تعداد «کیس» بسیار کاهش یافته از جانب دیگر همانند پزشکی، بیمه درمانی هم در خدمات دامپزشکی تقریبا وجود ندارد و کلینسین بایستی هزینه خود را از صاحب دام دریافت کند که نه تعرفه موجود منطقی است و نه اغلب دامداران هزینه واقعی درمان دام را می پردازند. اگر سرانگشتی هم حساب کنیم در 2 سال اخیر قیمت دام حدود 300 درصد رشد داشته اما خدمات دامپزشکی کمتر از 40 درصد رشد داشته که این ها تناسبی با هم ندارند. یعنی حرفه درمان و پیشگیری دامپزشکی را چه بخواهیم و چه نخواهیم بهداشتی به حساب آوریم و چه از منظر جهاد  کشاورزی، اقتصادی در نظر بگیریم، در هیچ کدام، تعرفه خدمات دامپزشکی منطقی و معقول نمی باشد.

فاخته-در مورد اینکه اخیرا برخی پزشکان دستمزد خود را با دامپزشکان مقایسه می کنند چه نظری دارید؟

آنقدر بلاوجه است که نیاز به پاسخ ندارد. بین خود پزشکان و دندانپزشکان هم عادت دارند که دستمزد را با فلان جراح زیابیی مقایسه کنند و علیرغم درآمد بالاتر از معمول جامعه ایرانی آنها شکایت دارند که چرا فلان جراح زیبایی یا ارتوپد درآمدش به اندازه من نیست و ...

فاخته-سختی های کار یک کلینسین دامپزشک چه مواردی است؟ آیا طی سال های فعالیت، مورد آسیب و صدمات ناشی از کار قرار گرفته اید؟ لطفا ذکر کنید

سختی کار درمان و پیشگیری دامپزشکی؛ آماده باش در 7 روز هفته و 24 ساعت شبانه روز در صورت وجود «کیس» که هر چند این موارد کم است اما استرس و آنکال بودن همیشگی خودش به لحاظ روحی آسیب زاست. جالب اینکه دوستان پزشکی که بعضا شب ها در منزل آنکال هستند در صورت نبود «کیس» بیمار بابت آنکال بودن هم، هزینه ای از طرف مراکز درمانی به آنها پرداخت می شود. کار دامپزشکی علاوه بر زمان که قابل کنترل نیست در فضای آزاد و در سرمای زمستان و گرمای تابستان بایستی انجام شود. آسیب های فیزیکی ناشی از کار با دام و شرایط غیراستاندارد دامداری ها هم که جزء جدایی ناپیر دامپزشکی است. بیماری های مشترک بین انسان و دام هم که بیماری های پوستی و عفونی بین همکاران درمانگر و واکسیناتور بسیار شایع ست. بنده سال هاست که دچار بروسلوز شده ام و تا کنون یک با توسط اسب، پایم شکسته شده و یک بار هم توسط سگ نگهبان گله چنان دست ها و پاهایم زخمی شد که تا 3 روز در بیمارستان بستری و انگشت پایم نیز بر اثر فشار گازگرفتگی سگ شکست. موارد دیگر آسیب های فیزیکی و ضرب خوردگی که چون نقل و نبات در طول این سال ها داشته ام.

فاخته- و دیگر حرف های ناگفته شما؛

با توجه به اینکه اینجانب از اولین مراکز مایه کوبی خصوصی در استان می باشم و وابسته به درمانگاه؛ نکاتی چند را در این سال ها تجربه کرده ام که با دوستانم به اشتراک می گذارم.

خبرهای حوزه دامپزشکی و صنایع دام و طیور را در کانال تلگرامی فاخته دنبال کنید. (کلیک کنید)

دیدگاه خود را در خصوص این گزارش، از قسمت نظرات، به اشتراک بگذارید.

در بحث واکسیناسیون طرح های دامی سازمان دامپزشکی که به صورت پیمانکاری به بخش خصوصی واگذار می شود چند ایراد وجود دارد؛ اول اینکه با توجه به کاهش جمعیت دامی و اعتبارات اندک ادارات کل به نوعی نقش بخش خصوصی در انجام طرح ها کمرنگ  شده و شبکه ها با نیروی دولتی قسمت زیادی از کار را انجام می دهند و به نوعی رقیب بخش خصوصی شده و از طرف دیگر تعرفه های واکسیناسیون واقعا از تورم و واقعیات جامعه بسیار دور است.

دوم اینکه، طرح های واکسیناسیون دامی سازمان دامپزشکی چه به لحاظ نوع واکسن و چه به لحاظ تعدد دفعات واکسیناسیون، طی سالیان سپری شده رو به افزایش است. این امر در عین اینکه به لحاظ کنترل بیماری های واگیر دامی نکته مثبتی است اما آسیب هایی را نیز دارد که یکی از این آسیب ها عادت کردن دامدار به دریافت خدمات واکسیناسیون و واکسن رایگان در همه موارد است و عملا جز یکی دو واکسن محدود، چیزی برای واکسیسناسیون بخش خصوصی باقی نمانده و همان را هم دامدار با توجه به واکسن های دیگر انتظار رایگان بودن را دارد. آسیب دیگر، عدم نقش موثر دامدار در تامین سلامت دام هایش است و عملا بایستی بارها با دامدار تماس گرفت و خواهش کرد تا زمانی به واکسیناتور دولتی یا خصوصی بدهد تا گله اش به صورت رایگان تحث پوشش واکسیناسیون قرار گیرد که این امر موجبات کم ارزش جلوه دادن و کسر شان و منزلت کلیت دامپزشکی شده است. با گذشت سالها برایم اثبات شده که مرغدار به دلیل نبود واکسن و واکسیناسیون رایگان در هر مقطع زمانی خودش درگیر تامین سلامت و بهداشت و پیشگیری مرغداری با هزینه خود بوده و در نتیجه بازدهی و علم و اطلاعات مرغدار ما به نسبت سال های گذشته بسیار رشد کرده در نتیجه راندمان مرغداری ها هم قابل قیاس با سال های گذشته نیست. اما دامدار سنتی ما به علل مختلف که یکی از مهم ترین آنها عدم مشارکت دامدار در تامین و هزینه کردن سلامت دام خود آن هم با این قیمت های فوق العاده امروزی دام شده و کماکان با سبک و سیاق  دهه های قبل به دامداری خود ادامه می دهند که علاوه بر راندمان پایین پرورش گوسفند که به ضرر کلیت اقتصاد کشور است همانگونه که ذکر شد موجبات وهن و کاهش شدید منزلت دامپزشک و و اکسیناتور و در کل، دامپزشکی شده است که نیاز به تجدید نظر در سیاست های سازمان در این زمینه احساس می شود.